Το ενδιαφέρον στις τάξεις των μελών του γερμανικού Συνδέσμου Βιομηχανιών και Εμπορίου, για πιθανές επενδύσεις σε ελκυστικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας, όπως για παράδειγμα οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, με κορωνίδα την περίπτωση του πολυσυζητημένου προγράμματος «Ήλιος», αλλά και ο τουρισμός, η πληροφορική και τα logistics, συνεχίζει να υφίσταται ζέον. Όσο όμως το πολιτικό μετεκλογικό σκηνικό στη χώρα παραμένει ρευστό, ο πήχυς των προσδοκιών για τη ροή γερμανικών επενδυτικών κεφαλαίων στην Ελλάδα μένει χαμηλά.
«Η κατάσταση στην Ελλάδα είναι πολύ δύσκολη λόγω των εκλογών, καθώς δεν ξέρουμε αν τα κόμματα που στηρίζουν το μεταρρυθμιστικό πρόγραμμα είναι σίγουρο ότι θα είναι τα ίδια τα οποία θα μετάσχουν στη νέα κυβέρνηση», τόνισε στην «ΗτΣ» ο Dr Ilja Nothnagel, διευθυντής εξωτερικού εμπορίου και προμηθειών, στο τμήμα των διεθνών οικονομικών σχέσεων του Συνδέσμου Βιομηχανιών και Εμπορίου της Γερμανίας. Διευκρίνισε δε, πως το ότι υπάρχουν ακόμη συζητήσεις για μια πιθανή αποχώρηση της Ελλάδας από το ευρώ δεν βοηθά, αν και αυτές (οι συζητήσεις), όπως παραδέχεται σίγουρα δεν διεξάγονται με την ίδια ένταση όπως την περίοδο πριν από το «κούρεμα» των ελληνικών ομολόγων, μέσω του PSI.
Αναμονή
«Δεν είναι μια συζήτηση που διεξάγεται μόνο στη Γερμανία, αλλά και από ερευνητές», είπε κι αφού σημείωσε ότι «υπάρχει γενικά μια αβεβαιότητα», εξέφρασε την εκτίμηση ότι οι γερμανικές επιχειρήσεις γνωρίζουν ότι γίνονται μεταρρυθμίσεις στην Ελλάδα, όπως και σε άλλες χώρες με προβλήματα κι αναμένουν να δουν τι θα γίνει. «Δεν φεύγουν από τη χώρα, αλλά ούτε και επενδύουν. Περιμένουν να δουν τις εξελίξεις», λέει. Προσθέτει, παράλληλα, πως κακές πρακτικές του παρελθόντος και όχι μόνο, επιβαρύνουν το κλίμα. «Έχουμε προβλήματα με χρήματα που αρκετές επιχειρήσεις θέλουν να πάρουν από την ελληνική κυβέρνηση» σημειώνει χαρακτηριστικά και ξεκαθαρίζει ότι «αν δεν τα πάρουν, δεν θα θελήσουν να επενδύσουν, διότι κάποιες φορές πληρώθηκαν με κρατικά ομόλογα».
Πρόγραμμα «Ήλιος»
Επικαλούμενος τη διαρκή φιλολογία, παρά τις σαφείς δεσμεύσεις από την καγκελαρία, αλλά και τις Βρυξέλλες περί του αντιθέτου, για το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από τη ζώνη του ευρώ, ο συνομιλητής μας φέρνει ως παράδειγμα το πρόγραμμα «Ήλιος» και τονίζει πως «όταν δεν γνωρίζεις εάν η επένδυσή σου την επόμενη ημέρα θα είναι σε δραχμές ή ευρώ, δεν αποφασίζεις εύκολα να επενδύσεις δισεκατομμύρια ευρώ».
Σε κάθε περίπτωση, πάντως, αναγνωρίζει ότι η αγορά των ΑΠΕ και ιδίως ο τομέας της ηλιακής ενέργειας στην Ελλάδα είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα, συμφέρουσα και κερδοφόρα δραστηριότητα, καθώς η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές τυγχάνει στήριξης από επιχορηγήσεις. Παρ' όλα αυτά, όπως αναφέρει «τη στιγμή αυτή σκεφτόμαστε πιο πολύ την αβεβαιότητα, παρά τα πλεονεκτήματα αυτού του project», το οποίο θεωρεί, εν τούτοις, ρεαλιστικό για την υλοποίησή του. Βεβαιότητα ότι κάτι θα υλοποιηθεί γύρω από την εκμετάλλευση της ηλιακής ενέργειας στην Ελλάδα, «αλλά θα πάρει χρόνο», διατυπώνεται και από πηγές προσκείμενες στον κυβερνητικό συνασπισμό. Υπάρχουν μάλιστα και κάποιες φωνές, οι οποίες θεωρούν πως θα ήταν αποδοτικότερο τα «πακέτα» που δόθηκαν για τη διάσωση της Ελλάδας, να είχαν κατευθυνθεί σε επενδύσεις στην ηλιακή ενέργεια στη χώρα μας.
Σε σχέση με άλλους τομείς της ελληνικής οικονομίας που συγκεντρώνουν ενδιαφέρον για τα μέλη του DIHK, ο κ. Nothnagel επικεντρώνει στον τουρισμό «επειδή οι Γερμανοί ως λαός ταξιδεύουν πολύ», ενώ, όπως λέει, υπάρχει επίσης «μεγάλη κουβέντα και για τα logistics, κυρίως λόγω της γεωγραφικής θέσης της Ελλάδας». Περαιτέρω προσθέτει πως «πολλά λέγονται για την πληροφορική, όσο και για τον φαρμακευτικό τομέα», ενώ αναφέρεται και «σε μια συζήτηση που είχα με την Boss - Siemens, οι οποίες παράγουν διάφορα τέτοια προϊόντα και θέλουν να μείνουν στην περιοχή, οι οποίες υποστηρίζουν ότι υπάρχουν (στην Ελλάδα) πολλά πλεονεκτήματα και προοπτικές». Για την υποχώρηση των γερμανικών εξαγωγών προς την ελληνική αγορά, το υψηλόβαθμο στέλεχος του DIHK δεν εκφράζει καμία ανησυχία, διότι «αυτή τη στιγμή έχετε λιτότητα και είναι λογικό να πέφτουν οι εισαγωγές σας». Εξάλλου, η Ελλάδα δεν είναι παρά μόλις ο 33ος εμπορικός εταίρος της Γερμανίας και εκτός αυτού, όπως υπογραμμίζει, «αν βελτιώσετε την ανταγωνιστικότητά σας, θα αρχίσετε να αγοράζετε γερμανικά προϊόντα και πάλι».
Ναι μεν, αλλά
Παρά τις όποιες αβεβαιότητες, πάντως, το θετικό είναι ότι η ατμόσφαιρα στη Γερμανία, ιδίως μετά τις προόδους που έχουν καταγραφεί, κατά το τελευταίο χρονικό διάστημα, στο μέτωπο της οικονομίας, έχει ελαφρώς βελτιωθεί για την Ελλάδα στην επιχειρηματική κοινότητα του Βερολίνου, η οποία αναγνωρίζει τα βήματα που έχουν συντελεστεί, αλλά θυμίζει πως υπάρχει ακόμη πάρα πολλή δουλειά να γίνει, πριν η χώρα γυρίσει πραγματικά σελίδα.
«Πιστεύω ότι οι Έλληνες μπορούν να είναι υπερήφανοι για το γεγονός ότι ξεκίνησαν τις μεταρρυθμίσεις. Άλλωστε το ταξίδι πρέπει να ξεκινήσει με ένα βήμα», σχολίασε ο Dr Volker Treier, αναπληρωτής διευθύνων σύμβουλος και επικεφαλής στο τμήμα διεθνών σχέσεων του γερμανικού συνδέσμου Βιομηχανιών και Εμπορίου (DIHK), προσθέτοντας πως πριν από λίγες μέρες που βρέθηκε στην Ελλάδα «διαπίστωσα ότι οι Έλληνες είναι πλέον πιο ανοικτοί στις μεταρρυθμίσεις και οι Γερμανοί στο να παράσχουν τη βοήθεια που απαιτείται». Μιλώντας σε αποστολή δημοσιογράφων από 14 χώρες της Ευρώπης, της Αφρικής και την Αυστραλία, για την κρίση χρέους στην Ευρώπη και τις μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν για να αντιμετωπιστεί, ο κ. Treier ξεκαθάρισε, επίσης, πως η Γερμανία δεν ήταν σε θέση να πιέσει για τις ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα, με σκοπό να τις καρπωθεί.
«Είναι μια προκατάληψη ότι οι Γερμανοί περίμεναν τόσο καιρό προκειμένου να εκμεταλλευτούν τις ιδιωτικοποιήσεις στην Ελλάδα. Και αυτό είναι και παράπονο ορισμένων Ελλήνων, όμως δεν είναι πραγματικότητα». Επισήμανε ακόμη ότι οι αδύναμες οικονομίες της Ευρωζώνης, γνωστότερες και ως PIGS, είναι σε καλύτερη θέση από τις ΗΠΑ, σε ό,τι αφορά στη μείωση του δημόσιου ελλείμματος και διερωτήθηκε γιατί οι αγορές θεωρούν πιο ελκυστική την Αμερική από ό,τι την Ευρωζώνη; «Ο μέσος όρος του χρέους στην Ευρωζώνη είναι χαμηλότερος από ό,τι στις ΗΠΑ» είπε χαρακτηριστικά, για να συμπληρώσει πως ακόμη και στην Ελλάδα «η κατάσταση είναι καλύτερη από ό,τι στις ΗΠΑ. Η διαφορά είναι ότι η Fed αγοράζει τα ομόλογα, ενώ η ΕΚΤ διστάζει να το πράξει».
Τι ακούσαμε στους διαδρόμους της Bundestag
Γερμανική αγωνία για τις ελληνικές κάλπες
Ατμόσφαιρα επιφυλακτικότητας αλλά κι υψηλού ενδιαφέροντος, ταυτόχρονα, επικρατεί αυτή την περίοδο στο Βερολίνο, ενόψει των εξελίξεων που αναμένεται να δρομολογηθούν στην Ελλάδα, πιθανότατα μέσα στο επόμενο περίπου τετράμηνο. Το κλίμα, βέβαια, είναι μάλλον πιο αισιόδοξο στη γερμανική πρωτεύουσα, σε σχέση με ό,τι ίσχυε στο πρόσφατο παρελθόν, όταν πρόκειται για την κριτική της προσέγγιση στα θέματα που αφορούν στην πορεία της Ελλάδας για την επιστροφή της οικονομίας στον ενάρετο κύκλο.
Η αίσθηση που αποκομίζει κανείς από τους διαδρόμους του γερμανικού κοινοβουλίου, αλλά και τα γραφεία των μελών της κυβέρνηση της χώρας επίσης, είναι ότι τόσο η λύση του ευρω-ομόλογου, που τόσο επιζητούν οι πολιτικές δυνάμεις στην Ελλάδα, ως ένα εργαλείο υποβοήθησης για την καλύτερη διαχείριση του δημόσιου χρέους όσο και η συγκρότηση ενός ειδικού αναπτυξιακού σχεδίου ειδικά για τη χώρα μας, τύπου Marshall, για την έξοδο από την κρίση, θα πρέπει μάλλον να ξεχαστεί. Μόνιμη επωδός στις συνομιλίες με τη γραφειοκρατία του Βερολίνου είναι ότι διαθέσιμοι πόροι υπάρχουν για την Ελλάδα από τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ικανοί να θέσουν σε κίνηση την αναπτυξιακή διαδικασία και πως εκείνο που χρειάζεται είναι αναμόρφωση της διοικητικής μηχανής της χώρας, ώστε να μπορεί να επιτευχθεί η αποτελεσματικότερη αξιοποίησή τους. Επίσης, ως παράπονο εκφράζεται ότι η Γερμανία έχει θέσει στη διάθεση των ελληνικών αρχών κάθε δυνατή βοήθεια σε ό,τι αφορά στη μεταφορά τεχνογνωσίας για διάφορους τομείς στους οποίους η Ελλάδα αντιμετωπίζει προβλήματα, αλλά στην πλειονότητα των περιπτώσεων η χώρα μας δεν το έχει εκμεταλλευτεί.
Όσον αφορά στις εκλογές και κατά πόσο αυτές δύναται να οδηγήσουν σε εκτροχιασμό του μεταρρυθμιστικού προγράμματος, το μπαλάκι πετιέται στο ελληνικό γήπεδο: «Ο ελληνικός λαός έχει το απόλυτο δημοκρατικό δικαίωμα να επιλέξει την κυβέρνησή του?».
Αιχμές για τη στάση της Ν.Δ. Υπάρχουν, πάντως, και φωνές που «βγάζουν» έντονο αίσθημα θυμού και επιθετικότητα για τη χώρας μας, όπως για παράδειγμα η Dr Ulrike Guerot, εκπρόσωπος της Γερμανίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων η οποία δήλωσε στην «ΗτΣ» ότι εκείνο που ελπίζει είναι ότι οι Έλληνες θα κρατήσουμε την υπόσχεσή μας.
«Το να κρατάς την υπόσχεσή σου έχει κάτι ιερό ακόμη και για τους ορθόδοξους χριστιανούς», ανάφερε με δηκτικό ύφος, θυμίζοντας πως οι αρχηγοί των μεγάλων κομμάτων πιέστηκαν πολύ προκειμένου να υπογράψουν πως θα τηρήσουν τις δεσμεύσεις τους και μετά τις εκλογές.
(από την εφημερίδα "ΗΜΕΡΗΣΙΑ", 31/03/2012 -01/04/2012)