Το μεγάλο ερώτημα που απασχολεί ολοένα και περισσότερους συμπολίτες μας, τουλάχιστον ανάμεσα σε αυτούς που σκέπτονται και αναζητούν κι όχι ανάμεσα σε αυτούς που αντιδρούν με κραυγές ή με αφορισμούς, που συχνότατα εμπεριέχουν συνωμοσιολογικές ανοησίες, είναι πώς φθάσαμε ως εδώ. Και τούτο διότι, αν δεν κατακτήσουμε τη γνώση για τη σημερινή μας κατάρρευση, που βιώνουμε όχι μόνον σε οικονομικό αλλά και σε πολιτικό και κοινωνικό επίπεδο, δεν πρόκειται να μπορέσουμε να βρούμε τις λύσεις για να αλλάξουμε τη μοίρα μας και να μπορέσουμε να αποκτήσουμε και πάλι τη δυναμική για το μέλλον. Το ερώτημα κατατρύχει πολλούς κι αρκετές προσεγγίσεις έχουν ακουστεί κι έχουν διατυπωθεί προς την ουσιαστική του απάντηση. Τυχαία, μέσω κάποιων φίλων που γνώρισα μέσα από το Facebook, έμαθα για ένα κείμενο που είχε γράψει σε χρόνο ανύποπτο για τους περισσότερους εξ ημών ένας ογκόλιθος του πνεύματος, ο Παναγιώτης Κονδύλης, που τόσο πρόωρα έχασε τη ζωή του το 1998, προτού καν συμπληρώσει τα 60 του χρόνια.
Ο Κονδύλης, ο οποίος ήταν αριστερός αλλά είχε διαύγεια που δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσουν οι συνοδοιπόροι του Τσίπρα και της Παπαρήγα καθώς και τρομακτική μόρφωση, που ελάχιστοι Ελληνες διαθέτουν, έγραψε το 1992 ένα κείμενο με τίτλο «Ελληνικός παρασιτικός καταναλωτισμός». Οταν διάβασα το κείμενο αυτό, έμεινα κατάπληκτος. Ο Κονδύλης, με απίστευτη καθαρότητα και σαφήνεια, περιγράφει τη νεοελληνική κακοδαιμονία και εκ των πραγμάτων προβλέπει, είκοσι χρόνια πριν, την κατάρρευση της οικονομίας, της πολιτικής, των θεσμών, των κρατικών δομών και στο τέλος της ίδιας της κοινωνίας μας. Νομίζω ότι αξίζει τον κόπο να διαβάσουμε με προσοχή αυτό το σύντομο κείμενο, να σκεφθούμε τι λέει και να πάρουμε τις απαντήσεις που χρειάζονται κι οι οποίες ίσως μας διδάξουν τι μπορούμε να κάνουμε για να αντιστρέψουμε τη σημερινή κατάσταση της κατάρρευσης και της διάλυσης.
Αν και δεν είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος. Ας δούμε τι γράφει ο Παναγιώτης Κονδύλης:
«H σημερινή Ελλάδα, όντας ανίκανη να παραγάγει η ίδια όσα καταναλώνει και μην έχοντας αρκετή αυτοσυγκράτηση –και αξιοπρέπεια– ώστε να μην καταναλώνει περισσότερα απ’ όσα μπορεί να παραγάγει η ίδια, προκειμένου να καταναλώσει παρασιτεί και μάλιστα σε διπλή κατεύθυνση: παρασιτεί στο εσωτερικό, που υποθηκεύει τους πόρους του μέλλοντος μετατρέποντάς τους σε τρέχοντα τοκοχρεολύσια και παρασιτεί προς τα έξω απ’ όπου έχει δανεισθεί υπέρογκα ποσά, όχι για να κάνει επενδύσεις μελλοντικής καρποφορίας, αλλά κυρίως για να πληρώσει με αυτά τις τεράστιες ποσότητες καταναλωτικών αγαθών, τις οποίες και πάλι εισήγαγε από το εξωτερικό.
Η σημερινή Ελλάδα αποτελεί ακριβώς περίπτωση φθίνοντος έθνους, το οποίο εκλαμβάνει έμμεσες μυθολογικές του ιδέες για τον εαυτό του ως ρεαλιστική αυτοεπίγνωση. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή η ψυχολογική κατάσταση συχνότατα παρουσιάζει συμπτώματα παθολογικού αυτισμού, γιατί το απαραίτητο υπόβαθρο και πλαίσιο της υγιούς αυτοεπίγνωσης είναι πρωτίστως η γνώση του ευρύτερου περιβάλλοντος κόσμου, μέσα στο οποίο καλείται να δράσει ένα ατομικό ή συλλογικό υποκείμενο, αποτιμώντας κατά το δυνατόν νηφάλια τις δυνατότητές του και υποκαθιστώντας τη νοσηρά εγωκεντρική αρχή της ηδονής με τη φυσιολογική εγωκεντρική αρχή της πραγματικότητας.
Οπως οι κατώτατοι ζωικοί οργανισμοί, έτσι και οι σημερινοί Ελληνες αντιδρούν με έντονες αντανακλαστικές κινήσεις μονάχα σε ό,τι τους ερεθίζει άμεσα κι ειδικά, οι δηλώσεις κάποιου «φιλέλληνα» στη Χαβάη ή κάποιου «μισέλληνα» στη Γροιλανδία (κι ας μη μιλήσουμε για τα όσα παρεμφερή μαθαίνει κανείς από τις Βρυξέλλες ή την Ουάσιγκτον) ευφραίνουν η εξάπτουν αναλόγως τα πνεύματα περισσότερο από ό,τι τα απασχολούν τα ουσιώδη, αν και συχνά αφανή, μεγέθη της πολιτικής και της οικονομίας».
Είμαι βέβαιος ότι, αν το διάβαζαν πολλοί από τους λαϊκιστές που ευδοκιμούν στη σημερινή Ελλάδα, θα απέρριπταν τη σοφία του Κονδύλη και τον ίδιο τον φιλόσοφο ως «όργανο του γερμανικού ναζισμού», μια κι ο Κονδύλης είχε την τύχη να γράψει και να στοχαστεί στη χώρα αυτή, μακριά από τις αθλιότητες που συντηρούν κάποιοι αυτοαποκαλούμενοι «διανοούμενοι» στη χώρα μας.ντος μετατρέποντάς τους σε τρέχοντα τοκοχρεολύσια, και παρασιτεί προς τα έξω, που έχει επίσης δανεισθεί υπέρογκα ποσά όχι για να κάνει επενδύσεις μελλοντικά καρποφόρες αλλά κυρίως για να πληρώσει με αυτά τεράστιες ποσότητες καταναλωτικών αγαθών, τις οποίες και πάλι εισήγαγε από το εξωτερικό.
ντος μετατρέποντάς τους σε τρέχοντα τοκοχρεολύσια, και παρασιτεί προς τα έξω, που έχει επίσης δανεισθεί υπέρογκα ποσά όχι για να κάνει επενδύσεις μελλοντικά καρποφόρες αλλά κυρίως για να πληρώσει με αυτά τεράστιες ποσότητες καταναλωτικών αγαθών, τις οποίες και πάλι εισήγαγε από το εξωτερικό.
Η σημερινή Ελλάδα αποτελεί ακριβώς περίπτωση φθίνοντος έθνους, το οποίο εκλαμβάνει τις έμμονες μυθολογικές του ιδέες για τον εαυτό του ως ρεαλιστική αυτεπίγνωση. Δεν είναι διόλου περίεργο ότι η ψυχολογική αυτή κατάσταση συχνότατα παρουσιάζει συμπτώματα παθολογικού αυτισμού γιατί το απαραίτητο υπόβαθρο και πλαίσιο της υγιούς αυτεπίγνωσης είναι η γνώση του ευρύτερου περιβάλλοντος κόσμου, μέσα στον οποίο καλείται να δράσει ένα ατομικό ή συλλογικό υποκείμενο, αποτιμώντας κατά το δυνατόν νηφάλια τις δυνατότητες του και υποκαθιστώντας τη νοσηρά εγωκεντρική αρχή της ηδονής με τη φυσιολογικά εγωκεντρική αρχή της πραγματικότητας.
Όπως οι κατώτεροι ζωικοί οργανισμοί, έτσι και οι σημερινοί Έλληνες αντιδρούν με έντονες αντανακλαστικές κινήσεις μονάχα σ’ ό,τι τους ερεθίζει άμεσα και ειδικά· οι δηλώσεις κάποιου «φιλέλληνα» στη Χαβάη ή κάποιου «μισέλληνα» στη Γροιλανδία (κι ας μη μιλήσουμε καθόλου για τα όσα παρεμφερή μαθαίνει κανείς από τις Βρυξέλλες ή την Ουάσιγκτον) ευφραίνουν ή εξάπτουν, αναλόγως, τα πνεύματα πολύ περισσότερο απ’ ό,τι τα απασχολούν τα ουσιώδη, αν και συχνά αφανή, μεγέθη της πολιτικής και της οικονομίας.
(από την εφημερίδα "Αξία")