Σημαντικές πρωτοβουλίες, που θα πλαισιώσουν το σύγχρονο
ρυθμιστικό πλαίσιο για την αγορά φυσικού αερίου, δίνοντας της περιφερειακή
διάσταση, έχει στα σκαριά η ΡΑΕ. Ειδικότερα, σχεδιάζει τη διαμόρφωση μίας νέας
πλατφόρμας διαμόρφωσης τιμών και ανταλλαγής προϊόντων φυσικού αερίου για τη
Νοτιοανατολική Ευρώπη. Το πρόπλασμα αυτής της διαδικασίας προβλέπεται από το
ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, με τη ΡΑΕ να είναι ανοικτή στη συμμετοχή και του
ιδιωτικού τομέα.
Ήδη, προβλέπεται η δημοσίευση της μεσοσταθμικής μηνιαίας
τιμής εισαγωγής αερίου στην Ελλάδα, μια κίνηση που δημιουργεί τις συνθήκες για
την τακτική δημοσίευση ενός ελληνικού και πιθανόν και βαλκανικού δείκτη τιμής
φυσικού αερίου. Με δεδομένο ότι υπάρχει ενδιαφέρον από έγκυρες διεθνείς δημοσιεύσεις
για την τακτική δημοσίευση της τιμής αυτής στα περιοδικά τους, υπάρχουν σκέψεις
από προμηθευτές για τη χρήση των αντίστοιχων τιμών σε μελλοντικά συμβόλαια
προμήθειας για την ελληνική και περιφερειακή αγορά αερίου. Αυτήν ακριβώς την
πρωτοβουλία σκοπεύει να ενισχύσει η ΡΑΕ προς την κατεύθυνση μιας νέας
πλατφόρμας για όλη τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, στην οποία θα διαμορφώνονται οι
τιμές και θα ανταλλάσσονται ποσότητες και δυναμικότητες.
Παράλληλα, η ΡΑΕ μελετά τη ριζική αναμόρφωση του συστήματος
πρόσβασης στο ΕΣΦΑ, στα πρότυπα του ευρωπαϊκού σχήματος πρόσβασης στις
υποδομές. Στόχος είναι να εφαρμοσθεί ένας συνδυασμός συστήματος entry-exit για
τη δέσμευση δυναμικότητας, με ένα εικονικό σημείο παράδοσης και παραλαβής
αερίου, καθώς και η εισαγωγή διακοπτόμενων συμβάσεων μεταφοράς.
Η προώθηση και υλοποίηση αυτών των πρωτοβουλιών
ανακοινώθηκαν από τον Δρ Μιχάλη Θωμαδάκη, μέλους της Ολομέλειας της ΡΑΕ, στο
πρόσφατο συνέδριο του ΙΕΝΕ. Όπως επισήμανε ο ίδιος, η ανάπτυξη τους θα συμβάλει
σημαντικά στη διαμόρφωση μιας σύγχρονης πλατφόρμας εμπορίου φυσικού αερίου στην
ευρύτερη αγορά.
Η ελληνική αγορά φυσικού αερίου περνάει ήδη από τη νηπιακή
ηλικία στην ενηλικίωση και την ωριμότητα των περισσότερο ρεαλιστικών προβλέψεων
του σήμερα. Με «όπλο» της ένα από τα πιο σύγχρονα ρυθμιστικά πλαίσια της
Ευρώπης βρίσκεται μπροστά στις προκλήσεις του διεθνούς περιβάλλοντος, με
σοβαρές αξιώσεις να ανταποκριθεί και σε αυτές με επιτυχία.
Ήδη, η ΡΑΕ έχει
εγκρίνει το πρώτο Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΕΣΦΑ, συνολικού προϋπολογισμού 1,3 δισ.
ευρώ, το οποίο συμπεριλαμβάνει, το χερσαίο τμήμα του ITGI, την κατασκευή τρίτης
δεξαμενής στη Ρεβυθούσα και την επέκταση του ΕΣΦΑ προς την Πελοπόννησο. Εφόσον
ολοκληρωθεί το συγκεκριμένο πρόγραμμα θα διπλασιάσει τις υφιστάμενες υποδομές
φυσικού αερίου της χώρας.
Νέες δυνατότητες στο ΕΣΦΑ, όμως, προβλέπεται να προσδώσουν
ιδιωτικές επενδύσεις, της τάξης των 2 δισ. ευρώ, για εμπορικές υποδομές αερίου,
απολύτως συμβατές και συμπληρωματικές με το ΕΣΦΑ, όπως εκτιμά η ΡΑΕ. Πρόκειται
για το υποθαλάσσιο τμήμα του ITGI, τον αγωγό TAP, την εγκατάσταση ΥΦΑ στην
Αλεξανδρούπολη (εγκρίθηκε η άδεια από τη ΡΑΕ) και η μετατροπή του εξαντλημένου,
πλέον, κοιτάσματος φυσικού αερίου της Νότιας Καβάλας σε υπόγεια αποθήκη φυσικού
αερίου.
«Θα ήταν ευχής έργον», τόνισε ο κ. Θωμαδάκης, «τα
περισσότερα από αυτά τα ιδιωτικά έργα να πραγματοποιηθούν και να μην έχουμε
επανάληψη του φαινομένου των «παγωμένων» επενδυτικών σχεδίων αδειών που
βρίσκονται στα συρτάρια μας. Στη ΡΑΕ αντιλαμβανόμαστε πλήρως τη σημασία τέτοιων
επενδύσεων και κάνουμε ό,τι μπορούμε για να μη δημιουργούμε εμπόδια στην
πραγματοποίηση τους. Πέρα από το να παρέχουμε τις απαιτούμενες άδειες,
προσπαθούμε να διαμορφώσουμε και τις κατάλληλες συνθήκες της αγοράς, τόσο στην
Ελλάδα, όσο και στην ευρύτερη περιοχή, οι οποίες θα επιτρέψουν στους
επιχειρηματίες και τις επιχειρήσεις να αναπτυχθούν και να δημιουργήσουν στην
ευρύτερη αγορά φυσικού αερίου της Ν.Α. Ευρώπης και πέρα από αυτή».
Αγωγός για
Δυτικά Βαλκάνια
Συμπληρώνοντας την εικόνα για τις εξελίξεις στην ευρύτερη
γειτονιά μας ο κ. Θωμαδάκης αναφέρθηκε και σε ορισμένες πρωτοβουλίες που
τρέχουν αυτή τη στιγμή και οι οποίες ενδιαφέρουν άμεσα την Ελλάδα, καθώς
θεωρούνται συνδετικός κρίκος μας με την Ευρώπη.
Μία από αυτές είναι η δημιουργία ενός Δακτυλίου Αερίου, που
θα ενώνει τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, ως τμήμα του Νοτίου Διαδρόμου. Οι
σχετικές διεργασίες βρίσκονται ήδη σε πλήρη εξέλιξη, με τη ΡΑΕ να συμμετέχει με
αποφασιστικό λόγο σε αυτές.
Η ιδέα αυτή ξεκίνησε να μορφοποιείται από το τα τέλη του
2007, αρχές του 2008, καθώς οι χώρες της περιοχής έχουν πεισθεί για την ανάγκη
επέκτασης της αγοράς φυσικού αερίου στο έδαφος τους. Πρόσφατα, μάλιστα, η
Παγκόσμια Τράπεζα κατέθεσε πρόταση για τη σύσταση ενός κονσόρτσιουμ εταιριών
από την Ευρώπη, με στόχο την κατασκευή ηλεκτρικών μονάδων, μελλοντικών
καταναλωτών του αερίου, που θα μεταφέρει ο συγκεκριμένος Δακτύλιος. Ο οποίος θα
συνδέει την Ελλάδα με την Αλβανία, τη Fyrom, το Κόσοβο, τη Σερβία, τη
Βοσνία-Ερζεγοβίνη, το Μαυροβούνιο και την Κροατία. Να σημειωθεί ότι ήδη οι
Αλβανοί έχουν κατασκευάσει ένα υπερσύγχρονο εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας
στον Αυλώνα, το οποίο, όμως, δεν λειτουργεί γιατί δεν διαθέτει φυσικό αέριο.
Σε αυτή τη φάση αναζητούνται τα πιθανά επιχειρηματικά σχέδια
για την υλοποίηση του Δακτυλίου, ενώ μέσα στο Δεκέμβριο έχει προγραμματισθεί
συνάντηση στις Βρυξέλλες, όπου οι δωρητές (Παγκόσμια Τράπεζα, EBRD, Κομισιόν,
κλπ) θα συζητήσουν με τους Ρυθμιστές όλα αυτά τα ζητήματα.