Οι Κινέζοι σέβονται τη ρυθμιστική ισχύ της Ευρώπης, ωστόσο την αντιλαμβάνονται σαν ένα μεγάλο μουσείο με κάποια καταναλωτική δυνατότητα. Ενώ οι Ρώσοι θεωρούν ότι οι Ευρωπαίοι είναι ένα συνονθύλευμα παρηκμασμένων λαών με μεγαλύτερη οικονομία, αλλά απολύτως καθηλωμένοι στη μεταπολεμική και –κυρίως– μεταψυχροπολεμική ουτοπία τους.
Φυσικά, όλα αυτά δεν είναι νέα, όμως ο χρόνος είναι σαφές ότι πυκνώνει και για την Ελλάδα είναι εξαιρετικά σημαντικό να διαγνώσει, εγκαίρως και αποτελεσματικά, πώς εξυπηρετείται καλύτερα το εθνικό συμφέρον. Είναι επίσης απολύτως σαφές και ορατό ότι η Ευρώπη πιέζεται να λάβει αποφάσεις σε συλλογικό και εθνικό επίπεδο. Το συλλογικό δεν είναι δεδομένο ότι μπορεί να προχωρήσει. Ο ευρωπαϊκός χώρος υπήρξε σε όλες τις φάσεις της ιστορίας του εξαιρετικά κατακερματισμένος και τα έθνη στριμώχνονταν κάτω από τις αυτοκρατορικές εξουσιαστικές δομές, οι οποίες στις περισσότερες των περιπτώσεων έφτασαν να είναι «χαλαρές» συνομοσπονδίες (βλ. Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, αυτοκρατορία των Αψβούργων, πολωνο-λιθουανική κοινοπολιτεία ή Ρωσική Αυτοκρατορία και Σοβιετική Ενωση αργότερα). Συγκρινόμενη με αυτά τα ιστορικά παραδείγματα, η Ε.Ε. είναι μια μεγάλη αγορά, χωρίς αξιοσημείωτα ενοποιητικά χαρακτηριστικά, αν και οι ειδικοί της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης σίγουρα θα διαφωνήσουν με αυτή την απαισιόδοξη εκτίμηση.
Αν κοιτάξει κανείς εντός της Ε.Ε., ήδη χώρες όπως η Ουγγαρία έχουν εξαιρεθεί από τις συζητήσεις για κάποιες συλλογικές αποφάσεις, ενώ η πολιτική ατμόσφαιρα στον οικονομικό και ιδεολογικό κινητήρα της Ευρώπης, τη Γερμανία και τη Γαλλία αντιστοίχως, είναι –στην καλύτερη περίπτωση– εκρηκτική.
Πού βρίσκεται, λοιπόν, το ελληνικό εθνικό συμφέρον; Η απάντηση δεν είναι καθόλου εύκολη. Επιπλέον, δεν είναι δεδομένο ότι το ελληνικό εθνικό συμφέρον μπορεί να εξυπηρετείται κατ’ ανάγκην σε αντίθεση με την Τουρκία, η οποία έχει μακρά παράδοση (επιτήδειας συχνά) ουδετερότητας. Η Ελλάδα έχει ωφεληθεί από τη συμμετοχή της στην Ε.Ε., αλλά στις δύσκολες στιγμές τα βλέμματα στρέφονταν στην Ουάσιγκτον. Απαιτούνται χειρισμοί λεπτοί, βήματα πάνω σε κινούμενη άμμο, αν όχι πάνω στο νερό… Τα δύσκολα έρχονται.
(από την εφημερίδα «ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ»)