την Προεδρία της ΕΕ σε λίγες εβδομάδες, δεσμευόμαστε να υποστηρίξουμε και να προωθήσουμε τη δέσμευση και τους εταίρους της Ένωσης στη Μέση Ανατολή και τον Κόλπο. Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε τον ξεχωριστό γεωγραφικό και γεωστρατηγικό ρόλο της Κύπρου και ως μέλους της ΕΕ στο σταυροδρόμι τριών ηπείρων με βαθιούς πολιτικούς, οικονομικούς και πολιτιστικούς δεσμούς σε όλη την περιοχή.... Ως εκ τούτου, χαιρετίζουμε τη νέα εταιρική σχέση για τη Μεσόγειο, η οποία παρέχει μια πολύτιμη ευκαιρία για τη μετατροπή της πολιτικής πρόθεσης σε συγκεκριμένη συνεργασία», τόνισε ο οικοδεσπότης της εκδηλώσεως ενώ επεσήμανε με νόημα ότι η« πρόοδος στο Κυπριακό είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ευρύτερη στρατηγική στάση της Ευρώπης. Αντανακλά τη δέσμευσή μας για ειρήνη, νομιμότητα και μια τάξη βασισμένη σε κανόνες που στηρίζει την αποτελεσματική συνεργασία με όλα τα μέλη μας». Ο Πρόεδρος του Δ.Σ του ΙΔΙΣ Κώστας Υφαντής ανεγνώρισε ότι «η Κύπρος βρίσκεται στο τιμόνι του Συμβουλίου, κάποιοι θα έλεγαν σε μια ιστορική καμπή στην πορεία της Ευρώπης, αλλά και σε ένα πολύ ευρύτερο στρατηγικό τοπίο, όχι μόνο στην Ανατολική Μεσόγειο, αλλά και παγκοσμίως».
Πυλώνα σταθερότητας
Ο Βουλευτής της ΝΔ Άγγελος Συρίγος τόνισε ότι η Κύπρος αποτελεί πυλώνα σταθερότητας, το οποίο φαίνεται και από δύο πρόσφατες περιπτώσεις. Η πρώτη περίπτωση ήταν όταν οι Αμερικανοί πολίτες του Ισραήλ ήθελαν να εκκενώσουν το Ισραήλ αμέσως μετά την επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ τον Οκτώβριο του 2023. Και το έδαφος της Κύπρου χρησιμοποιήθηκε ως τόπος για την εκκένωση αυτών των ανθρώπων. Η δεύτερη φορά ήταν όταν Ευρωπαίοι πολίτες και Αμερικανοί πολίτες ήθελαν να εκκενώσουν τον Λίβανο, και χρησιμοποίησαν επίσης το κυπριακό έδαφος. «Αυτό είναι το ένα μέρος. Το άλλο μέρος έχει να κάνει με πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Κύπρος, ειδικά σε σχέση με την κατάσταση στη Γάζα, και χαίρομαι πολύ που πρόσφατα είχαμε την υπογραφή συμφωνίας οριοθέτησης μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου», τόνισε. «Γιατί είναι σημαντικό αυτό; Το 2007, υπήρξε μια άλλη συμφωνία οριοθέτησης μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου, συμφωνία θαλάσσιας οριοθέτησης. Αν και έχει υπογραφεί, δεν συνεχίστηκε στη συνέχεια λόγω εσωτερικών προβλημάτων στον Λίβανο και λόγω τουρκικής πίεσης. Επομένως, είναι πολύ ευπρόσδεκτο το γεγονός ότι η σημερινή κυβέρνηση του Λιβάνου αποφάσισε να ανανεώσει τη δέσμευσή της και να υπογράψει μια νέα συμφωνία που ακολουθεί την ίδια γραμμή οριοθέτησης με αυτή του 2007», διευκρίνισε ο κ. Συρίγος.
Ανέφερε ακόμη ότι η χώρα αποτελεί η πύλη μεταξύ ΕΕ και Μ. Ανατολής ειδικά τώρα που η Δύση θέλει να προωθήσει τον οικονομικό διάδρομο που θα ενώνει Ινδία, Μέση Ανατολή και Ευρώπη, γνωστό ως IMEC. «Η Κίνα έχει αποκτήσει μακροπρόθεσμα λειτουργικά δικαιώματα σε βασικά λιμάνια, σιδηροδρόμους και αγωγούς στην Κεντρική Ασία, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Και φαίνεται ότι η Δύση θέλει να προωθήσει μια άλλη στρατηγική, έναν στρατηγικό οικονομικό διάδρομο, τον Οικονομικό Διάδρομο Ινδίας-Μέσης Ανατολής-Ευρώπης, τον λεγόμενο IMEC. Η Κύπρος χρησιμεύει ως κεντρικό σημείο εισόδου για τον IMEC στην Ευρώπη, και αυτό οφείλεται κυρίως στη γεωγραφική της θέση και στο γεγονός ότι είναι το πλησιέστερο σημείο στη Μέση Ανατολή», επεσήμανε . «Αυτό έχει να κάνει και με τα καλώδια, και σε αυτό το θέμα έχουμε αυτά τα προβλήματα με το GSI, το καλώδιο που συνδέει την Ελλάδα, την Κύπρο και το Ισραήλ. Η Τουρκία δημιούργησε προβλήματα πριν από ενάμιση χρόνο. Προσπάθησαν να σταματήσουν το πλοίο που διεξήγαγε έρευνα για το πώς να τοποθετήσει το καλώδιο στον πυθμένα της θάλασσας. Υπήρχαν κάποια άλλα προβλήματα που είχαν να κάνουν με τα οικονομικά στοιχεία ολόκληρου του έργου. Ο Πρωθυπουργός της Ελλάδας και ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας συναντήθηκαν πρόσφατα και αποφάσισαν να ξαναδούν τα οικονομικά στοιχεία, αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι αυτό το σχέδιο GSI υποστηρίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία πληρώνει 657 εκατομμύρια ευρώ, που αντιστοιχεί σχεδόν στο ένα τρίτο του συνολικού κόστους του καλωδίου», κατέληξε ο ίδιος.
Μοναδική θέση
Στον IMEC αναφέρθηκε και η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Νίνα Κασιμάτη, τονίζοντας ότι «η Κύπρος βρίσκεται σε μοναδική θέση για να συμβάλει ουσιαστικά σε αυτήν την αναδυόμενη αρχιτεκτονική». «H Κύπρος και η Ινδία μοιράζονται έναν βαθύτερο πολιτικό διάλογο, ισχυρή συνεργασία εντός της κοινοπολιτείας, αυξανόμενες επενδύσεις σε τεχνολογικές ανταλλαγές, συγκλίνοντα συμφέροντα στην ασφάλεια στη θάλασσα και την ψηφιακή συνδεσιμότητα και η Ινδία θεωρεί την Ανατολική Μεσόγειο ως κρίσιμη πύλη προς την Ευρώπη, και η Κύπρος αποτελεί εθνικά αξιόπιστο εταίρο σε αυτό το όραμα για ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η διαδρομή Ισραήλ-Κύπρου-Ευρώπης είναι ένας εναλλακτικός διάδρομος σταθερότητας», τόνισε η ίδια, προειδοποιώντας ωστόσο για την απειλή της Τουρκίας στη Μέση Ανατολή , η οποία προσπαθεί «μάλλον να επιβάλει την Pax Turca της και να αυξήσει δραστικά την επιρροή της» ενώ επέκρινε τα δύο μέτρα και δύο σταθμά που υιοθετεί η ΕΕ όσον αφορά το ουκρανικό και την τουρκική εισβολή στην Κύπρο.
Μοντέλο 3+1
Ο σύμβουλος του Πρωθυπουργού καθηγητής στο Δημοκρίτειο Σωτήρης Σέρμπος έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στο μοντέλο 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, ΗΠΑ), το οποίο θα μπορούσε να επεκταθεί με την Αίγυπτο και την Ιορδανία. «Aυτό μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα στο μέλλον, και υπάρχει επίσης μεγαλύτερο ενδιαφέρον από το Ισραήλ. Ευθυγραμμίζει τα διατλαντικά συμφέροντα ασφαλείας με τους στόχους της ΕΕ, εφόσον εμείς, οι Ευρωπαίοι, έχουμε μια πολύ σαφή εικόνα για τους στόχους μας. Έτσι, αυτή η ενεργή αμερικανική υποστήριξη επικυρώνει επίσης την Κύπρο ως αξιόπιστο εταίρο, ειδικά τα τελευταία δύο χρόνια στην αρχιτεκτονική ασφάλειας της Δύσης, παρέχοντας στην ΕΕ στρατηγικό βάθος», ανέφερε ο κ. Σέρμπος. Επιπλέον χαρακτήρισε ως ύψιστη προτεραιότητα την υλοποίηση του έργου της ηλεκτρικής διασυνδέσεως Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ, δίδοντας έμφαση στην γεωπολιτική του σημασία. «Είναι ένα πολιτικό πλεονέκτημα που τερματίζει την ενεργειακή απομόνωση της Κύπρου, ειδικά σε μια ασταθή αγορά όπως η ενέργεια στο μέλλον, αλλά και συνδέει φυσικά τη Μέση Ανατολή με το ευρωπαϊκό δίκτυο, ενισχύοντας την ενεργειακή αυτονομία της ΕΕ», υπεγράμμισε ο κ. Σέρμπος. Ανέφερε δε ότι πρόκειται για ζήτημα αξιοπιστίας, υπογραμμίζοντας ότι «όλα τα μέρη θα πρέπει να ανταποκριθούν με επιτυχία και να φτάσουν μέχρι το τέλος της διαδρομής».
Σύνορα
Τέλος ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΠΑΣΟΚ Δημήτρης Μάντζος είπε με νόημα ότι τα κράτη μέλη της ΕΕ πρέπει να καταλάβουν ότι «τα σύνορα της Ευρώπης δεν καταλήγουν στη Βαλτική Θάλασσα ή στη Μαύρη Θάλασσα. Εκτείνονται νότια, διασχίζοντας το Αιγαίο Πέλαγος και στην Ανατολική Μεσόγειο». Και κατέληξε ότι η Ευρωπαϊκή Προεδρία με την Κύπρο στο τιμόνι προσφέρει μια σπάνια ευκαιρία «να επιβεβαιώσουμε ότι η σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την επανένωση της Κύπρου σύμφωνα με τα ψηφίσματα της ΕΕ και του ΟΗΕ».