στον ρωσικό προϋπολογισμό. Παράλληλα, δεν λείπουν οι ανησυχίες για την εξέλιξη των τιμών καυσίμων, καθώς η Ρωσία συνιστά έναν από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς παγκοσμίως.
Ο Νοέμβριος ήταν ο χειρότερος μήνας για τις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου, καθώς οι δυτικές κυρώσεις και— πιο σημαντικά— οι ουκρανικές επιθέσεις δυσχέραναν το εμπόριο αργού για τους Ρώσους παραγωγούς. Μολονότι το Κίεβο είχε ξεκινήσει να εντείνει τη στοχοποίηση ρωσικών ενεργειακών υποδομών από τους καλοκαιρινούς μήνες, οι επιθέσεις αυτές αφορούσαν κυρίως σε διυλιστήρια. Ως εκ τούτου, η Ρωσία είχε αντιμετωπίσει μία σύντομη περίοδο περιορισμένων προμηθειών βενζίνης, με αποτέλεσμα ορισμένες περιοχές να καταγράφουν ελλείψεις στα πρατήρια. Εντούτοις, η πτώση της δυναμικότητας των διυλιστηρίων είχε απελευθερώσει μεγάλες ποσότητες πετρελαίου, οι οποίες κατέληξαν να εξαχθούν.
Με αυτό το δεδομένο, το επιτελείο της Ουκρανίας άλλαξε την τακτική του, στοχοποιώντας πλέον εξαγωγικές υποδομές, όπως λιμάνια. Η προσέγγιση αυτή ήδη θεωρείται πολύ πιο επιτυχημένη, καθώς οι ρωσικές εξαγωγές αργού βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων ετών. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Vortexa, οι ημερήσιες εξαγώγιμες ποσότητες έπεσαν στα 2 εκατομμύρια για τον Νοέμβριο, 21% χαμηλότερες από τον μέσο όρο του ίδιου μήνα για την περίοδο 2016-2024.
Την ίδια στιγμή, το Κίεβο έχει ξεκινήσει να χτυπά και τάνκερ που μεταφέρουν ρωσικό αργό στη Μαύρη Θάλασσα, κάτι που οδηγεί στην εκτίναξη των ναύλων. Σε συνδυασμό με τις ήδη στάσιμες τιμές του Brent και τις δυτικές κυρώσεις, η αύξηση του κόστους μεταφοράς μειώνει τα περιθώρια κέρδους των Ρώσων εξαγωγέων, ρίχνοντας την αξία των εξαγωγών στο χαμηλότερο επίπεδο από τις αρχές του 2022, όταν οι G7 θέσπισαν το πλαφόν στην τιμή του ρωσικού πετρελαίου.
Τα έσοδα από τις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου. Πηγή: Bloomberg.
Η νέα αυτή πραγματικότητα αποτελεί μία ολική αντιστροφή του προηγούμενου status quo, όπου η Ρωσία μπορούσε να εξάγει όσο πετρέλαιο επιθυμούσε, αρκεί να υπήρχαν πρόθυμοι πελάτες όπως η Κίνα και η Ινδία. Με μεγάλους αγοραστές, όπως τα ινδικά διυλιστήρια, να ανησυχούν για το ενδεχόμενο δυτικών κυρώσεων, το περιθώριο ελιγμών της ρωσικής πετρελαϊκής βιομηχανίας έχουν στενεύσει αρκετά.
Όμως, το ντόμινο των συνεπειών δεν σταματά στις εξαγωγές. Η αδυναμία εύρεσης αγοραστών έχει δημιουργήσει ένα πρωτοφανές απόθεμα ρωσικού αργού που έχει παγιδευτεί σε τάνκερ, με τους αναλυτές να υπολογίζουν πως οι ποσότητες εν πλω αγγίζουν τα 180 εκατομμύρια βαρέλια. Ο αριθμός αυτός είναι κατά 75% πλεονασματικός της παγκόσμιας ημερήσιας ζήτησης πετρελαίου.
Αναπόφευκτα, η τρέχουσα κρίση έχει επηρεάσει και την εγχώρια παραγωγή, με τη Ρωσία να παράγει τουλάχιστον 100.000 βαρέλια λιγότερα από τον ημερήσιο στόχο της ως μέλος του OPEC+. Η απόκλιση της ρωσικής παραγωγής από τους στόχους του καρτέλ δεν αποτελεί νέο φαινόμενο, ωστόσο οι αναλυτές εκτιμούν πως η σημερινή απόκλιση μεταξύ των δύο αριθμών είναι η μεγαλύτερη για την τελευταία διετία.
Τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Ρωσία, ο τρίτος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου σε διεθνές επίπεδο, εγείρουν σοβαρά ερωτήματα μεταξύ των ανθρώπων της αγοράς. Επί του παρόντος, οι περισσότερες θεωρήσεις προβλέπουν ένα ισχυρό πλεόνασμα στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου χάρη στην αυξημένη παραγωγή και την υποτονική ζήτηση. Ωστόσο, η συρρίκνωση των φθηνών ρωσικών εξαγωγών θα μπορούσε να διαμορφώσει μία ισορροπία περιορισμένης προσφοράς, ειδικά καθώς το βόρειο ημισφαίριο περνά στη χειμερινή περίοδο αιχμής για τα καύσιμα.