με την Αίγυπτο, νομίμως. Και πάλι θα εισέλθει στην ελληνική αιγιαλίτιδα της ανατολικής Κρήτης. Η Τουρκία αντιδρά επικαλούμενη το παράνομο και ανυπόστατο τουρκο-λιβυκό μνημόνιο «οριοθέτησης» (2019), που δεν γίνεται όμως αποδεκτό διεθνώς. Επί πλέον, η Ελλάδα, εκτός από το ισχυρό «χαρτί» της ελληνο-αιγυπτιακής ΑΟΖ, μπορεί να επικαλεστεί το δυνητικό δικαίωμα της χώρας μας για επέκταση της αιγιαλίτιδας ζώνης στα 12 ν.μ., αλλά και της μελλοντικής ολοκλήρωσης της ελληνικής ΑΟΖ προς τα ανατολικά, μέχρι το δυτικό όριο της κυπριακής ΑΟΖ, μέσω οριοθέτησης Ελλάδος - Κύπρου ή ολοκλήρωσης της οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδος - Αιγύπτου προς τα ανατολικά του 28ου μεσημβρινού, όπως προβλέπει ο χάρτης της Σεβίλλης (αποδεκτός από την ΕΕ), δηλαδή την σημερινή περιοχή ανοιχτής θάλασσας, που διεκδικεί παρανόμως η Τουρκία, είτε μέσω της ανερμάτιστης ψευδοθεωρίας της «Γαλάζιας Πατρίδας» είτε εν μέρει και μέσω του τουρκο-λιβυκού μνημονίου, επίσης μη ισχύοντος!
Αν θέλει η Τουρκία, ας προσφύγει στα διεθνή δικαστήρια για να υπερασπιστεί τους «νομικούς τίτλους» της στις εν λόγω περιοχές! Δεν θα το κάνει, γιατί θα χάσει, και γι’ αυτό καταφεύγει στο bulling προς την Ελλάδα (και την Κύπρο), μεταξύ άλλων και με την ψηφισμένη από το Κοινοβούλιό της απειλή πολέμου (casus belli), που αντίκειται στο θεμέλιο του Καταστατικού Χάρτη του ΟΗΕ, δηλαδή το άρθρο 2 §4, που απαγορεύει την απειλή ή την χρήση βίας για επίλυση διεθνών διαφορών! Το θυμήθηκε εφέτος μιλώντας στην ΔΕΘ ο Έλληνας Πρωθυπουργός, ζητώντας την κατάργησή του. Αυτό βέβαια θα έπρεπε να είχε ζητηθεί πριν την «Διακήρυξη των Αθηνών», φιλίας και καλής γειτονίας μεταξύ των δύο χωρών, που «ναυάγησε» στα ρηχά νερά!
Αυτό όμως που, στο νομικό επίπεδο, πρέπει να γνωρίζει ο ελληνικός λαός και βέβαια να αποδεχθεί η Τουρκία, είναι ότι τόσο στον βυθό της ΑΟΖ (υφαλοκρηπίδα) όσο και στον βυθό της ανοιχτής θάλασσας (διεθνή ύδατα) τα διεθνή καλώδια επιτρέπονται χωρίς άδεια από το παράκτιο κράτος (άρθρο 79 § 2 και 3), ενώ για τους σωληναγωγούς (μόνο) μπορεί να χρειαστεί η συναίνεση του παράκτιου κράτους μόνο για την χάραξη της ακριβούς πορείας τους, ώστε να μην εμπλέκονται με υπάρχοντα ήδη καλώδια ή σωληναγωγούς του παράκτιου κράτους. Τα υπόλοιπα είναι τουρκικοί μύθοι και νταηλίκια!
Συνεπώς, και αν δεν επιτευχθεί το ευκταίο, δηλ. η ύπαρξη κοινού ορίου μεταξύ ελληνικής και κυπριακής ΑΟΖ στην ανατ. Μεσόγειο, το οποίο προβλέπει με βάση την μέση γραμμή ο χάρτης του Πανεπιστημίου της Σεβίλλης σε μήκος 26 ν.μ., η κατασκευή υποβρύχιου σωληναγωγού μεταξύ Κύπρου και Ελλάδος δεν μπορεί να εμποδιστεί νομίμως από την Τουρκία, αν ο αγωγός διέρχεται και μέσω της ΑΟΖ/υφαλοκρηπίδας της, αλλά δεν συγκρούεται η όδευσή του με υπάρχοντα τουρκικό σωληναγωγό η άλλη εγκατάσταση. Η όποια διαβούλευση με την Τουρκία θα αφορά μόνο σε μικρή, προφανώς, μετακίνηση της όδευσης του ελληνοκυπριακού σωληναγωγού ώστε να μην συμπίπτει με δικές της προϋπάρχουσες εγκαταστάσεις (αν υπάρχουν) και όχι παροχή αδείας για την διέλευση! Αντίθετα, στην περίπτωση καλωδίου δεν απαιτείται η διαβούλευση με την Τουρκία ως χώρα διέλευσης .
Άρα, το ηλεκτρικό καλώδιο GSI δεν χρειαζόταν οποιαδήποτε τουρκική άδεια προς το ιταλικό ερευνητικό σκάφος που ερευνούσε τον θαλάσσιο πυθμένα, για να κατασκευαστεί και να διέλθει από την ανοικτή θάλασσα στην ελληνική ΑΟΖ και στη συνέχεια στην ελληνική αιγιαλίτιδα, πλησίον της Κάσου! Ούτε το 2024 ούτε ποτέ στο μέλλον! Το όλο εγχείρημα της Τουρκίας ήταν να προσπαθήσει θρασύτατα να «νομιμοποιήσει» την περιοχή του ανυπόστατου τουρκο-λιβυκού μνημονίου,ως περιοχή τουρκικής υφαλοκρηπίδας! Όταν μάλιστα η περιοχή αυτή συμπίπτει σαφέστατα με περιοχή ελληνικής ΑΟΖ, σύμφωνα με την οριοθετημένη μερικώς, από το 2020, ελληνο-αιγυπτιακή ΑΟΖ, που χαίρει νομιμότητας και διεθνούς αναγνώρισης! Και επί πλέον στερεί από τα ελληνικά νησιά (αν. Κρήτη, Κάσο, Κάρπαθο, σύμπλεγμα 14 νησιών του Καστελλορίζου) την πλήρη αιγιαλίτιδα ζώνη που δικαιούνται,από τα 6 ως τα 12 ν.μ. και προς τις ανατολικές ακτές τους. Το δυνητικό, λοιπόν, αυτό δικαίωμα πρέπει το ταχύτερο να νομοθετηθεί μονομερώς από τη χώρα μας, όπως αυτή δικαιούται. Και βέβαια να κηρυχθεί γενικά ΑΟΖ, όπου δεν υπάρχει, με ταυτόχρονη πρόσκληση προς τα γειτονικά κατά θάλασσα κράτη να διαβουλευθούν με την Ελλάδα για την οριοθέτησή της, απαρεγκλίτως σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο (της Θάλασσας), συμβατικό και εθιμικό. Που βέβαια επικαλύπτονται σχεδόν πλήρως και δεσμεύουν όλα τα κράτη της υφηλίου.
*Διεθνολόγος, δικηγόρος, μόνιμος λέκτωρ Νομικής Σχολής ΑΠΘ, διδάσκων ΑΣΠ/ΑΔΙΣΠΟ και Σχολής Μετεκπαίδευσης ΕΛΑΣ, πρ. διπλωμάτης Διεθνών Ὀργανισμών