«- η προτεινόμενη αναβάθμιση του πλαισίου TEN-E, με σαφέστερη έμφαση στις διασυνοριακές ανάγκες και σε μια πιο ολοκληρωμένη, πανευρωπαϊκή προσέγγιση στον σχεδιασμό των υποδομών,
- η ρητή αναγνώριση ότι η διασυνδεσιμότητα δεν είναι προαιρετική, καθώς τα εθνικά ενεργειακά σχέδια μπορούν να λειτουργήσουν μόνο εφόσον λειτουργεί αποτελεσματικά το ευρωπαϊκό «σύστημα συστημάτων,
- καθώς και η προτεινόμενη αύξηση της χρηματοδότησης του CEF-Energy για την περίοδο 2028–2034, η οποία μπορεί να μειώσει ουσιαστικά τον επενδυτικό κίνδυνο σε κρίσιμες ενεργειακές υποδομές.
Ωστόσο, ακόμη πιο κρίσιμη από την ίδια την ανακοίνωση είναι η επόμενη φάση υλοποίησης. Απαιτείται ένας ουσιαστικός και θεσμοθετημένος διάλογος μεταξύ διαχειριστών συστημάτων μεταφοράς και διανομής (TSOs/DSOs), ρυθμιστικών αρχών, εθνικών κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ώστε να διαμορφωθεί μια αξιόπιστη ευρωπαϊκή στρατηγική για τα δίκτυα: τι κατασκευάζουμε, πού, με ποια χρονική ακολουθία και με ποιο μοντέλο υλοποίησης και χρηματοδότησης.
Προς την επενδυτική κοινότητα, το μήνυμα είναι σαφές: τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη συνιστούν μια επενδυτική ευκαιρία γενεακού χαρακτήρα. Απαιτούνται κεφάλαια μακράς διάρκειας εδώ και τώρα, σε συνδυασμό με σταθερό ρυθμιστικό πλαίσιο και ταχύτερες διαδικασίες αδειοδότησης, ώστε να διασφαλιστούν επάρκεια ισχύος, ενεργειακή ασφάλεια και προσιτές τιμές.
Τέλος, για να επιτευχθεί κλιμάκωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι αναγκαίο ένα δομημένο πλαίσιο συνεργασίας με τους προμηθευτές εξοπλισμού – καλώδια, μετατροπείς, μετασχηματιστές και λοιπά κρίσιμα συστήματα. Ο συντονισμός της αύξησης της παραγωγικής δυναμικότητας με τον συμφωνημένο ευρωπαϊκό σχεδιασμό πρέπει να προηγηθεί, ώστε οι εφοδιαστικές αλυσίδες να μην εξελιχθούν στον βασικό περιοριστικό παράγοντα», καταλήγει ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΑΔΜΗΕ στην ανάρτησή του.
Υπενθυμίζεται ότι σήμερα οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ αναμένεται να καταλήξουν σε μερική συμφωνία («μερική γενική προσέγγιση») σχετικά με τον Μηχανισμό «Συνδέοντας την Ευρώπη» (Connecting Europe Facility – CEF) που αφορά στην περίοδο 2028-2034. Το πρόγραμμα αποτελεί βασικό εργαλείο χρηματοδότησης της Ε.Ε. για την κατασκευή έργων υποδομής στις μεταφορές, την ενέργεια και τα ψηφιακά δίκτυα, με ιδιαίτερη έμφαση στα διασυνοριακά έργα.
Η πρόταση εμπίπτει στις ευρύτερες διαπραγματεύσεις του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ) μετά το 2027 και στοχεύει στην παροχή της νομικής βάσης για επενδύσεις σε διευρωπαϊκά δίκτυα για υποδομές μεταφορών και ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της στρατιωτικής κινητικότητας και των διασυνοριακών έργων ΑΠΕ.
Όπως σημειώνεται στη σχετική ανακοίνωση του Συμβουλίου, η σημερινή διαπραγμάτευση θα είναι «μερική» επειδή δεν θα αφορά οικονομικά και οριζόντια ζητήματα. Αυτά συζητούνται επί του παρόντος στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων για το επόμενο ΠΔΠ που καλύπτει την περίοδο 2028 έως 2034.