Ευρωτουρκικές Σχέσεις: Οι Μάσκες Έπεσαν -Οι Κίνδυνοι για Ελλάδα και Κύπρο

Ευρωτουρκικές Σχέσεις: Οι Μάσκες Έπεσαν -Οι Κίνδυνοι για Ελλάδα και Κύπρο
της Μύρνας Νικολαΐδου
Τετ, 5 Νοεμβρίου 2025 - 07:50

Οι διαδοχικές συναντήσεις του Ερντογάν με τον Γερμανό Καγκελάριο Φρίντριχ Μέρτς και τον Βρετανό Πρωθυπουργό Κρίς Στάρμερ με την συνυπογραφή και των αντίστοιχων συμφωνιών για τα Eurofighter   σηματοδοτούν μια νέα καμπή στις σχέσεις Τουρκίας-Ευρώπης. Και παρ ότι Μερτς και Ερντογάν φάνηκαν να συγκρούονται στην συνέντευξη Τύπου για την Γάζα και τα κριτήρια της Κοπεγχάγης, έμπειροι αναλυτές τονίζουν ότι η διαφωνία αυτή ήταν απλώς για εσωτερική κατανάλωση, κυρίως όσον αφορά την Γερμανία που πρωτοπροβάλλεται ως υπέρμαχος της δημοκρατίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κράτους δικαίου. 

Ωστόσο η παρέμβαση του Γερμανού Καγκελάριου ήταν πιο ήπια σε σχέση με τον προκάτοχων του και εκ των υστέρων καθώς οι συμφωνίες είχαν ήδη υπογραφεί, αποκαλύπτοντας ουσιαστικά την νέα φάση που εισέρχονται οι ευρωτουρκικές σχέσεις, με μοναδικό πλέον κριτήριο την συναλλαγή και τα ανταλλάγματα στην βάση του τουρκικού «καζάν καζάν». Ο ίδιος ο Ερντογάν άλλωστε το δήλωσε χθες ξεκάθαρα. «Με τα Eurofighter ξεκίνησε μια νέα εποχή στην άμυνά μας»,  προσθέτοντας ότι «με τους Ευρωπαίους θέλουμε συνεργασία στην άμυνα στη βάση του καζάν – καζάν». Και οι βάσεις φαίνεται ότι έχουν ήδη τεθεί. Το Βερολίνο απέσυρε τις ενστάσεις του για την πώληση των Eurofighter και αναμένει την τουρκική συνεργασία στο μεταναστευτικό, που το καίει περισσότερο. Μάταια κάποιοι φωνάζουν για τις αξίες και τις αρχές στις οποίες βασίστηκε επί δεκαετίες το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Δεν έχουν πλέον καμία σημασία. Το ίδιο ισχύει και για το κράτος δικαίου που τα κράτη μέλη επικαλούνται κατ' επιλογή.

Η συναλλακτική πολιτική που εγκαινίασε πρώτος τόσο απροκάλυπτα ο Αμερικανός Πρόεδρος φαίνεται ότι συνιστά την νέα μορφή συνδιαλλαγής της Δύσης με τρίτες χώρες, κρύβοντας τεράστιους κινδύνους για την Ελλάδα και την Κύπρο αλλά και τεράστιες ευκαιρίες για την Τουρκία. Την περασμένη Δευτέρα ο Ερντογάν υποστήριξε ενώπιον της ετήσιας συνόδου της Μόνιμης Επιτροπής Οικονομικής και Εμπορικής Συνεργασίας του Οργανισμού Ισλαμικής Συνεργασίας (COMCEC) ότι η Κύπρος βρίσκεται «παγιδευμένη σε ένα ιμπεριαλιστικό σχέδιο» που εξελίσσεται στην Ανατολική Μεσόγειο, επαναλαμβάνοντας την σταθερή θέση της Άγκυρας υπέρ μιας λύσης δύο κρατών.

Σχεδόν ταυτόχρονα ο νέος ηγέτης των Τουρκοκυπρίων, Τουφάν Ερχιουρμάν, για τη νίκη του οποίου στις πρόσφατες εκλογές στα κατεχόμενα πολλοί πανηγύρισαν, υποστήριξε ότι αγωγός μεταξύ Κύπρου και Ισραήλ παραγκωνίζει την τουρκοκυπριακή κοινότητα και υπονομεύει το κλίμα για λύση του Κυπριακού! «Δεν αξιολογώ ως θετικό σημάδι, από την άποψη του τεστ ειλικρίνειας, τη συμμετοχή του κ. Χριστοδουλίδη σε πρωτοβουλίες για τη μεταφορά φυσικού αερίου από το Ισραήλ στην Κύπρο μέσω υποθαλάσσιου αγωγού», σημείωσε. Επανέλαβε ακόμη τη θέση ότι οι Τουρκοκύπριοι αποτελούν «έναν από τους δύο ίσους συνιδρυτές εταίρους σε αυτό το νησί» και τόνισε πως «δεν είναι δυνατόν να λαμβάνονται αποφάσεις χωρίς τη βούλησή μας σε θέματα όπως η ενέργεια και οι θαλάσσιες ζώνες δικαιοδοσίας, αγνοώντας τα κυριαρχικά δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων». Ανάφερε, μάλιστα, τις αντιδράσεις της τουρκοκυπριακής πλευράς και για το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης «Great Sea Interconnector – GSI». Αν και πολλοί παρουσίασαν  την νίκη τον Ερχιουρμάν ως μια αχτίδα ελπίδας για το Κυπριακό, έμπειρες κυπριακές πηγές τόνιζαν εξαρχής ότι ο κατοχικός ηγέτης απλώς θα αλλάξει ρητορική και θα παραμείνει πιστός στις οδηγίες της Άγκυρας. «Θα επιδιώξει να παρουσιαστεί ως πιο λογικός, πολιτισμένος και “ευρωπαϊκού” προφίλ πολιτικός, ώστε να είναι πιο αποδεκτός διεθνώς», αναφέρουν οι πηγές,  υπενθυμίζοντας ωστόσο  ότι ο απώτερος στόχος της Τουρκίας είναι να θέσει υπό τον έλεγχο της ολόκληρη την νήσο.  «Η Τουρκία, στο Κυπριακό, επιδιώκει μια «λύση» που ουσιαστικά θα διαλύσει την σημερινή κρατική οντότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας, υπονομεύοντας την διεθνώς αναγνωρισμένη της κυριαρχία και τη λειτουργία της ως ανεξάρτητου κράτους-μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης», τόνισαν οι ίδιες πηγές. Και η πρώτη αυτή ένδειξη των προθέσεων του Ερχιουρμάν φαίνεται ότι τις δικαιώνει.

Σε αυτό το πλαίσιο, ιδιαίτερη σημασία έχουν και οι δηλώσεις του Αμερικανού Πρέσβη στην Τουρκία Τομ Μπάρακ αναφερόμενος στις σχέσεις  Τουρκίας και Ισραήλ. «Θα δείτε συνεργασία από την Κασπία Θάλασσα μέχρι τη Μεσόγειο». Μήπως αυτές οι δηλώσεις δείχνουν ότι η «σκακιέρα έχει αλλάξει εντελώς» στην περιοχή λόγω των προσπαθειών του Προέδρου των ΗΠΑ Τραμπ;, αναρωτιέται η εφημερίδα Hurriyet. Επικαλούμενη μάλιστα Αμερικανούς αξιωματούχους, η τουρκική εφημερίδα υποστηρίζει ότι οι δηλώσεις του Μπαράκ δεν αποτελούν απλώς μια αξιολόγηση της κατάστασης, αλλά και μια δήλωση προθέσεων. Σύμφωνα με αυτούς, η έμφαση της Ουάσιγκτον στο «Η Τουρκία και το Ισραήλ δεν θα πολεμήσουν» στοχεύει στην πραγματικότητα να δώσει προτεραιότητα στη μη σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών, αντί για την ανοιχτή σύγκρουση, και στη δημιουργία σχέσεων με μια νέα ισραηλινή κυβέρνηση τα επόμενα χρόνια. «Η δήλωση του Μπαράκ «συνεργασία από την Κασπία Θάλασσα μέχρι τη Μεσόγειο» δεν είναι σύμπτωση. Αυτή η γεωγραφική γραμμή μπορεί να αναφέρεται σε έναν ενεργειακό και εμπορικό διάδρομο μεταξύ Αζερμπαϊτζάν, Τουρκίας και Ισραήλ. Υπάρχουν διεκδικήσεις και για τις δυτικές ακτές της νήσου.  Εδώ έχουν ως στόχο τον εναέριο χώρο της Τουρκίας.  Σε περίπτωση που παραχωρηθούν εδάφη της 'ΤΔΒΚ' (ψευδοκράτος) ή η Κύπρος μετατραπεί σε ένα ενιαίο κράτος, η Τουρκία θα απολέσει ένα τεράστιο εναέριο χώρο της περιοχής. Εδώ υπάρχουν δεδομένα πως υπάρχουν 3,5 εκατομμύρια κυβικά φυσικού αερίου», αναφέρει ενδεικτικώς η τουρκική εφημερίδα, δίδοντας μια ένδειξη για την πολιτική που θα ακολουθήσει η Άγκυρα, σε μια περίοδο που οι σχέσεις της με την Δύση βρίσκονται στο καλύτερο επίπεδο των τελευταίων  ετών.

Ακολουθήστε το energia.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του energia.gr