Νέα στρατηγική για την ενίσχυση των σχέσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης με όλους τους νότιους γείτονές της επιχειρούν οι Βρυξέλλες μέσω του Συμφώνου για τη Μεσόγειο, που παρουσίασε χθες η Κομισιόν. Πρόκειται ουσιαστικά για προσπάθεια να αυξηθεί το γεωπολιτικό «αποτύπωμα» της Ευρώπης σε μια περιοχή που βιώνει διαρκώς κρίσεις. Το «σύμφωνο» γι’ αυτόν τον λόγο «αποτελεί ζωντανό έγγραφο», καθώς «οι εξελίξεις επί του εδάφους συνεχώς αλλάζουν», όμως προσδιορίζει συγχρόνως «ένα στρατηγικό πλαίσιο συγκεκριμένων και εφικτών πρωτοβουλιών προς όφελος των εταίρων μας στη Μέση Ανατολή, στη Βόρεια Αφρική, στην περιοχή του Κόλπου και στην Ε.Ε. στο σύνολό της», εξήγησε η αρμόδια επίτροπος Ντουμπράβκα Σουίτσα σε μικρή ομάδα ευρωπαϊκών Μέσων στις Βρυξέλλες – ανάμεσά τους και η εφημερίδα «Καθημερινή». Κρίσιμος πυλώνας του συμφώνου είναι η ασφάλεια και η μετανάστευση, εξήγησε η επίτροπος Μεσογείου, καθώς «δεν μπορεί να υπάρξει ευημερία χωρίς σταθερότητα».
Σε ερώτηση της «Καθημερινή» για την πολιτική ιδιαιτερότητα της Λιβύης και για το πώς η Κομισιόν θα διαχειρισθεί εκεί το ζήτημα της ασφάλειας και της μετανάστευσης, καθώς έχει συνέπειες κυρίως στην Ελλάδα, η Ντουμπράβκα Σουίτσα, αν και παραδέχθηκε ότι «υπάρχουν προβλήματα που δεν είναι εύκολα αντιμετωπίσιμα», αναρωτήθηκε «εάν δεν είμαστε εμείς εκεί, τότε ποιος;». Παραδεχόμενη –εμμέσως πλην σαφώς– την «εργαλειοποίηση» των μεταναστών στη Λιβύη ανέφερε ότι «γνωρίζουμε ότι η Ρωσία είναι εκεί». «Εμείς θέλουμε να είμαστε παίκτες και όχι μόνο χρηματοδότες, αν και αυτή δυστυχώς είναι η μοίρα μιας ήπιας ευρωπαϊκής ισχύος», τόνισε, για να εξηγήσει όμως ότι «επενδύουμε αρκετά στη λιβυκή ακτοφυλακή. Εκπαιδεύουμε δυνάμεις και στις δύο πλευρές, στην ανατολική και στη δυτική, ώστε να κρατήσουμε την κατάσταση υπό έλεγχο». Διευκρίνισε πάντως ότι «δεν επενδύουμε υπέρ της Λιβύης, αλλά ουσιαστικά υπέρ της καταπολέμησης των λαθρεμπόρων και διακινητών ανθρώπων».Ενδιαφέρον, παράλληλα, αποτελεί το ότι η Τουρκία εκλείπει από το πλαίσιο συνεργασίας του συμφώνου, «καθώς δεν έδειξε σχετικό ενδιαφέρον», εξήγησε η επίτροπος, «παρά μόνο για κάποια κονδύλια σχετικά με το μεταναστευτικό».
Ουσιαστικά, το σύμφωνο επιδιώκει να στηρίξει ιδιαίτερα τους νέους ανθρώπους ανοίγοντας ευκαιρίες μέσω συγκεκριμένων πρωτοβουλιών, όπως το Πανεπιστήμιο Μεσογείου, και πρόσβασής τους σε σχετικά ευρωπαϊκά προγράμματα. «Αποτελεί επένδυση στην κοινή ευημερία με στόχο την οικοδόμηση βιώσιμης μεσογειακής οικονομίας και την κινητοποίηση του ιδιωτικού τομέα», σημείωσε η επίτροπος, ενώ πρόσθεσε ότι «θα μας βοηθήσει να παραμείνουμε ανταγωνιστικοί συνδέοντας τη διεθνή κινητικότητα με δεξιότητες και ευκαιρίες».
Σημαντικό, εξάλλου, πυλώνα του συμφώνου αποτελούν η οικονομία και οι επενδύσεις με έμφαση σε ενεργειακά πρότζεκτ που ενδιαφέρουν και την Ελλάδα, όπως ο διάδρομος Ινδίας – Μέσης Ανατολής – Ευρώπης (ΙΜEC), ο νέος «δρόμος του μεταξιού», όπως τόνισε η επίτροπος, προσθέτοντας τον στόχο ενίσχυσης της συνεργασίας της Ε.Ε. και των χωρών του συμφώνου στο εμπόριο, στη διασυνδεσιμότητα και στις κρίσιμες πρώτες ύλες. Συγκεκριμένα έργα αναμένεται να χρηματοδοτηθούν μέσω του νέου ευρωπαϊκού προϋπολογισμού (2028-2034), όπου διατίθενται συνολικά 42 δισ. ευρώ, ενώ θα περιληφθούν στο σχέδιο δράσης που αναμένεται το πρώτο εξάμηνο του 2026.
Σχετικά με την «επόμενη μέρα» στη Μέση Ανατολή, λόγω της εύθραυστης περιόδου μετά την πρόσφατη συμφωνία για την ειρήνευση στη Γάζα, η επίτροπος απέφυγε να πει πολλά, παρά μόνο ότι στην επικείμενη ευρωπαϊκή σύνοδο στη Βαρκελώνη για την παρουσίαση του συμφώνου θα επιχειρηθεί να βρεθούν στο ίδιο τραπέζι η Παλαιστινιακή Αρχή και το Ισραήλ, όπως συνέβη και τον περασμένο Ιούνιο.
(από την εφημερίδα «Καθημερινή»)