To Μπακού και η Αστάνα, οι δύο ισχυρότερες οικονομικά πρωτεύουσες της περιοχής, είναι τα πιο πρόσφατα θύματα του υβριδικού πολέμου που έχει εξαπολύσει η Μόσχα στην ευρύτερη περιοχή, επισημαίνει ο Δρ Eric Rudenshiold, σύμβουλος του Λευκού Οίκου και του Caspian Policy Center, σε ανάλυση του στην αμερικανική πολιτική επιθεώρηση The National Interest. H Μόσχα χρησιμοποιεί ιστορικά επανεμφανιζομενα εργαλεία εξαναγκασμού προσπαθώντας να υπονομεύσει τους τομείς του πετρελαίου και του αερίου του Καζακστάν και του Αζερμπαϊτζάν, τομείς που αιμοδοτούν την οικονομία των χωρών αυτών.
Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι ρωσικές μυστικές υπηρεσίες ή οι ρωσικές ένοπλες δυνάμεις χρησιμοποίησαν τηλεκατευθυνόμενα ντρόουν εις διπλούν, για να καταστρέψουν τον σταθμό παραγωγής καυσίμων και μεταφοράς πετρελαίου στην Οδησσό της Ουκρανίας, που ανήκει στην κρατική εταιρεία πετρελαίου SOCAR του Αζερμπαϊτζάν. Ειδικά το αργό πετρέλαιο ενδιαφέρει ιδιαίτερα τη Μόσχα, η οποία μάλιστα πίεσε και τελικά εξανάγκασε το Καζακστάν να επιστρέψει ως εταίρος στην κοινοπραξία Caspian Pipeline Consortium, μεταφέροντας πετρέλαιο προς τη Ρωσία και τη Δύση μέσω των αγωγών της εν λόγω κοινοπραξίας. Διεθνείς αναλυτές εκτιμούν ότι αυτό που είναι αξιοσημείωτο στα γεγονότα της εποχής, δεν είναι η επιθετικότητα της Μόσχας απέναντι στις χώρες και κυβερνήσεις του Καυκάσου και τις κεντρικής Ασίας, αλλά η ανθεκτικότητα και αντοχή που επιδεικνύουν οι αμυνόμενες ουσιαστικά αυτές κυβερνήσεις. Από το 1991 και την διάλυση της πάλαι ποτέ Σοβιετικής Ένωσης και την ανεξαρτησία των χωρών αυτών, η Μόσχα χρησιμοποιεί τη γεωγραφία, τις υποδομές και τους υπάρχοντες μεταφορικούς διαδρόμους για να κρατά δεμένες στην επιρροή της ξένες κυβερνήσεις, και να κατευθύνει πολιτικά τις αγορές του πετρελαίου και του φυσικού αερίου.
Τώρα όμως, το Μπακού, η Αστάνα και η Τασκένδη, αλλά και άλλες πρωτεύουσες χαράσσουν διαφορετική πορεία για να απαλλαγούν από τις ρωσικές πιέσεις και τον πολιτικό εξαναγκασμό, ενώ λοιπόν πολλές κυβερνήσεις δεν θεωρούν πλέον τις χώρες τους ομήρους της Μόσχας, η Ρωσία εντείνει τον υβριδικό πόλεμο που έχει εξαπολύσει με νέα μέσα και μεθόδους, όμως η ενέργεια παραμένει το ισχυρότερο εργαλείο πίεσης της Μόσχας στον ευρύτερο μετασοβιετικό γεωπολιτικό χώρο. Στοχοποιώντας τις εγκαταστάσεις φυσικού αερίου και πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν που τροφοδοτούν την Ουκρανία και ολόκληρη την Ευρώπη, η Ρωσία στέλνει ένα σαφές μήνυμα – απειλή προς την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν, ότι κινδυνεύει η αναπτυξιακή διαδικασία της χώρας αλλά και η διαδικασία επέκτασης των αγωγών που μεταφέρουν πετρέλαιο και αέριο. Σύμφωνα με πληροφορίες δυτικών μυστικών υπηρεσιών η Ρωσία έχει κατ' επανάληψη διεξάγει επιχειρήσεις νόθευσης φορτιών πετρελαίου του Αζερμπαϊτζάν, με σκοπό να υπονομεύσει την αξιοπιστία των διαδρόμων ανεφοδιασμού της Ευρώπης από το Αζερμπαϊτζάν. Λόγω ανάλογων πρακτικών σε αγωγούς του Καζακστάν, η Μόσχα πέτυχε να εξαναγκάσει την Αστάνα να επανέλθει στους κόλπους του Central Pipeline Consortium, κάτι που αποδεικνύει τον τρόπο με τον οποίο η Ρωσία χρησιμοποιεί τις μεγάλες υποδομές για να καθορίσει τις στρατηγικές επιλογές χωρών και κυβερνήσεων που την ενδιαφέρουν.
Η περίπτωση του Καζακστάν είναι χαρακτηριστική. Εδώ και χρόνια η Αστάνα προσπαθεί να διαφοροποιήσει τους αγωγούς μέσω των οποίων το πετρέλαιο της μεταφέρεται προς την Ευρώπη, μέσω Αζερμπαϊτζάν και του αγωγού Μπακού – Τιφλίδα – Τσεϊχάν προς την Τουρκία, η Μόσχα εξέφρασε την δυσαρέσκεια της και ζήτησε επιστροφή στον παλαιό αγωγό, προχωρώντας μάλιστα σε σαμποτάζ του αγωγού του Αζερμπαϊτζάν, κάτι που ανάγκασε την Αστάνα να αναθεωρήσει τη στάση της και να ικανοποιήσει τα αιτήματα της Ρωσίας. Παρόλα ταύτα ο Πρόεδρος του Καζακστάν Τοκάγιεφ, έκτοτε σε πολλές ομιλίες του ξιφουλκεί κατά της Μόσχας και. διατρανώνει την επιθυμία της κυβέρνησης του να μειώσει την οικονομική εξάρτηση της χώρας τον ρωσικό οικονομικό εναγκαλισμό. Η στρατηγική της Μόσχας δεν περιλαμβάνει μόνον τον τομέα των υδρογονανθράκων. Η Αρμενία για παράδειγμα αντιμετωπίζει εκστρατεία παραπληροφόρησης κατά του Προέδρου Πασινιάν, αφότου έλαβε την απόφαση να αλλάξει στρατηγική και να στραφεί προς το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη. Τα ρωσικά μέσα ενημέρωσης διοχετεύουν σε ολόκληρο τον κόσμο πληροφορίες για σκάνδαλα που φέρονται να ταλανίζουν την κυβέρνηση της Αρμενίας, με σκοπό να απονομιμοποιηθεί πολιτικά η φιλοδυτική κυβέρνηση της Αρμενίας, η οποία τόλμησε όπως λένε αναλυτές να επιδιώξει την ανεξαρτητοποίηση της από την πολιτική του Κρεμλίνου.
Και άλλες χώρες της κεντρικής Ασίας, όπως το Ουζμπεκιστάν, είναι αντιμέτωπες με την οργή και τα αντίποινα της Μόσχας, με πρώτα θύματα τους εργάτες από την κεντρική Ασία στη Ρωσία, που αντιμετωπίζουν απελάσεις, ασφυκτικές γραφειοκρατικές διαδικασίες αλλά και πιθανώς υποκινούμενες ρατσιστικές επιθέσεις, η διασπορά από χώρες της κεντρικής Ασίας που κατοικεί στη Ρωσία αντιμετωπίζει εντονότατα προβλήματα, τα οποία πιθανώς να μετατραπούν σε κοινωνική αστάθεια πίσω στις πατρογονικές τους εστίες, αν οι οικονομικοί μετανάστες επιστρέψουν στις πατρίδες τους. Η Τασκένδη που έχει τους περισσότερους οικονομικούς μετανάστες από το Καζακστάν στη Ρωσία, επιχειρεί να βρεί άλλες χώρες να τους φιλοξενήσουν, η κατάσταση όμως είναι εξαιρετικά δύσκολη και πολύπλοκη. Αυτό που αλλάζει λένε διεθνείς αναλυτές, είναι η εντεινόμενη αποφασιστικότητα των ηγετών των χωρών του Καυκάσου και της κεντρικής Ασίας να αντιδράσουν στις πιέσεις της Μόσχας, πολιτική που έχει υποβοηθηθεί από τις διεθνείς οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, μετά το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία. Κυρώσεις που αποτελούν αντικίνητρο για εταιρείες και κυβερνήσεις να συνεργαστούν με τη Μόσχα. Η Δύση και οι ΗΠΑ επιχειρούν να επιλύσουν όλες τις διαφορές των χωρών της περιοχής, ώστε αυτές να αποκτήσουν τη δυνατότητα να λειτουργούν σαν μπλοκ με κοινές πολιτικές, και να αποτρέψουν νέες πολιτικές τύπου διαίρει και βασίλευε του Κρεμλίνου. Αν και η Ρωσία διαθέτει ακόμη ισχυρότατα εργαλεία για να εντείνει τις οικονομικές και πολιτικές πιέσεις προς τις χώρες της ευρύτερης περιοχές, η Δύση επιχειρεί δια της διπλωματίας και των επενδύσεων να δημιουργήσει εναλλακτικά οικονομικά και μεταφορικά δίκτυα ώστε να αλλάξουν οι ισορροπίες στην περιοχή και να περιοριστούν οι ρωσικές φιλοδοξίες και πιέσεις.
(από την εφημερίδα «ΕΣΤΙΑ»)