Το Ιράκ αποτελεί μία από τις χώρες με τα μεγαλύτερα αποθέματα ορυκτών καυσίμων, έχοντας 150 δισεκατομμύρια βαρέλια αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου και 111 δισεκατομμύρια κυβικά πόδια φυσικού αερίου. Παράλληλα, συνιστά τον τρίτο μεγαλύτερο εξαγωγέα πετρελαίου εντός του OPEC και τον έκτο μεγαλύτερο διεθνώς. Ωστόσο, μία σειρά χρόνιων παθογενειών σημαίνει πως οι πολίτες του Ιράκ όχι απλώς δεν απολαμβάνουν τα πλεονεκτήματα που συνήθως αποφέρει ο ορυκτός πλούτος, αλλά απειλούνται από μία νέα ενεργειακή κρίση.
Μετά από μία εικοσαετία ένοπλων συγκρούσεων και πολιτικής αστάθειας, η καταστροφή πολλών ενεργειακών υποδομών και η διαχρονική αποεπένδυση στον κλάδο έχει οδηγήσει σε μαρασμό. Το Ιράκ αναγκάζεται να εξάγει το περισσότερο πετρέλαιο που παράγει, με τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαιοειδών να αγγίζουν το 90% των κυβερνητικών εσόδων για το 2023, καθιστώντας τη χώρα εξαρτώμενη από τις διεθνείς αγορές ενέργειας. Εσωτερικά, το Ιράν παραμένει εξίσου εξαρτημένο από τα ορυκτά καύσιμα, με το 40% της ηλεκτροπαραγωγής να προέρχεται από προϊόντα πετρελαίου και το 58% από φυσικό αέριο. Ωστόσο, η χώρα παράγει ελάχιστο φυσικό αέριο επί του παρόντος, με το περισσότερο να προέρχεται από εισαγωγές.
Από το 2017, το Ιράκ ξεκίνησε να εισάγει μεγάλες ποσότητες ιρανικού φυσικού αερίου προκειμένου να καλύψει τις ανάγκες του, με το συμβόλαιο να ανανεώνεται το 2024. Εντούτοις, η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στον Λευκό Οίκο σηματοδότησε ένα νέο γύρο έντονων πιέσεων κατά της Τεχεράνης, με την αμερικανική κυβέρνηση να προσπαθεί τόσο να μειώσει τα έσοδα του Ιράν από τις πωλήσεις καυσίμων, όσο και να πλήξει την ενεργειακή αγορά της χώρας προκαλώντας συχνά μπλακάουτ.
Αυτός είναι και ο λόγος που πρόσφατα, η Ουάσιγκτον αρνήθηκε να εγκρίνει ένα σχέδιο ώστε το Ιράκ να εισάγει φυσικό αέριο από το Τουρκμενιστάν μέσω των αγωγών που περνούν από τα ιρανικά εδάφη. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι Ιρακινοί αξιωματούχοι προσπαθούσαν για μήνες να πείσουν το επιτελείο του Τραμπ να εγκρίνει την ειδική άδεια για τη μεταφορά του καυσίμου, με το επιχείρημα πως το Ιράν δεν θα είχε κέρδη από τη συγκεκριμένη συμφωνία. Η Τεχεράνη είχε αποδεχθεί το σχέδιο με αντάλλαγμα να λαμβάνει ως και το 23% του φυσικού αερίου που θα εξήγαγε το Τουρκμενιστάν. Όμως ο Λευκός Οίκος θεωρεί τη στρατηγική «μέγιστης πίεσης» εναντίον του Ισλαμικού καθεστώτος ως μία από τις πιο κρίσιμες προτεραιότητές του.
Το ενδεχόμενο της παρατεταμένης αδυναμίας κάλυψης των ενεργειακών αναγκών του, φέρνει το Ιράκ σε ιδιαίτερα δυσχερή θέση. Από το 2003, οπότε και η αμερικανική εισβολή ανέτρεψε τον Σαντάμ Χουσεΐν, η Βαγδάτη παραμένει υπό μία διττή κυριαρχία των υποστηριζόμενων από το Ιράν Σηιτικών ομάδων και των εκλεκτών της Ουάσιγκτον. Η επιλογή ανάμεσα στο Ιράν ή τις ΗΠΑ θα είχε σοβαρότατες συνέπειες για την εσωτερική ασφάλεια του Ιράκ, επιβαρύνοντας μία ήδη αρνητική συγκυρία.
Η μόνη αχτίδα αισιοδοξίας για τη Βαγδάτη είναι η συναίνεση για το θέμα του κουρδικού πετρελαίου που μοιάζει όλο και πιο κοντά. Όπως αναφέρουν πηγές της ιρακινής κυβέρνησης, η ηγεσία της χώρας βρίσκεται ένα βήμα πριν τη συμφωνία με την Περιφερειακή Κυβέρνηση του Κουρδιστάν και τις διαχειρίστριες πετρελαϊκές εταιρείες του αγωγού Kirkuk-Ceyhan ώστε να ξεκινήσουν εκ νέου οι εξαγωγές αργού προς την Τουρκία. Η λειτουργία του αγωγού έχει σταματήσει από το 2023 εξαιτίας πολιτικών και δικαστικών διαμαχών μεταξύ των εμπλεκόμενων πλευρών.
Με βάση τις πληροφορίες, το νέο πλαίσιο λειτουργίας του αγωγού προβλέπει τη συμμετοχή της ιρακινής κρατικής εταιρείας πετρελαϊκού εμπορίου SOMO στις εξαγωγές προς την Τουρκία, προκειμένου η Βαγδάτη να αποκομίζει ένα μέρος των εσόδων. Αλλά οι τελικοί όροι της συμφωνίας δεν έχουν αποσαφηνιστεί ακόμα, με το ζήτημα του ποιος οφείλει και ποιος λαμβάνει αποζημιώσεις για διαφυγόντα κέρδη να παραμένει ένα σημείο τριβής.