Αυτή η πρωτοφανής κινητοποίηση και στροφή προς τα λεγόμενα «καθαρά» πλοία συνέβη γιατί ορισμένοι επιδέξιοι παίκτες του τραπεζικού και ναυτιλιακού κλάδου αντιλήφθηκαν εγκαίρως ότι μπορούσαν να κερδίσουν αμύθητα ποσά από την «πράσινη μετάβαση» στη ναυτιλία. Και ασφαλώς έσπευσαν να τοποθετηθούν ανάλογα συμπαρασύροντας διεθνείς οργανισμούς, think tanks, επαγγελματικές ενώσεις και κυβερνήσεις που όμως όφειλαν να γνωρίζουν καλύτερα τις πολύ σοβαρές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις που θα επιφέρει η λεγόμενη « ενεργειακή μετάβαση» στην ναυτιλία.
Η ακολουθούμενη πολιτική της βίαιης απανθρακοποίησης διατράνωσε τις απαιτήσεις διεθνών οργανισμών, όπως τα Ηνωμένα Έθνη, η Ευρωπαϊκή Ένωση (μέσω της απόλυτα πράσινης Ε. Επιτροπής) αλλά και του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ), να συμπεριλάβουν τις εκπομπές των πλοίων στο σύστημα εμπορίας ρύπων. Η αδυναμία έγκαιρης αντίδρασης από πλοιοκτήτες, τις επαγγελματικές τους ενώσεις αλλά και από τις μεγάλες εμπορικές εταιρείες, είχε ως αποτέλεσμα ο ΙΜΟ, απόλυτα ευθυγραμμισμένος με τη λαοφιλή (trendy) γραμμή περί ανθρωπογενούς προέλευσης της κλιματικής αλλαγής, αποφάσισε την συμμετοχή των ναυτιλιακών εκπομπών στο σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών ( EU ETS) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήδη από το 2024. Με την ΕΕ να επικροτεί απόλυτα την απόφαση αφού, βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, θα αποκομίσει σημαντικά οικονομικά οφέλη από τα έσοδα που θα προκύψουν για τον Κοινοτικό προϋπολογισμό. Υποσκάπτοντας όμως μακροπρόθεσμα την βιωσιμότητα της οικονομίας των κρατών μελών της, θα παρατηρήσουμε από πλευράς μας.
Και αυτή, ασφαλώς , είναι μόνο η αρχή, γιατί ήδη μελετώνται δραστικότερα μέτρα όπως λχ η συμμετοχή των εμπορικών πλοίων στο Ευρωπαϊκό σύστημα Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM).Τέτοιου είδους παράλογα μέτρα συνοδευόμενα από τις εξ´ ίσου παράλογες εφαρμοστικές ντιρεκτίβες της ΕΕ θα έχουν όμως ως άμεσο αποτέλεσμα την αύξηση του κόστους λειτουργίας κάθε πλοίου που προσεγγίζει ευρωπαϊκά λιμάνια ή αποπλέει από αυτά. Με το επιπλέον κόστος να μετακυλύετε στον καταναλωτή, καθιστώντας ακόμα ακριβότερα τα ευρωπαϊκά προϊόντα στις διεθνείς αγορές και αυξάνοντάς περαιτέρω το κόστος διαβίωσης στις χώρες της ΕΕ αλλά και σε αυτές που εισάγουν ευρωπαϊκά προϊόντα.
Σκληρή κόντρα με τις ΗΠΑ
Είναι ακριβώς η προβλεπόμενη και ανεξέλεγκτη αύξηση του κόστους για τον καταναλωτή που ανησυχεί ιδιαίτερα χώρες όπως οι ΗΠΑ που εδώ και μήνες έχουν αντιταχθεί πλήρως στους παραλογισμούς της ΕΕ και του ΙΜΟ περί ψήφισης παγκόσμιας συμφωνίας με στόχο τις μηδενικές εκπομπές ρύπων (Net Zero Framework-NZF) Μετά την σκληρή θέση που υιοθέτησε η κυβέρνηση των ΗΠΑ στις αρχές Αυγούστου, προειδοποίησε με αντίποινα όσες χώρες ψηφίσουν «υπέρ» τον προσεχή Οκτώβριο. Σήμερα επανέρχονται με κατάθεση έκθεσης προς τον ΙΜΟ όπου αναλύουν τα επιχειρήματα τους και ζητούν να μην περάσει η συμφωνία στις εργασίες της Επιτροπής Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού που είναι προγραμματισμένη για τις 14 Οκτωβρίου 2025. Όπως χαρακτηριστικά τονίζει η Έκθεση των ΗΠΑ, « …τα κράτη μέλη καλούνται να αντιταχθούν στα προτεινόμενα μέτρα»
Σύμφωνα με ναυτιλιακούς κύκλους οι ΗΠΑ αναμένεται να χρησιμοποιήσουν τις διμερείς εμπορικές διαπραγματεύσεις για δασμούς (tariffs) και κυρώσεις που αυτή τη περίοδο διεξάγουν ταυτόχρονα με δεκάδες κράτη, προκειμένου να ασκήσουν πιέσεις στα μεγάλα ναυτιλιακά κράτη ώστε να ψηφίσουν κατά της συμφωνίας NZF. Σύμφωνα με προσχέδιο προτεινόμενης δράσης, σε μορφή ΜοU, που διέρρευσε στην Washington Post, και απευθύνεται σε κράτη με σημαντική επιρροή στη διεθνή ναυτιλία, όπως η Σιγκαπούρη και η Ιαπωνία, διαμηνύθηκε μέσω διπλωματικής οδού ότι η ψήφος τους κατά της προτεινόμενης συμφωνίας Net Zero τον Οκτώβριο θα ληφθεί σοβαρά υπόψη στις τρέχουσες εμπορικές διαπραγματεύσεις, ιδιαίτερα σε ζητήματα δασμών.
Οπως σημειώνουν οι ανωτέρω ναυτιλιακοί κύκλοι, η τακτική αυτή των ΗΠΑ αποτελεί ακόμα ένα χειροπιαστό δείγμα της απόλυτα κυνικής συναλλακτικής λογικής που διέπει πλέον κάθε βήμα και πολιτική της αμερικανικής κυβέρνησης στο διεθνή χώρο.
Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα των Lloyd’s List στόχος των ΗΠΑ είναι πλέον η πλήρης απόρριψη της «παράλογης» συμφωνίας για το μηδενικό ισοζύγιο εκπομπών τον Οκτώβριο, αντί για την αναζήτηση συμβιβαστικής φόρμουλας. Εξ´ άλλου στα μέσα Αυγούστου η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε επισήμως την απόρριψη του σχεδίου συμφωνίας του ΙΜΟ. Στη σχετική δήλωση μεταξύ άλλων αναφέρεται, ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα αποδεχθούν καμία διεθνή περιβαλλοντική συμφωνία που επιβαρύνει αδικαιολόγητα ή άδικα τις ΗΠΑ ή βλάπτει τα συμφέροντα του Αμερικανικού λαού». Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι οι ΗΠΑ θα αγωνιστούν «σκληρά» για να προστατεύσουν «τον αμερικανικό λαό και τα οικονομικά του συμφέροντα» και ότι « δεν θα διστάσουν να προβούν σε αντίποινα ή να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις για τους πολίτες τους, εάν αυτή η προσπάθεια αποτύχει»
Τέλος, θα πρέπει να παρατηρήσουμε ότι η απόφαση των ΗΠΑ να αντισταθούν με κάθε δυνατό τρόπο στην ψήφιση συμφωνίας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού για το Net Zero στην ναυτιλία είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένη με την γενικότερη πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ να αμφισβητήσει την Συμφωνία των Παρισίων του 2015 για μείωση των εκπομπών του θερμοκηπίου που (υποτίθεται) ότι συμβάλλουν στην αύξηση της μέσης θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας. Σύμφωνα με την κυβέρνηση Τραμπ η εν λόγω συμφωνία και το νομικό και κανονιστικό πλαίσιο που αυτή έχει παράγει μέχρι σήμερα - και εξακολουθεί με αμείωτο ρυθμό να παράγει όπως λχ το Net Zero Framework του ΙΜΟ- υποσκάπτει σκόπιμα την οικονομική ανάπτυξη και οδηγεί σε σοβαρές στρεβλώσεις των αναπτυξιακών πολιτικών σε παγκόσμια κλίμακα. Για αυτό εξ άλλου η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε την απόφαση της να καταγγείλει (για δεύτερη φορά) την εν λόγω Συμφωνία και να αποσύρει τις ΗΠΑ απ´ όλες τις υποχρεώσεις που απορρέουν από αυτή. ( 20/1/2025) Με την απόσυρση των ΗΠΑ να έχει ισχύ από τον Ιανουάριο του 2026.