αναλογούν στην κυπριακή πλευρά στο κομμάτι ανάκτησης εξόδων. Ωστόσο, η στάση του αυτή τον έχει φέρει σε αντίθεση με την θέση της κυπριακής Προεδρίας, σε σημείο που στις αρχές Αυγούστου να γίνεται λόγος ακόμη και για πιθανή αντικατάστασή του. Μένει να φανεί αν η κρίση έχει ξεπεραστεί και αν ο Υπουργός θα αναθεωρήσει τη στάση του.
Στις πρόσφατες, πάντως, δηλώσεις του, ο κ. Κεραυνός επανέλαβε ότι πριν από οποιαδήποτε απόφαση θα πρέπει να διασφαλιστεί η οικονομική βιωσιμότητα του έργου και να αποδειχθεί πέραν πάσης αμφιβολίας πως θα οδηγήσει σε μείωση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας για τους καταναλωτές.
Απαντώντας σε ερώτηση για τις καθυστερήσεις, παρέπεμψε στο παράδειγμα του έργου ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ ΑΔΜΗΕ και Ιταλίας, όπου ο αντίστοιχος ρυθμιστής της Ιταλίας είχε εκφράσει έντονες επιφυλάξεις, επισημαίνοντας ότι τέτοιου μεγέθους έργα «είναι πολύ κοστοβόρα και χρειάζονται μεγάλη προσοχή, ώστε να μη δημιουργηθούν προβλήματα αντί να επιλυθούν».
Σε ερώτηση για το χρονικό πλαίσιο λήψης απόφασης, διευκρίνισε ότι το Υπουργείο Οικονομικών εξετάζει κυρίως την οικονομική διάσταση, ενώ τα τεχνικά θέματα χειρίζονται άλλα αρμόδια Υπουργεία. Όπως ανέφερε, η συζήτηση σε κυβερνητικό επίπεδο θα πραγματοποιηθεί «την κατάλληλη στιγμή».
Κεραυνός: «Παράλογο να ζητείται από τους καταναλωτές να πληρώσουν για ένα παγωμένο έργο»
Πάντως, παρά την απόφαση της ΡΑΕΚ, στις 31 Ιουλίου, να εγκρίνει υπό προϋποθέσεις την καταβολή στον ΑΔΜΗΕ 25 εκατ. ευρώ για το τρέχον έτος (την πρώτη από ισόποσες δόσεις ως το 2029), ο Μάκης Κεραυνός, μιλώντας, την 1η Αυγούστου, στο ραδιόφωνο της κυπριακής εφημερίδας «Πολίτης», είχε αναφέρει, εμμέσως πλην σαφώς, ότι η απόφαση της ΡΑΕΚ αφορά ένα έργο που όπως είπε είναι ουσιαστικό παγωμένο και δεν υλοποιείται αυτή τη στιγμή.
«Επομένως η απόφαση της ΡΑΕΚ δημιουργεί προβληματισμό και ερωτήματα αναφορικά με τα κριτήρια που χρησιμοποιεί, τη λογική που ακολουθεί», είπε, σημειώνοντας όμως πως δεν έχει δει ακόμα την απόφαση. «Όμως μου φαίνεται παράλογο, άμεσα για ένα έργο που δεν υλοποιείται, για ένα έργο που είναι παγωμένο, ένα έργο για το οποίο υπάρχουν πολύ σοβαρές αμφιβολίες κατά πόσο θα μπορέσει να υλοποιηθεί να βάλουμε τους φορολογουμένους πολίτες οι οποίοι εν πάση περιπτώσει είναι και καταναλωτές να πληρώνουν αυτά τα 25 εκατομμύρια», συνέχισε.
Την ίδια ώρα έθεσε εκ νέου θέμα βιωσιμότητας του έργου του καλωδίου Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnector – GSI): «Επίσης για αυτό το έργο πρέπει να πω ότι έχω ενώπιόν μου δύο μελέτες από πολύ σοβαρούς και αξιόπιστους οίκους και οργανισμούς που λένε ότι αυτό το έργο δεν είναι βιώσιμο».
Επιπλέον, ισχυρίστηκε πως θα πρέπει και η αρμόδια επιτροπή της ΕΕ που αποφάσισε να συγχρηματοδοτήσει το έργο να απαντήσει γιατί δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί. Ακούμε, είπε ο ΥΠΟΙΚ και για διάφορους πιθανούς επενδυτές, χωρίς καμία ακόμα συγκεκριμένη ένδειξη.
Ερωτηθείς τότε γιατί υπάρχει σχετική πρόνοια στον προϋπολογισμό για τα 25 εκατ. ευρώ φέτος αναφέρθηκε σε απόφαση της ΡΑΕΚ με την προηγούμενη σύνθεσή της που έλεγε πως αν το έργο αρχίσει να υλοποιείται θα μπορούσαν να καταβληθούν, υπό όρους και προϋποθέσεις χωρίς επιβάρυνση των καταναλωτών στη βάση και ενός μνημονίου συναντίληψης που υπήρξε.
Για το συγκεκριμένο, όμως, είπε πως πρόκειται για ψευδοδίλημμα «γιατί τα λεφτά των φορολογουμένων θα πληρωθούν για να μην τα πληρώσουν οι καταναλωτές, αλλά όλοι οι φορολογούμενοι είναι και καταναλωτές. Δεν γνωρίζω κανέναν που να μην χρησιμοποιεί ηλεκτρική ενέργεια».
Ερωτηθείς σχετικά είπε πως η προσέγγιση του κυπριακού ΥΠΟΙΚ θα μπορούσε να είναι διαφορετική εάν το έργο υλοποιούταν αυτή τη στιγμή και βρισκόταν σε ένα καλό στάδιο. «Εδώ πέρα δεν έχει ολοκληρωθεί καν η βυθομέτρηση η οποία είναι καθοριστική για το συνολικό κόστος του έργου το οποίο δεν είμαστε σε θέση να το γνωρίζουμε ακόμα», συμπλήρωσε.
Για το γεωπολιτικό ρίσκο ανέφερε πως το ίδιο το έργο και ο βαθμός υλοποίησης του συνδέεται άμεσα με αυτό και ήταν εξ αρχής γνωστό ότι υπήρχε πάνω στο τραπέζι «και στη πορεία έχει διαφανεί ότι το έργο δεν έχει προχωρήσει και ένας από τους λόγους ίσως από τους πιο σοβαρός είναι το γεωπολιτικό ρίσκο». Είναι η παρέμβαση της Τουρκίας, για να μιλούμε πολύ απλά και καθαρά, η οποία δεν επιτρέπει να ολοκληρωθεί η βυθομέτρηση ακόμα και να προχωρήσει η όποια διασύνδεση, ανέφερε ο ΥΠΟΙΚ σημειώνοντας περαιτέρω, ερωτηθείς για το ενδεχόμενο κρίσης στις σχέσεις με Ελλάδα πως δεν υπάρχουν δεδομένα να προκύψει τέτοια κρίση « γιατί τα θέματα ήταν πολύ ξεκαθαρισμένα από την αρχή».
«Και εν πάση περιπτώσει θεωρώ παράλογο να προχωρήσουμε σε πληρωμές για ένα έργο το οποίο δεν υλοποιείται αυτή τη στιγμή και κανένας δεν διαβεβαιώνει ότι θα υλοποιηθεί και θα ολοκληρωθεί ακόμα ούτε η ίδια η ΕΕ η οποία έδειξε πρόθεση να συγχρηματοδοτήσει το έργο και όμως δεν την βλέπουμε να κάνει καμία παρέμβαση προς αυτούς που δημιουργούν προβλήματα στην υλοποίηση του έργου», ήταν άλλη μια αναφορά του κ. Κεραυνού που ανέφερε πως το σχετικό μνημόνιο που υπάρχει είναι μνημόνιο καλής θέλησης μάλλον, όχι διακρατική συμφωνία και είναι και θέμα το πώς το ερμηνεύει κάποιος.
«Εμένα το κριτήριο και η ευθύνη μου ως ΥΠΟΙΚ είναι ότι δεν πρέπει να προχωρήσω σε αύξηση δαπανών, σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο η οποία μας ταλανίζει και θα μας ταλανίζει για μεγάλο διάστημα ως αποτέλεσμα της πρόσφατης πυρκαγιάς να προχωρήσω σε δαπάνες για ένα έργο το οποίο ουσιαστικά δεν υπάρχει αυτή τη στιγμή και δεν υλοποιείται», ήταν η κατακλείδα του Υπουργού Οικονομικών.
Τι αναφέρει η απόφαση της ΡΑΕΚ
Την ανάκτηση για την περίοδο από την 1η Ιανουαρίου 2025 έως την 31η Δεκεμβρίου του 2025 του ποσού των €25.000.000 για την ηλεκτρική διασύνδεση μεταξύ Κοφίνου Κύπρου και Κορακιάς Κρήτης (GSI) ενέκρινε, στς 31 Ιουλίου, η Ρυθμιστική Αρχή Κύπρου (ΡΑΕΚ), με την προϋπόθεση ότι ο Φορέας Υλοποίησης ΑΔΜΗΕ ΑΕ θα εξασφαλίσει την Άδεια Ιδιοκτήτη και την Άδεια Διαχειριστή Γραμμής Διασύνδεσης
Συγκεκριμένα, σε ανακοίνωση που εξέδωσαν τα μέλη της Ανώτερης Διοίκησης της ΡΑΕΚ αναφέρουν ότι αποφάσισαν να εγκρίνουν «την ανάκτηση των πράγματι προκυψάσων επενδυτικών δαπανών ύψους ογδόντα δύο εκατομμυρίων ευρώ (€82.000.000) για το Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος 2.6.2, στη βάση των στοιχείων που υποβλήθηκαν από τον Φορέα Υλοποίησης μέχρι και την 21η Ιουλίου 2025, θέτοντας ως επιτρεπόμενο έσοδο προς ανάκτηση για την περίοδο 1 Ιανουαρίου 2025 έως την 31 Δεκεμβρίου του 2025 το ποσό των είκοσι πέντε εκατομμυρίων ευρώ (€25.000.000) με την προϋπόθεση ότι ο Φορέας Υλοποίησης ΑΔΜΗΕ Α.Ε. θα εξασφαλίσει την Άδεια Ιδιοκτήτη και την Άδεια Διαχειριστή Γραμμής Διασύνδεσης».
Επιπλέον, η ΡΑΕΚ ανέφερε στην απόφασή της πως θα κοινοποιήσει την παρούσα απόφαση στον Οργανισμό Συνεργασίας Ρυθμιστικών Αρχών Ενέργειας (Agency for the Cooperation of Energy Regulators- ACER) και στον Λειτουργό Αγοράς για λήψη των απαραίτητων ενεργειών στη βάση της Απόφασης ΡΑΕΚ υπ’ αριθμό 302/2024.
Επίσης, αναφέρει θα κοινοποιήσει την παρούσα απόφαση στον Φορέα Υλοποίησης του Έργου, ΑΔΜΗΕ Α.Ε. και στη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Δεν είναι εκτεθειμένη η Nexans
Για τις μη εξελίξεις γύρω από το έργο η γαλλική εταιρεία Nexans με αφορμή διάφορα δημοσιεύματα κυρίως στον ελλαδικό Τύπο, προέβη, λίγο πριν τις δηλώσεις του Κυπρίου ΥΠΟΙΚ, σε διευκρινίσεις υποστηρίζοντας πως η ίδια δεν είναι εκτεθειμένη και πως έχει πληρωθεί για το καλώδιο που έχει κατασκευάσει για τον GSI. Όπως τονίζει η εταιρεία, όλα τα καλώδια υψηλής τάσης συνεχούς ρεύματος (HVDC) που έχουν ήδη κατασκευαστεί για το έργο έχουν εξοφληθεί πλήρως, γεγονός που την απαλλάσσει από οποιαδήποτε οικονομική έκθεση σε περίπτωση αλλαγών ή καθυστερήσεων στην υλοποίηση.
Παράλληλα, η Nexans υπογράμμιζε πως η τεχνολογία HVDC που διαθέτει, παραμένει σε ισχυρή ζήτηση διεθνώς, με αποτέλεσμα οποιαδήποτε διαθέσιμη παραγωγική δυναμικότητα να μπορεί να αξιοποιηθεί άμεσα σε άλλα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη ή προγραμματίζονται.