Νομίζετε ότι αυτό είναι το δύσκολο, αλλά η περιγραφή του φίλου για το πέταγμα σκουπιδιών ξεδίπλωσε σταδιακά μια ιστορία πιο περίπλοκη και από μυθιστόρημα της Αγκαθα Κρίστι. Ολοι στο τραπέζι ακούγαμε με προσοχή για να συγκρατήσουμε τις λεπτομέρειες. Στοιχείο πρώτο: ειδικές σακούλες. Αν πάρεις δηλαδή μια σακούλα σουπερμάρκετ και τη γεμίσεις σκουπίδια, όπως έχεις συνηθίσει να κάνεις εδώ, θα σου την πετάξουν πίσω. Θα φροντίσεις να έχεις τη σακούλα που προβλέπεται και θα τη γεμίσεις με τον τρόπο που προβλέπεται, επίσης. Με διαχωρισμένα τα απορρίμματά σου σε κατηγορίες, έτσι όπως σου έχουν υποδείξει.
Εδώ ξεκινάει μια διακλάδωση κανόνων την οποία δεν κατάφερα να συγκρατήσω όλη, παρά μόνο τα σημεία που μου έκαναν εντύπωση. Ενα από αυτά αφορούσε στον τρόπο που πετάς χαρτόνια και πάσης φύσεως χάρτινα κουτιά και κούτες. Πρέπει να τα λύσεις, να τα διπλώσεις προσεκτικά κάνοντας δέσμες όσο πιο συμμαζεμένες γίνεται, και αφού τα δέσεις με σχοινί, να τα παραδώσεις σαν δωράκι στον σχετικό κάδο.
Ως Ελληνίδα μεγαλωμένη με τη νοοτροπία «πετάω το σκουπίδι όπως γουστάρω», μου σηκώθηκε η τρίχα με την περιγραφή. Κουράστηκα και που το άκουσα και έβαλα εμένα στη θέση του φίλου να διπλώνω χαρτόνια και να τα δένω με φιόγκους, να ξεχωρίζω κάθε σκουπίδι σε κατηγορία και να τα φυλάω στο σπίτι, μέχρι να φτάσει η μέρα που θα περάσει το απορριμματοφόρο. Αυτό δεν είναι πέταγμα σκουπιδιών, είναι εργασία, θα έπρεπε να σου το πληρώνουν σε εργατοώρες.
Αν έμενα εκεί, βέβαια, θα έκανα μόκο και θα ακολουθούσα τις οδηγίες. Εντέλει θα συνήθιζα. Κάποιες ώρες τις ζωής μου θα ασχολιόμουν με τα σκουπίδια. Αντιστοίχως, αν ερχόταν ο κάτοικος της Βασιλείας εδώ που πετάμε τα σκουπίδια από τα μπαλκόνια, που σέρνουμε σκουπιδοσακούλες στους κάδους με ζουμιά από καρπούζια να τρέχουν ρυάκι από πίσω και συμπεριφερόταν με τους κανόνες της χώρας του, θα ήταν τόσο ξέμπαρκο ως θέαμα που θα μπορούσε να ταιριάξει σε έργο του Μπέκετ. Υποθέτω, βέβαια, ότι θα ήταν και πολύ εύκολο ο κάτοικος μιας χώρας με τόσο αυστηρό πλαίσιο για τα σκουπίδια να αλλοτριωθεί εδώ εν μία νυκτί και να μετατραπεί σε ασυνάρτητο σκουπιδοτέρας που δεν καταλαβαίνει τίποτε από κανόνες.
Οχι ότι έχουμε και κανόνες, δηλαδή. Κάτι γενικούρες έχουμε σχετικά με τα απορρίμματα, που τις ακολουθούμε κατά βούληση. Είναι ελάχιστοι ανάμεσά μας που ξεφεύγουν από αυτό το πλάνο, και συνήθως τους αποκαλούμε περίεργους: «Εχει τρεις κάδους μέσα στο σπίτι, μα τι μπέρδεμα!». «Κάνει κομποστοποίηση, έλα Χριστέ και Παναγιά!» «Μαζεύει τα μπουκάλια και τα πάει στα ειδικά σημεία συλλογής. Πού τη βρίσκει την όρεξη;»
Εμείς βάζουμε κανένα αλουμινένιο κουτάκι ξεχωριστά, μια στο τόσο μαζεύουμε μια σακούλα για τον μπλε κάδο και νομίζουμε ότι κάτι κάνουμε. Που ο μπλε κάδος έχει γεμίσει με τα πάντα όλα, γιατί σχεδόν κανείς δεν ξεχωρίζει κάδους όταν πετάει σκουπίδια. Μιλάμε για χάος το οποίο βλέπεις καθημερινά στις συνήθειες των ανθρώπων. Δεν είναι καθόλου περίεργο λοιπόν που η Ελλάδα έχει τόσο κακή φήμη σχετικά με την ανακύκλωση και την τήρηση της κοινοτικής περιβαλλοντικής νομοθεσίας.
Δεν είναι καθόλου περίεργο που το ποσοστό ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων εδώ είναι 17%, ενώ ο μέσος όρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης είναι στο 49%, σύμφωνα με στοιχεία της Eurostat από το 2022. Δεν πρέπει να προκαλεί εντύπωση ότι η ΕΕ μας έχει στην μπούκα και περιμένει να αποτύχουμε ακόμα μια χρονιά στους στόχους που θέτει για ανακύκλωση του 55% των αστικών αποβλήτων και του 65% των αποβλήτων συσκευασιών. Και είναι απολύτως φυσιολογικό που πληρώνουμε το ένα πρόστιμο μετά το άλλο, κατ’ εξακολούθηση, για παραβίαση περιβαλλοντικών κανόνων, έχοντας πληρώσει μέχρι σήμερα 230 εκατ. στην ΕΕ!
Η τελευταία είδηση που αφορά στο θέμα λέει ότι η ΕΕ διεξάγει έρευνα για πιθανή κατάχρηση 11,9 εκατ. ευρώ από κονδύλια τα οποία είχαν εγκριθεί για μονάδες ανακύκλωσης, όπου μπορείς να δώσεις πλαστικά, μεταλλικά και γυάλινα αντικείμενα τα οποία δεν είναι σε συσκευασίες, και να έχεις επιστροφή χρημάτων. Αυτά τα κιόσκια συλλογής που βλέπουμε διασκορπισμένα σε διάφορα σημεία έχουν μπει στο μικροσκόπιο και ερευνάται η λειτουργία τους, μιας και διαπιστώθηκαν παρατυπίες και παντελής έλλειψη ελέγχου ως προς το τι γίνονται τα αντικείμενα που συλλέγονται εκεί.
Οσο λοιπόν και αν γελάμε με τις περιγραφές περί ανακύκλωσης φίλων που μένουν σε άλλες χώρες της Ευρώπης, άλλο τόσο πρέπει να κλαίμε με ό,τι συμβαίνει εδώ. Με τη χαοτική νοοτροπία που ξεκινάει από τη βάση της πυραμίδας και φτάνει μέχρι την κορυφή της και μας έχει καταντήσει το ανέκδοτο της Ευρώπης. Αυτό που ξεκινάει με έναν Ελληνα και ένα σκουπίδι. Ξέρετε πώς πάει μετά, το βλέπετε κάθε μέρα γύρω σας.
* Από Protagon.gr