Ήταν τότε , πάλι 28 Αυγούστου αλλά του 1821(με το Ιουλιανό ημερολόγιο). Έκπληκτα τα Τουρκικά πλοία που καραδοκούσαν , «με ευνοϊκό τον άνεμο» να συντρίψουν τα Ελληνικά πλοία, που βλέπουν αυτά ρημουλκούμενα να εξέρχονται της παγίδος και να επιτίθενται εναντίον του.
«Η ναυμαχία εγενικεύθη. Εμαίνετο ήδη το πύρ των τηλεβόλων , ότε ήρχισεν η δια των πυρπολικών επίθεσις των Ελλήνων». (ibid)
«Οι πυρπολητές Ιωάννης Ματρώζος και Ανδρέας Πιπίνος κατευθύνθηκαν , o μεν υπηνέμως ο δε προσηνέμως εις ένα εχθρικό μπρίκι .Mόνο με την θέα των πυρπολικών , οι Τούρκοι άρχισαν να πέφτουν στην θάλασσα να σωθούν. Ο ενάντιος άνεμος όμως εμπόδισε τα πυρπολικά να «κολλήσουν» στο εχθρικό πλοίο. Τότε έσπευσε ο Σπετσιώτης πυρπολητής Μουσιού και κόλλησε το «μπουρλότο» του .Το πυρ εξαπλώθη στο «βριγαντινόν» που εξόκειλε και μετ’ ολίγον ανετινάχθη , μ’ αποτέλεσμα να χαθεί το εναπομένον πλήρωμα του. Μετά μίαν ώρα κόλλησε το πυρπολικό ο Υδραίος Γεώργιος Παπά Αντώνη , Παπά Θεοχάρη στην δεξιάν πλευράν Τυνησίας φρεγάτας στην οποία επέβαιναν περί τους 900 , που άρχισε να καίγεται. Επειδή ο ναύαρχος Μιαούλης υποπτεύθη μήπως το πύρ έσβενεν δι’ αντλιών , έστειλε το πυρπολικόν του Υδραίου Βατικιώτου , το οποίον κόλλησε στην αριστεράν πλευρά της φρεγάτας , η οποία έγινε παρανάλωμα πυρός εις το παραθαλάσσιον του Γέροντος».
Γράφει σχετικώς το ημερολόγιον του Τσαμαδού «Όλη η θάλασσα γέμισε Τούρκους. Επήγαμε με την σκαμπαβία (ΣΣ: μεγάλη λέμβος) μαζί με τον Κριεζή και επίασαμε και εθυσιάσαμεν , εως ότου βαρεθήκαμε . Έπειτα επιάσαμε τον καπετάνιο της φρεγάτας… που μας είπεν ότι ήσαν μέσα στο πλοίο 1.000 άνθρωποι» .
Απωλέσθησαν όλοι , όπως κι εκ του πληρώματος του πυρπολικού του Παπά Θεοχάρη (ΠΘ), εφονεύθησαν δύο και τέσσαρες ετραυματίσθησαν , ελαφρώς κι ο Π.Θ. εκ δε του πλοίου του Τομπάζη εφονεύθη εις.»
Η νικηφόρος ναυμαχία για τους Υδραίους , Σπετσιώτες και Ψαριανούς ήταν αποφασιστικής σημασίας , δια την κυριαρχία του Ελληνικού στόλου στο Αιγαίον και την παρεμπόδιση της μεταφοράς στρατευμάτων απ’ την Ασία στην μαχόμενη Πελοπόννησο.
Για τον Μιαούλη γράφει ο ναύαρχος Αλεξανδρής(**) :«Κατώρθου πάντοτε να εμπνέη εις όλους τους υφισταμένους την γενική θέλησιν της νίκης .Το κύριον αίτιον που ο ασυγκρίτως ασθενέστερος Ελληνικός στόλος κατόρθωνε να αναμετρηθή εις μάχην εκ παρατάξεως εις ανοικτήν θάλασσα , με μεγαλυτέρας και ισχυροτέρας ναυτικάς δυνάμεις της Τουρκίας και της Αιγύπτου».
Ταύτα προς ενημέρωσιν του Ερντογάν και των στεριανών ναυάρχων του περί «γαλάζιας πατρίδος».Συνέβησαν προ 204 ετών αλλ’ ισχύουν ανέκαθεν.
(*) Πρόκειται περί του ενδόξου Υδραίου ναυάρχου που έμεινε στην ιστορία του απελευθερωτικού αγώνος του Έθνους του 1821, ως « Αντρέας Μιούλης» , απ’ το ρυθμικό παράγγελμα στους κωπηλάτες : «μιά-ούλοι» (όλοι μαζί , πρόσω).
(**) « Αι ναυτικαί επιχειρήσεις κατά τον υπέρ της ανεξαρτησίας αγώνα».