Σήμερα, αντιθέτως, ο πρωθυπουργός επέλεξε να έχει υπερβολικά διακριτική συμμετοχή στο συντονισμό της κατάσβεσης. Ενώ χαρακτηριστική της διαχείρισης ήταν η παρουσίαση της πυρκαγιά στην Πάτρα: Φωτιά στον τάδε οικισμό "της Αχαΐας", στον άλλο οικισμό "της Αχαΐας". Η ενημέρωση, όπως την έδιδαν στα Μέσα οι αρχές, έδιδε την εντύπωση πυρκαγιάς αορίστως "στην Αχαΐα". Στην πραγματικότητα όμως, πολλοί οικισμοί "της Αχαΐας" ήταν όχι απλά μέρος του τρίτου μεγαλύτερου πολεοδομικού συγκροτήματος της χώρας, αλλά και μέρος του Δήμου Πατρέων. Αυτό γνωστοποιήθηκε κυρίως από ιδιωτικές αναρτήσεις στα ΜΚΔ και ελάχιστα από τα Μέσα Ενημέρωσης.
Δεν είναι μόνον η μη επεξεργασία των στοιχείων που παρέχουν οι αρχές στα ΜΜΕ ως εύκολη λύση στο πλαίσιο της ευρύτερης τέτοιας τάσης που διατρέχει την ελληνική κοινωνία. Ούτε ότι οι δημοσιογράφοι δεν είναι υπεράνθρωποι για να γνωρίζουν τα πάντα (όσοι δεν σχετιζόμαστε με Πάτρα, αγνοούσαμε ότι τα Συχαινά Αχαΐας ήταν ανέκαθεν μέρος του Δήμου Πάτρας, εξίσου όπως οι περισσότεροι δημοσιογράφοι). Είναι ότι, ακόμη κι όταν έγινε γνωστό ότι καιγόταν "η Πάτρα" και όχι κάποια άγνωστα "Συχαινά", δεν εξοργίστηκαν τα ΜΜΕ για την παραπλάνηση εκ μέρους των αρχών.
Αλλά το να πει ο τύπος ευθέως ότι οι αρχές παραπλανούν δηλώνοντας ως τόπο πυρκαγιάς όχι την πόλη της Πάτρας αλλά αορίστως κάποια Συχαινά Αχαΐας, θα σηματοδοτούσε ευθεία σύγκρουση με την κυβέρνηση. Αυτό δεν είναι εύκολο, όχι τόσο λόγω της οικονομικής εξάρτησης πολλών Μέσων από την κρατική διαφήμιση, όσο κυρίως λόγω της θεσμικής και παραθεσμικής κυβερνητικής ισχύος.
Έτσι, η κυβέρνηση απέφυγε ενοχλητικές επικεφαλίδες "καίγεται η τρίτη πόλη της χώρας". Ουδόλως όμως της αρκεί τούτο. Το 2021 μπορούσε ακόμη να υποσχεθεί στους πολίτες, ότι ο εκ Κύπρου και εξ Ευρώπης μεταγραφείς πρώην Επίτροπος Στυλιανίδης, θα πετύχαινε όσα δεν είχαν επιτευχθεί προηγουμένως. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η κατ’ ουσίαν εξαφάνιση του πρωθυπουργού και η στοχευμένη επικοινωνιακή υποβάθμιση του προβλήματος, αφήνουν να διαφανεί η πλήρης έλλειψης ουσιαστικού σχεδίου.
Η καθαυτή αναντίρρητη κλιματική αλλαγή – ανεξαρτήτως εάν τα δικά της αίτια είναι ανθρωπογενή ή όχι – είναι μεν βασικός λόγος γιγάντωσης του προβλήματος των δασικών πυρκαγιών. Τούτο εντούτοις ως σκέτη διαπίστωση μάλλον εξοργίζει την κοινωνία, που θεωρεί ότι η επίκληση της κλιματικής αλλαγής αποσκοπεί στην επικοινωνιακή υποστήριξη της κακοσχεδιασμένης ενεργειακής μετάβασης με αδιαφανείς και εν πολλοίς αθέμιτες οικονομικές παραμέτρους. Κάθε τέτοια επίκληση ερμηνεύεται εντέλει ως σπονδή στο διαρκώς εμφανέστερο στην κοινωνία ενεργειακό καρτέλ.
Δεν γνωρίζουμε εάν ευσταθούν ρεπορτάζ ότι είχε βελτιωθεί τη φετινή περίοδο η αντιπυρική προετοιμασία. Γνωρίζουμε πάντως ότι, και βελτιωμένη αν ήταν, η προετοιμασία αποδείχθηκε πάλι ανεπαρκής.
Δεν γνωρίζουμε εάν ευσταθούν ρεπορτάζ ότι πολίτες έσωσαν τα σπίτια τους αγνοώντας τις εκκλήσεις του 112 για εκκένωση. Γνωρίζουμε πάντως, ότι ουδείς εκπαιδεύει τους πολίτες, ούτε καν τους άμεσα ενδιαφερόμενους, στην κατάσβεση.
Δεν γνωρίζουμε εάν ο κυβερνητικός πολιτικό-επικοινωνιακός σχεδιασμός όντως εφησυχάζει στη χρήση του 112 με αποκλειστικό γνώμονα την αποφυγή νεκρών. Γνωρίζουμε πάντως ότι η ελληνική κοινωνία επείγεται να προχωρήσει πέρα από τη βελτιωμένη, μετά το Μάτι, διαχείριση της ανθρώπινης ζωής στις πυρκαγιές.
Ίσως λοιπόν μέσα στον έστω αποσκοπούντα σε απόσειση κυβερνητικών ευθυνών κυνισμό της, η κα. Βούλτεψη είχε δίκιο στον πυρήνα της σκέψης της περί εθελοντών: Οι ανθρώπινοι πόροι των επαγγελματιών του Πυροσβεστικού Σώματος δεν επαρκούν πια για την αντιμετώπιση των δασικών πυρκαγιών.
Εντούτοις, δεν χρειαζόμαστε απλά εθελοντές. Χρειαζόμαστε συμμετοχή εκπαιδευμένων πολιτών στην πρόληψη και κατάσβεση δασικών πυρκαγιών.
Σε αντίθεση με τα καναδικά δάση και τις σιβηρικές στέπες, οι δασικές πυρκαγιές στην Ελλάδα σχεδόν πάντα επηρεάζουν περιοχές με ανθρώπινη παρουσία. Οι άνθρωποι αυτοί θέλουν, εκτός από τη ζωή τους, να σώσουν και τις περιουσίες τους. Όταν η περιουσία τους κινδυνεύει, σχεδόν όλοι είναι διατεθειμένοι να πέσουν στη μάχη για την προστατέψουν. Είναι κρίμα η διάθεση αυτή να μένει αναξιοποίητη, όταν το μόνο που χρειάζεται για να αξιοποιηθεί, είναι η κατάλληλη εκπαίδευση και στοιχειώδης εξοπλισμός.
Όσοι στοιχειωδώς υγιείς πολίτες θέλουν να σώζουν τις περιουσίες τους, πρέπει να μάθουν τη φωτιά, τη συμπεριφορά της, τους κινδύνους της, τη διαχείρισή της, τους κανόνες αυτοπροστασίας του πυροσβέστη. Να εκπαιδευτούν στη χρήση πυροσβεστικών εργαλείων – των κανονικών, όπως της μάνικας – στην πράξη και στη θεωρία. Όσοι έχουν κατάλληλο δίπλωμα οδήγησης, να εκπαιδευτούν και στην οδήγηση πυροσβεστικών οχημάτων.
Η εκπαίδευση να υποστηριχθεί με πολλαπλασιασμό της διαθέσιμης υλικοτεχνικής υποδομής: Να γεμίσει η χώρα μάνικες και πυροσβεστικούς κρουνούς στην περίμετρο κάθε δάσους και σε στρατηγικά σημεία των δασών. Οι εκπαιδευθέντες πολίτες να γνωρίζουν πού βρίσκεται το υλικό που θα κληθούν να χρησιμοποιήσουν και ποιος ακριβώς θα είναι ο δικός τους ρόλος. Να διαθέτει κάθε εθελοντής πυροσβεστική στολή και να γνωρίζει τη χρήση της. Οι δε εθελοντές να ενταχθούν όχι μόνον στην κατάσβεση, αλλά και στην πρόληψη: Στα αντιπυρικά περίπολα. Να μην είναι απλά "εθελοντές", αλλά να καταστούν κάτι σαν "έφεδροι πυροσβέστες", αντίστοιχοι με τους εθνοφύλακες.
Το Πυροσβεστικό Σώμα να ανασχεδιαστεί, ώστε να διοικεί και τους εφέδρους πυροσβέστες, όπως οι στρατιωτικές μονάδες: Ημιεπανδρωμένες σε καιρό ειρήνης και πλήρως επανδρωμένες με εφέδρους σε καιρό πολέμου. Έτσι, οι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί του Π.Σ. να έχουν υπό τις διαταγές τους και το μόνιμο και το έφεδρο-θερινό πυροσβεστικό προσωπικό.
Η μέριμνα υπέρ των εφέδρων πυροσβεστών να καταλαμβάνει και την εργασία τους. Όσοι θα καλούνται προγραμματισμένα για περιπολία ή επανεκπαίδευση ή εκτάκτως για πυρόσβεση, να δικαιούνται υποχρεωτική για τον εργοδότη τους άδεια. Το κράτος να καλύπτει τον μισθό και τις ασφαλιστικές εισφορές τους. Οι αυτοαπασχολούμενοι να εισπράττουν αναλογική ημερήσια αποζημίωση, σύμφωνα με το εισόδημά τους του προηγουμένου έτους. Να προβλέπεται, με ίδιους οικονομικούς όρους, εύλογη άδεια ανάπαυσης μετά από συμμετοχή σε δασοπυρόσβεση. Η δαπάνη αποζημίωσης της συμμετοχής των πολιτών στη δασοπυρόσβεση θα αποδειχθεί μικρότερη από τη ζημία που προξενούν στην οικονομία οι πυρκαγιές.
Αν η εθελοντική συμμετοχή δεν επαρκέσει, το άρθρο 22 παρ. 4 του Συντάγματος θα επέτρεπε ακόμη και υποχρεωτική συμμετοχή όλων μας στην προστασία από πυρκαγιές, με υποχρεωτικότητα αντίστοιχη της στρατιωτικής θητείας.
Χωρίς μαζική συμμετοχή μας στη δασοπυρόσβεση, κάθε χρόνο θα θρηνούμε εκατομμύρια στρέμματα καμένων εκτάσεων και κατεστραμμένες περιουσίες, με νομοτελειακή κατάληξη την ερημοποίηση της χώρας.
*Δ.Ν., Δικηγόρος
Από το Capital.gr