ενώ ορισμένες από τις χώρες με τις μεγαλύτερες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου – συμπεριλαμβανομένης της Κίνας και της ΕΕ – δεν έχουν ακόμη καταρτίσει τα σχέδιά τους.
Χθες, η Βραζιλία, η οποία θα φιλοξενήσει τη σημαντική σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα COP30 τον Νοέμβριο, κάλεσε όλες τις κυβερνήσεις σε μια κρίσιμη συνάντηση στις 25 Σεπτεμβρίου, στο περιθώριο της ετήσιας γενικής συνέλευσης του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Ο ΟΗΕ χρειάζεται όλα τα εθνικά σχέδια – γνωστά ως εθνικά καθορισμένες συνεισφορές (NDC) – μέχρι την ημερομηνία αυτή, προκειμένου να συντάξει μια «συνθετική έκθεση», η οποία θα δείξει πόσο μακριά βρίσκεται ο κόσμος από τον κρίσιμο στόχο του περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη σε 1,5 °C πάνω από τα προβιομηχανικά επίπεδα.
Ο Αντρέ Κορέα Ντο Λάγκο, ο βετεράνος Βραζιλιάνος διπλωμάτης που θα προεδρεύσει της COP30, απηύθυνε επιστολές στις κυβερνήσεις για να τις παροτρύνει να υποβάλουν φιλόδοξες NDC και προειδοποίησε ότι, αν αυτές δεν είναι αρκετά ισχυρές, θα χρειαστούν περαιτέρω μέτρα στην COP30.
Έγραψε: «Οι NDC μας δεν αντιπροσωπεύουν απλώς κλιματικούς στόχους για το 2035, αλλά το όραμα του κοινού μας μέλλοντος. Είναι μέσα συνεργασίας, που μας επιτρέπουν να πραγματοποιήσουμε αυτό το όραμα μαζί. Εάν η εικόνα που παρουσιάζουν οι NDC αποδειχθεί απογοητευτική, είναι συλλογική μας ευθύνη να την μετατρέψουμε σε μια εικόνα που θα εξασφαλίσει έναν βιώσιμο πλανήτη, θα προστατεύσει όλες τις οικονομίες και θα βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο και τις ευκαιρίες ζωής για όλους τους λαούς, για όλες τις γενιές».
Η Βραζιλία ενέτεινε σημαντικά τις διπλωματικές της προσπάθειες την περασμένη εβδομάδα, καθώς οι προοπτικές για την COP30 φαίνονται όλο και πιο δύσκολες. Ο Πρόεδρος της Βραζιλίας, Λούλα ντα Σίλβα, πραγματοποίησε μια τηλεφωνική συνομιλία διάρκειας μίας ώρας με τον Κινέζο Πρόεδρο Σι Τζινπίνγκ την περασμένη εβδομάδα, κατά την οποία το κλίμα ήταν βασική προτεραιότητα.
Ο Ντο Λάγκο δήλωσε: «Είμαστε αρκετά πεπεισμένοι ότι η Κίνα θα δημοσιεύσει ένα φιλόδοξο NDC εγκαίρως για την έκθεση σύνθεσης. Είμαστε πολύ σίγουροι ότι η Κίνα αντιμετωπίζει αυτή την άσκηση με μεγάλη σοβαρότητα».
Η συνάντηση «διαβούλευσης της προεδρίας» που έχει προγραμματιστεί για τις 25 Σεπτεμβρίου αποτελεί μια νέα αρχή, καθώς τέτοιες συναντήσεις πραγματοποιούνται συνήθως μόνο κατά τα τελικά στάδια της COP. Θα ακολουθήσει μια άλλη συνάντηση στις 15 Οκτωβρίου, με στόχο την αποφυγή του αδιεξόδου που έχει πλήξει τις πρόσφατες συναντήσεις του ΟΗΕ για το κλίμα, στις οποίες οι διαπραγματεύσεις δεν μπόρεσαν να ξεκινήσουν εγκαίρως λόγω διαφωνιών σχετικά με το τι πρέπει να περιλαμβάνεται στην ημερήσια διάταξη.
Ωστόσο, η προεδρία της COP30 έχει αντιμετωπίσει προβλήματα εν μέσω μιας επιδεινούμενης γεωπολιτικής κατάστασης, η οποία ενισχύθηκε από την υποδοχή που επιφύλαξε ο Ντόναλντ Τραμπ στον Βλαντιμίρ Πούτιν την περασμένη εβδομάδα στην Αλάσκα. Ο Τραμπ έχει αποσύρει τις ΗΠΑ από τη συμφωνία του Παρισιού για το Κλίμα, ενώ ο πόλεμος του Πούτιν στην Ουκρανία έχει αποδειχθεί χρυσωρυχείο για τα συμφέροντα των μεγάλων πετρελαϊκών.
Η Βραζιλία έχει επίσης αντιμετωπίσει εμπόδια που η ίδια δημιούργησε, όπως η επιλογή της πόλης Μπελέμ, μιας μικρής πόλης στις εκβολές του Αμαζονίου, ως τόπου διεξαγωγής της συνόδου κορυφής. Οι αναπτυσσόμενες χώρες και οι ομάδες της κοινωνίας των πολιτών έχουν γίνει όλο και πιο ανήσυχες λόγω της έλλειψης ξενοδοχείων και άλλων καταλυμάτων, καθώς και των υψηλών τιμών που χρεώνονται, ενώ υπάρχουν αμφιβολίες ως προς το αν το αεροδρόμιο του Μπελέμ διαθέτει την απαραίτητη χωρητικότητα και ασφάλεια για τους δεκάδες ηγέτες από όλο τον κόσμο που έχουν προσκληθεί.
Το Μπελέμ διαθέτει μόνο περίπου 18.000 ξενοδοχειακά δωμάτια υπό κανονικές συνθήκες, ενώ αναμένεται να παρευρεθούν περίπου 50.000 άτομα στη COP30. Αν και η κυβέρνηση της Βραζιλίας έχει αναθέσει σε δύο μεγάλα κρουαζιερόπλοια να αγκυροβολήσουν στο Μπελέμ για περίπου 6.000 συμμετέχοντες και έχει δημιουργήσει μια πλατφόρμα για τους κατοίκους του Μπελέμ να νοικιάζουν δωμάτια και διαμερίσματα, τα φθηνότερα δωμάτια κοστίζουν περίπου 400 δολάρια τη βραδιά για τις δύο εβδομάδες των συνομιλιών, ενώ πολλά ξενοδοχειακά δωμάτια κοστίζουν πάνω από 1.000 δολάρια τη βραδιά.
Αυτά είναι αποθαρρυντικά ποσά για πολλές από τις πιο ευάλωτες χώρες, οι οποίες μπορούν να στείλουν μόνο ελάχιστους αντιπροσώπων, σε αντίθεση με τους δεκάδες αξιωματούχους που στέλνουν ορισμένες από τις χώρες με τις μεγαλύτερες εκπομπές. Ομάδες της κοινωνίας των πολιτών και μέσα ενημέρωσης έχουν επίσης προειδοποιήσει ότι αποκλείονται από την εκδήλωση. Η Άνα Τόνι, διευθύνουσα σύμβουλος της COP30, δήλωσε: «Οι τιμές έχουν αρχίσει να πέφτουν και αναμένουμε ότι αυτό θα συνεχιστεί».
Η Βραζιλία έχει επίσης κάνει σημαντικές παραχωρήσεις σε άλλες χώρες σχετικά με το τι θα περιλαμβάνεται στην ατζέντα της COP30. Αν και οι NDC είναι ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια δράση για το κλίμα, αρχικά δεν είχαν οριστεί ως το επίκεντρο της ατζέντας της COP30, καθώς η Βραζιλία υποστήριζε ότι θα είχαν διευθετηθεί πριν από τη σύνοδο κορυφής και, ως εκ τούτου, δεν θα υπόκειντο σε διαπραγμάτευση.
Ωστόσο, πολλές χώρες κατέστησαν σαφές ότι η συζήτηση των NDC και των επιπτώσεών τους θα ήταν κεντρικής σημασίας για την εκπλήρωση της συμφωνίας του Παρισιού. Ο Ντο Λάγκο δήλωσε ότι θα υπάρξουν ευκαιρίες για τα μέρη να συζητήσουν όλα τα βασικά ζητήματα: «Ορισμένα από τα ζητήματα για τα οποία το ευρύ κοινό αναμένει περισσότερη συζήτηση στη COP δεν συμπεριλήφθηκαν στην ατζέντα. Επομένως, αυτό που θέλουμε να κάνουμε είναι να διασφαλίσουμε ότι θα ασχοληθούμε με αυτά τα ζητήματα, τα οποία θεωρούνται σημαντικά από τα ενδιαφερόμενα μέρη. Υπάρχει μια τεράστια συζήτηση σχετικά με την εμπιστοσύνη σε αυτές τις διαπραγματεύσεις και πιστεύω ακράδαντα ότι η διαφάνεια είναι απαραίτητη».