Σε ανάλυσή της, η BRS Shipbrokers υπογραμμίζει ότι η διεθνής ναυτιλιακή αγορά βρίσκεται αντιμέτωπη με μια πρωτόγνωρη πραγματικότητα: οι δυτικές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας και του Ιράν, αντί να περιορίσουν τη ροή πετρελαίου, ενισχύουν την επέκταση του «σκιώδους στόλου». Ουσιαστικά, η τακτική των χωρών της Δύσης ωθεί ολοένα και περισσότερα δεξαμενόπλοια στο εμπόριο ρωσικού πετρελαίου, ενώ ο κρίσιμος ρωσο-ινδικός διάδρομος δέχεται ισχυρές πιέσεις, με μειωμένες ροές και ανάγκη για πρόσθετο τονάζ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει ο ναυλομεσιτικός οίκος, το μερίδιο των εν λόγω πλοίων ανέρχεται πλέον στο 18,2% της παγκόσμιας χωρητικότητας δεξαμενόπλοιων, ενώ ο αριθμός όσων βρίσκονται υπό κυρώσεις εκτινάχθηκε στα 886 από 191 πέρυσι. Συνολικά, σύμφωνα με την BRS Shipbrokers, ο «σκιώδης στόλος» αριθμεί σήμερα 1.140 πλοία άνω των 3.000 dwt.
Η νέα πραγματικότητα τροφοδοτείται και από το δυναμικό πλαφόν τιμής που εφαρμόζουν η Ε.Ε. και το Ηνωμένο Βασίλειο στο ρωσικό αργό. Από τον Σεπτέμβριο, το όριο πέφτει στα 47,60 δολ./βαρέλι, πολύ χαμηλότερα από τις τρέχουσες τιμές. Αυτό καθιστά ασύμφορη τη συμμετοχή παραδοσιακών πλοιοκτητών σε τέτοια φορτία, ωθώντας ολοένα και περισσότερους σε θολές συναλλαγές.
Όπως τονίζεται, τα πλοία τύπου aframax εξακολουθούν να αποτελούν τα «άλογα εργασίας» της ρωσικής αγοράς, ωστόσο, όπως εκτιμάται, παλαιότερα VLCCs και suezmaxes θα μπορούσαν να αποκτήσουν αξία, εάν ενταθούν οι αμερικανικές πιέσεις στο Ιράν.
Διάδρομος-κλειδί
Με φόντο τις τελευταίες εξελίξεις, οι αναλυτές σημειώνουν ότι πέφτει ιδιαίτερο βάρος στις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου προς την Ινδία. Στο πλαίσιο αυτό, οι εισαγωγές της Ινδίας μειώθηκαν κατά 20% τον Ιούλιο σε μηνιαία βάση, εξαιτίας της πίεσης που ασκούν οι ΗΠΑ και η Ε.Ε.
Παρότι -σύμφωνα με εκτιμήσεις ορισμένων ειδικών- οι κυρώσεις προκαλούν λογιστικές δυσλειτουργίες παρά δομικά εμπόδια, η άτυπη άρνηση της Ινδίας να δεχθεί πλοία στο πλαίσιο των κυρώσεων και της επιβολής πλαφόν από την Ε.Ε. περιορίζουν την προσφορά πλοίων στη συγκεκριμένη διαδρομή κατά 35%.
Για να καλυφθεί η έλλειψη περίπου 105.000 βαρελιών ημερησίως, η Vortexa αναφέρει ότι θα χρειαστούν τουλάχιστον 17 επιπλέον πλοία (7 suezmaxes και 10 aframaxes). Ωστόσο, τα διαθέσιμα πλοία του «σκιώδους στόλου» πιθανότατα δεν θα περάσουν τα αυστηρά φίλτρα της Ινδίας, αναγκάζοντας τους αγοραστές να στραφούν στην αγορά second hand.
Την ίδια ώρα, η αυξημένη ζήτηση για παλαιότερα πλοία διατηρεί υψηλές τις τιμές στη δευτερογενή αγορά.
Σύμφωνα με στοιχεία της VesselsValue, η αξία ενός VLCC 15 ετών έχει αυξηθεί κατά 5,1% από την αρχή του έτους, ενώ τα suezmaxes της ίδιας ηλικίας έχουν υποχωρήσει κατά 5,9% και τα aframaxes κατά λιγότερο από 1%.
Η σχετική σταθερότητα στις τιμές αντανακλά την ανάγκη της αγοράς για διαθέσιμα πλοία, ακόμη κι αν αυτά είναι μεγάλης ηλικίας και αυξημένου ρίσκου.
Από την άλλη πλευρά, η άνθηση του «σκιώδους στόλου» έχει επιβραδύνει σημαντικά τις διαλύσεις πλοίων. Πολλά δεξαμενόπλοια άνω των 15 ετών δεν καταλήγουν στα διαλυτήρια αλλά πωλούνται για περαιτέρω χρήση σε αδιαφανείς μεταφορές. Το φαινόμενο αυτό αυξάνει τους λειτουργικούς και περιβαλλοντικούς κινδύνους, καθώς παρατείνεται η διάρκεια ζωής υψηλού ρίσκου μονάδων, όπως τονίζει η BRS.
*Από την εφημερίδα 'Η Ναυτεμπορική'