Κυριάκος Μητσοτάκης σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα». Είναι, όμως, έτσι; Όπως δείχνουν τα στοιχεία που επικαλείται σε άρθρο της στην εφημερίδα «Καθημερινή» η έγκριτη δημοσιογράφος Χρύσα Λιάγγου, το πρώτο εξάμηνο του 2025 η συμμετοχή του φυσικού αερίου στο μείγμα καυσίμου για ηλεκτροπαραγωγή ξεπέρασε το 40%, καταγράφοντας ρεκόρ δεκαετίας, μόλις έξι μονάδες κάτω από τη συμμετοχή των ΑΠΕ (46%). Μάλιστα, σε σχέση με το αντίστοιχο περυσινό εξάμηνο, η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φυσικό αέριο παρουσίασε μεγαλύτερη αύξηση από αυτή των ΑΠΕ, με επιπλέον 1.769 GWh έναντι 82 GWh επιπλέον παραγωγής από τις ΑΠΕ.
Πρέπει, επίσης, να τονιστεί ότι με την υψηλή ηλεκτροπαραγωγή των μονάδων φυσικού αερίου, δηλαδή ενός εισαγόμενου καυσίμου, συνδέεται και η επίδοση-ρεκόρ στις εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στο εξάμηνο, που ανήλθαν στις 783 GWh, καταγράφοντας επίσης υψηλό δεκαετίας. Συνεπώς, είναι παραπλανητική και η εικόνα πως η Ελλάδα αποτελεί, πλέον, καθαρό εξαγωγέα ενέργειας, και μάλιστα «πράσινης». Οι προοπτικές, εξάλλου, για περαιτέρω αύξηση των τιμών προδιαγράφονται ακόμη πιο δυσοίωνες καθώς το φθηνό ρωσικό αέριο θα υποκατασταθεί από το κατά πολύ ακριβότερο LNG προέλευσης ΗΠΑ, όπως προβλέπει και η πρόσφατη συμφωνία των Βρυξελλών με την Ουάσιγκτων στο θέμα των δασμών.
Εξάλλου, οι εισαγωγές φυσικού αερίου δεν υποκαθιστούν τις ΑΠΕ αλλά, αντίθετα, είναι συμπληρωματικές προς αυτές λόγω του ότι είναι διαλείπουσες - δηλαδή τα φωτοβολταϊκά δεν παράγουν ρεύμα τη νύχτα και τα αιολικά σταματούν όταν ο άνεμος πέφτει - καθώς δρουν ως «φορτίο βάσης» (baseload) τις ώρες που αυτές δεν μπορούν να εισφέρουν στο σύστημα. Συνεπώς, το φυσικό αέριο δεν είναι απλώς ένα «μεταβατικό καύσιμο» που θα το χρειαστούμε μόνο για ένα – μακρό, έστω – χρονικό διάστημα, όπως τονίζει στην ίδια συνέντευξη ο πρωθυπουργός. Αντίθετα, λόγω της απολιγνιτοποίησης, η χρήση του θα είναι μόνιμη – και ακόμη και αν προστεθεί στο μείγμα και η πυρηνική ενέργεια, ενδεχόμενο που άφησε ανοικτό ο κ. Μητσοτάκης για άλλη μια φορά, μετά το πρόσφατο συνέδριο της «Καθημερινής» και των Financial Times.
Όλο και μεγαλύτερες περικοπές στην παραγωγή από ΑΠΕ
Άλλο ένα σημείο που καταρρίπτεται από τα παραπάνω στοιχεία είναι ότι, παρά την όλο και μεγαλύτερη εισαγωγή φυσικού αερίου, λόγω της διαλείπουσας ισχύος των ΑΠΕ, παρατηρείται το παράδοξο της όλο και μεγαλύτερης απόρριψης «πράσινης ενέργειας» σε περιόδους χαμηλής ζήτησης - για λόγους ευστάθειας του συστήματος ώστε να αποφευχθεί ο κίνδυνος μπλακάουτ.
Πραγματικά, οι περικοπές πράσινης ενέργειας το πρώτο εξάμηνο του 2025 έφτασαν το 9,6% της συνολικής παραγωγής των ΑΠΕ, ποσότητα υπερδιπλάσια από τις περικοπές του συνόλου του έτους πέρυσι (3,5%). Μάλιστα, αν και συνήθως οι μεγάλες περικοπές παρατηρούνται την άνοιξη και το φθινόπωρο, λόγω χαμηλής ζήτησης, εφέτος για πρώτη φορά είχαμε μεγάλο αριθμό περικοπών τον Μάρτιο, αλλά και τον Ιούνιο, καθώς συνεχίζεται η σύνδεση νέων έργων με το δίκτυο - μολονότι δεν έχουν ενισχυθεί οι απαραίτητες υποδομές. Έτσι, μόνο τον Ιούνιο του2025, η παραγωγή των ΑΠΕ που περικόπηκε ανήλθε σε 352 GWh. Αυτό σημαίνει ότι κυριολεκτικά πετάχτηκε στα σκουπίδια το 12,3% της συνολικής παραγωγής, όταν οι αντίστοιχες περικοπές τον Ιούνιο του 2024 ήταν 59,5 GWh , δηλαδή το 2,5% της συνολικής παραγωγής.
Είναι, τέλος, φανερό - όπως έχει επισημάνει το Energia.gr - το πρόβλημα που δημιουργείται στους επενδυτές αλλά και στο τραπεζικό σύστημα, από τις αντίστοιχες περικοπές στις αποζημιώσεις των παραγωγών ΑΠΕ των οποίων η παραγωγή απορρίπτεται από το σύστημα. Κι αυτό γιατί, πέραν των απωλειών εισοδήματος, δάνεια που είχαν συναφθεί με την προϋπόθεση αδιάλειπτης λειτουργίας της επένδυσης δεν μπορούν να εξυπηρετηθούν, με συνέπεια το κόστος να μετακυλίεται και στον επενδυτή αλλά και στις τράπεζες που τα έχουν χορηγήσει. Επίσης, το επενδυτικό προφίλ της χώρας πλήττεται καθώς τίθεται εν αμφιβόλω η ασφάλεια επενδύσεων.