Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι η πρώην σοβιετική δημοκρατία είναι πιθανό να μην διαθέτει επαρκή εγχώρια παραγωγική ικανότητα για την πλήρη κάλυψη των εξαγωγικών της υποχρεώσεων, χωρίς να καταφύγει σε εισαγωγές φυσικού αερίου από τρίτες χώρες, όπως η Ρωσία και το Τουρκμενιστάν.
Είναι επομένως, πιθανό, όπως υποδηλώνουν τα τεχνικά στοιχεία, ρωσικό φυσικό αέριο να επαναπροωθείται στην Ε.Ε. ή ακόμη χειρότερα, ρωσικό αέριο να βαφτίζεται αζέρικο, και να καταφθάνει στις ευρωπαϊκές αγορές μέσω τρίτων χωρών, κάτι που δημιουργεί προβληματισμό ως προς τη διαφάνεια των ροών και την ουσία της πολιτικής ενεργειακής απεξάρτησης της Ένωσης.
Όπως εικάζουν γνώστες της υπόθεσης το ρωσικό αέριο εισέρχεται στο αζέρικο δίκτυο μέσω συμφωνιών ανταλλαγής (swaps) ή διμερών συμφωνιών, προτού εξαχθεί, ως καθαρό αέριο Αζερμπαϊτζάν, στις ευρωπαϊκές αγορές.
Ένα ακόμη ανησυχητικό στοιχείο είναι αυτά τα swaps, να περιλαμβάνουν το μεν Αζερμπαϊτζάν να εξάγει αέριο στην Ρωσία και λαμβάνει ισοδύναμες ποσότητες από άλλο σημείο εισόδου.
Οι λεπτομέρειες αυτών των συμφωνιών παραμένουν ασαφείς και εντείνουν τις υποψίες περί αδιαφάνειας. Παράλληλα, η αυξανόμενη διείσδυση ρωσικών εταιρειών στην αλυσίδα αξίας του αζέρικου φυσικού αερίου επιβεβαιώνει τις ανησυχίες για άμεση επιρροή της Μόσχας στην ενεργειακή βιομηχανία του Αζερμπαϊτζάν.
Η πιθανή επανεξαγωγή ρωσικού φυσικού αερίου μέσω μιας εταίρου της Ε.Ε. χώρας, όπως το Αζερμπαϊτζάν, θέτει εν αμφιβόλω την αποτελεσματικότητα του Νότιου Διαδρόμου ως αξιόπιστης και πραγματικά διαφοροποιημένης πηγής εφοδιασμού.
Σημειώνουμε ότι η συμφωνία της 19ης Ιουλίου του 2022, με την οποία, Ευρωπαϊκή Ένωση και Αζερμπαϊτζάν δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν τις διμερείς σχέσεις, με έμφαση στην ενεργειακή συνεργασία περιλαμβάνει την αύξηση των προμηθειών φυσικού αερίου των 27, μέσω του Νοτίου Διαδρόμου Φυσικού Αερίου, μιας υποδομής υψηλής στρατηγικής σημασίας που περιλαμβάνει τον Διαδριατικό Αγωγό (TAP) μέσω της οποίας μεταφέρεται φυσικό αέριο στην ευρωπαϊκή αγορά μέσω Ελλάδας, Αλβανίας και Ιταλίας.
Εν τω μεταξύ, η κάμψη της ζήτησης φυσικού αερίου στην Ευρώπη, κυρίως στο Νότιο και Δυτικό τμήμα της ηπείρου, συνέβαλε σε αύξηση κατά 14% των εβδομαδιαίων εγχύσεων του καυσίμου στις ευρωπαϊκές αποθήκες, γεγονός που συνέβαλε να αυξηθούν στον υψηλότερο μέσο επίπεδό τους από τις αρχές Ιουλίου. Αυτή η εξέλιξη καταγράφεται παρά τη συνεχιζόμενη πτώση των εισαγωγών LNG, τις τελευταίες εβδομάδες.
Tα στοιχεία για τις εισαγωγές αερίου μέσω αγωγών στην Ελλάδα
Κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, το Σιδηρόκαστρο και η Ρεβυθούσα παρέμειναν τα κύρια σημεία εισόδου φυσικού αερίου στην Ελλάδα. Το Σιδηρόκαστρο, όπου το φυσικό αέριο παραδίδεται μέσω Βουλγαρίας, συμπεριλαμβανομένου του ρωσικού φυσικού αερίου που αποστέλλεται μέσω του αγωγού TurkStream, κατέγραψε εισαγωγές 16,40 TWh, σημειώνοντας αύξηση +4,46% σε ετήσια βάση. Ακόμη, στην Νέα Μεσημβρία εισήχθησαν 5,47 TWh, ήτοι μείωση -9,29% σε ετήσια βάση. Το αζερικό φυσικό αέριο εισέρχεται στην Ελλάδα κυρίως μέσω του Διαδριατικού Αγωγού (TAP) στο σημείο διασύνδεσης της Νέας Μεσημβρίας. Αυτό το αέριο συμβάλλει στη συνολική τροφοδοσία της Ελλάδας με φυσικό αέριο, ενώ ένα μέρος του εξάγεται και στη Βουλγαρία μέσω της διασύνδεσης του Σιδηροκάστρου. Εκτός από τον TAP, το σημείο διασύνδεσης των Κήπων επιτρέπει επίσης εισαγωγές φυσικού αερίου από την Τουρκία, αν και αυτές ήταν μηδενικές για το μεγαλύτερο μέρος του 2024.