Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ συζητά την χορήγηση στο Ιράν ενός γιγαντιαίου επενδυτικού πακέτoυ δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων για την ανάπτυξη ενός μη στρατιωτικού προγράμματος πυρηνικής ενέργειας.
Την πληροφορία μεταδίδει το CNN, επικαλούμενο πηγές στην Ουάσιγκτον που γνωρίζουν τα σχέδια Τραμπ. Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, υπό συζήτηση βρίσκονται η χαλάρωση των κυρώσεων και η αποδέσμευση παγωμένων τραπεζικών λογαριασμών σε ξένες τράπεζες, αναφέρει το CNN.
Μία από τις προτάσεις προβλέπει επενδύσεις για ένα πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης για μη στρατιωτικούς σκοπούς χωρίς εμπλουτισμό ουρανίου, που εκτιμάται σε 20 έως 30 δισεκατομμύρια δολάρια. «Η κυβέρνηση Τραμπ προβλέπει ότι αυτές οι επενδύσεις θα χρηματοδοτηθούν κυρίως από Άραβες εταίρους στις διαπραγματεύσεις. «Οι ΗΠΑ είναι πρόθυμες να διεξαγάγουν αυτές τις συνομιλίες με το Ιράν», δήλωσε αξιωματούχος της κυβέρνησης Τραμπ, σύμφωνα με το CNN. «Και κάποιος πρέπει να πληρώσει για την ανάπτυξη του πυρηνικού προγράμματος».
Οι κινήσεις αυτές αποτελούν μέρος μιας εντατικής προσπάθειας του προέδρου Τραμπ να πειστεί η ιρανική κυβέρνηση να επιστρέψει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», αναφέρει το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο. «Αρκετές προκαταρκτικές προτάσεις βρίσκονται υπό συζήτηση. Ωστόσο, μια προϋπόθεση δεν είναι διαπραγματεύσιμη από την πλευρά των ΗΠΑ: να μην εμπλουτιστεί ουράνιο στο Ιράν», αναφέρουν οι ίδιες πηγές στο CNN.
Καμία δέσμευση από το Ιράν
Ο πρόεδρος Τραμπ είχε ανακοινώσει προηγουμένως ότι οι συνομιλίες με το Ιράν θα πραγματοποιηθούν σύντομα. «Θα μιλήσουμε με το Ιράν την επόμενη εβδομάδα» δήλωσε ο Τραμπ στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του ΝΑΤΟ, στη Χάγη.
Δεν έχει ακόμη οριστεί πάντως, συγκεκριμένη ημερομηνία για τις διαπραγματεύσεις μεταξύ των ΗΠΑ και του Ιράν. «Μέχρι στιγμής, δεν έχει υπάρξει καμία συμφωνία, καμία κατανόηση και καμία συζήτηση για την έναρξη νέων διαπραγματεύσεων», δήλωσε ο Ιρανός υπουργός Εξωτερικών Αμπάς Αραγκτσί στον κρατικό ραδιοτηλεοπτικό φορέα IRIB. «Αξιολογούμε επί του παρόντος τι είναι καλύτερο για τα εθνικά μας συμφέροντα», πρόσθεσε ο Αραγτσί.
«Σε κάθε περίπτωση η Ουάσιγκτον θέλει να σταματήσει την πυρηνική αβεβαιότητα, που είναι κακή για την περιφερειακή σταθερότητα», όπως εξηγεί η Τζέιν Ντάρμπι Μίντον, συνεργάτιδα στο πρόγραμμα πυρηνικής πολιτικής στο Carnegie Endowment for International Peace.
Ο Ντόναλντ Τραμπ υποστηρίζει πάντως ότι οι στρατιωτικές επιχειρήσεις των ΗΠΑ και του Ισραήλ έχουν ουσιαστικά κλείσει τον φάκελο με τα πυρηνικά του Ιράν-κάτι που αμφισβητούν πάντως πηγές των αμερικανικών και ευρωπαϊκών μυστικών υπηρεσιών.
Το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν έχει σαφώς υποστεί ζημιά, αν και είναι πολύ νωρίς για να γνωρίζουμε πόσο σοβαρή είναι», λέει η Μίντον.
«Θαυματοποιός» Τραμπ
Σε κάθε περίπτωση, είναι εντυπωσιακό το γεγονός ότι η ρητορική του Τραμπ απέναντι στο Ιράν, άλλαξε δραστικά. Η πρόσφατη κλιμάκωση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ φαίνεται να έχει προς το παρόν εκτονωθεί και φαίνεται πώς η Ουάσιγκτον επεξεργάζεται πλέον ένα μακροπρόθεσμο σχέδιο για την πυρηνική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
«Με τον Τραμπ, δεν είναι ποτέ απολύτως σαφές ποια είναι η στρατηγική του, ή αν στην πραγματικότητα έχει μια, ή αν απλώς κάνει τα πράγματα ενστικτωδώς», λέει η Ροζμαρι Κελάνιτς, καθηγήτρια Μεσανατολικών Σπουδών στο πανεπιστήμιο Notre Dame. «Ξέρετε, ο Τραμπ είναι ένας πολιτικός Χουντίνι εδώ και χρόνια. Συνεχώς μπλέκει σε αυτές τις καταστάσεις. Αλλά είναι ένα είδος καλλιτέχνη διαφυγής. Μπλέκει σε αυτές τις καταστάσεις, αλλά πάντα καταφέρνει να απεγκλωβιστεί από αυτές και με κάποιο τρόπο να καταφέρνει να προσγειωθεί», τονίζει η Κέλανιτς
Η συμφωνία της Βιέννης
Ο Γερμανός υπουργός Εξωτερικών Γιόχαν Βάντεφουλ βλέπει επίσης τους Ευρωπαίους σε καλή θέση σε πιθανές διαπραγματεύσεις με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα. «Έχουμε ένα πραγματικό ατού. Η Ουάσιγκτον το γνωρίζει αυτό και θα το χρησιμοποιήσουμε μαζί με συντονισμένο τρόπο. Ο στόχος παραμένει η επίτευξη μιας λύσης μέσω διαπραγματεύσεων», δήλωσε ο Βάντεφουλ στο ZDF.
Η Συμφωνία της Βιέννης του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν λήγει επίσημα τον Οκτώβριο του 2025, παρόλο που δεν ισχύει πλέον. Μέχρι τότε, οι Ευρωπαίοι, ως συνυπογράφοντες, διατηρούν την επιλογή να επαναφέρουν τις προηγούμενες, αυστηρές κυρώσεις του ΟΗΕ κατά του Ιράν χωρίς μεγάλη αντίσταση μέσω του λεγόμενου μηχανισμού snapback. Αυτό δίνει στις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, ακόμη και αν δεν διαπραγματεύονται άμεσα με το Ιράν σχετικά με το πυρηνικό του πρόγραμμα, ένα σημαντικό μέσο άσκησης πίεσης.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")