Οι φόβοι για έναν περιφερειακό πόλεμο διαρκείας φαίνεται να κατακλύζουν τον Αραβικό κόσμο, καθώς κλιμακώνεται η σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν.
Ιδιαίτερα οι σουνιτικές μοναρχίες του Κόλπου, αν και θεωρούν το σιϊτικό Ιράν ως αντίπαλο, έσπευσαν να καταδικάσουν ομόφωνα την ισραηλινή επιδρομή. « Οι αραβικές χώρες του Κόλπου τρέμουν την αστάθεια που μπορεί να προκύψει στην περιοχή, όσο κλιμακώνεται η σύγκρουση», τονίζουν Αραβες διπλωμάτες. «Οι Άραβες γείτονες του Ιράν ενδιαφέρονται επίσης να αποτρέψουν την Τεχεράνη από το να αναπτύξει πυρηνικά όπλα. Αλλά φοβούνται για τη σταθερότητα στην περιοχή, από την οποία εξαρτώνται η ασφάλεια και η οικονομία τους. Πέρα από το γεγονός ότι οι ισραηλινές επιθέσεις στο Ιράν απειλούν να μεταβάλουν την ισορροπία δυνάμεων στη Μέση Ανατολή, με το Τελ Αβίβ να αναδεικνύεται σε νέο ηγεμόνα».
Μια μακροπρόθεσμη κλιμάκωση θα μπορούσε, για παράδειγμα, να δυσχεράνει την εξαγωγή πετρελαίου και φυσικού αερίου από την περιοχή του Κόλπου στις παγκόσμιες αγορές, καθώς σημαντικές θαλάσσιες εμπορικές οδοί διασχίζουν τη Μέση Ανατολή.
Η Σαουδική Αραβία, στενός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών, έκανε μάλιστα λόγο για «κατάφωρη επιθετικότητα» και παραβίαση του διεθνούς δικαίου, από το Ισραήλ. Το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έκαναν σχεδόν πανομοιότυπες δηλώσεις.
Δύσκολη θέση
Η Σαουδική Αραβία και το Ιράν είναι βέβαια ιστορικοί αντίπαλοι τόσο για θρησκευτικούς όσο και για γεωπολιτικούς λόγους. Και οι δύο χώρες έχουν υποστηρίξει αντίπαλες πλευρές σε συγκρούσεις όπως στη Συρία, την Υεμένη και τον Λίβανο, μετατρέποντας τον ανταγωνισμό τους σε έμμεσο αγώνα για περιφερειακό έλεγχο. Επιπλέον, ενώ η Σαουδική Αραβία διατηρεί στενούς δεσμούς με τη Δύση και ιδιαίτερα με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ενω το Ιράν παραδοσιακά ήταν εχθρικό προς την Ουάσιγκτον και έχει αναζητήσει εναλλακτικές συμμαχίες, όπως με τη Ρωσία και την Κίνα, γεγονός που εντείνει περαιτέρω τις στρατηγικές τους διαφορές.
Το Ριάντ βρίσκεται όμως τώρα σε δύσκολη θέση. Αρχικά ήθελε να εξομαλύνει τις σχέσεις της με το Ισραήλ, εν μέρει χάρη και στις προσπάθειες των Ηνωμένων Πολιτειών και του προέδρου Τραμπ, με τις Συμφωνίες του Αβραάμ. Ταυτόχρονα όμως επιδιώκει να οικοδομήσει στενότερες σχέσεις με το Ιράν, καθώς οι εγκαταστάσεις πετρελαίου της Σαουδικής Αραβίας έχουν επίσης στοχοποιηθεί στο παρελθόν από την υποστηριζόμενη από το Ιράν πολιτοφυλακή των Χούθι στην Υεμένη.
Πίεση από τις ΗΠΑ
Στα «σοκάκια» του Αραβικού κόσμου κυκλοφορούν ήδη ορισμένες θεωρίες ότι το Ριάντ γνώριζε λεπτομερώς τα σχέδια του Ισραήλ και των ΗΠΑ για το Ιράν, κάτι που οδήγησε το σαουδαραβικό βασίλειο να εκτελέσει αυτό το σχέδιο για να πλημμυρίσει την αγορά αργού πετρελαίου και να αποφευχθεί μια τεράστια πετρελαϊκή κρίση.
«Η Σαουδική Αραβία φαίνεται ότι περίμενε πώς το Ισραήλ θα εξαπέλυε ολομέτωπη επίθεση στο Ιράν και για αυτό πρόσφατα έπεισε τον ΟΠΕΚ+ να κατακλύσει την παγκόσμια αγορά με πετρέλαιο», τονίζουν διπλωματικές πηγές.
Αραβικές διπλωματικές πηγές δεν αποκλείουν μάλιστα ότι η Σαουδική Αραβία είχε δεχθεί πίεση από τον πρόεδρο Τραμπ να αυξήσει ο ΟΠΕΚ την παραγωγή πετρελαίου, ενόψει και μιας επικείμενης σύγκρουσης του Ισραήλ με το Ιράν. «Δεν έχω καμία αμφιβολία ότι ο Τραμπ ζήτησε από τους Σαουδάραβες να αντλήσουν περισσότερο πετρέλαιο για να αντιμετωπίσουν τα τρία μεγαλύτερα προβλήματά τους: το Ιράν, τη Ρωσία και τον πληθωρισμό», δήλωσε στους Financial Times, ο Μπομπ ΜακΝάλι, πρώην σύμβουλος του Προέδρου Τζορτζ Μπους και νυν επικεφαλής του Rapidan Energy Group .
Υπερπροσφορά πετρελαίου
Σε μια αγορά όπου οι τιμές του πετρελαίου ήταν ήδη πτωτικές, πολλοί αιφνιδιάστηκαν άλλωστε τον περασμένο Απρίλιο, όταν ο ΟΠΕΚ+ ανακοίνωσε μεγάλες αυξήσεις στην ημερήσια παραγωγή πετρελαίου. «Η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα φαίνεται να προετοίμαζαν την αγορά πετρελαίου εδώ και μήνες για μια ακραία κατάσταση όπως αυτή που βιώνουμε σήμερα.
Τα Εμιράτα για παράδειγμα, παράγουν περίπου 3,6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σε σύγκριση με τα 2,9 εκατομμύρια που ισχυρίζονται ότι αντλούν», εξηγούν παράγοντες της αγοράς ενέργειας. «Αν το Ιράν σταματήσει να παράγει αργό πετρέλαιο ή δεν μπορέσει να εξάγει τόσο αργό πετρέλαιο όσο εξάγει σήμερα, η Σαουδική Αραβία και τα ΗΑΕ θα είναι οι μεγάλοι νικητές : αυτές οι δύο χώρες θα μπορούσαν να ανακτήσουν γρήγορα μερίδιο αγοράς»
Η μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζουν οι αραβικές χώρες του Κόλπου θα ήταν το κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ από το Ιράν, απ` όπου εξάγεται το μεγαλύτερο μέρος του πετρελαίου που εξάγουν οι σουνιτικές μοναρχίες», προσθέτουν
Όπως και να ‘χει, η θεωρία ότι η Σαουδική Αραβία γνώριζε τα σχέδια θα είναι πολύ δύσκολο να αποδειχθεί. Αυτό που φαίνεται σαφές είναι ότι υπάρχουν άφθονοι λόγοι για να γίνει πιστευτή. Είτε αυτή η θεωρία είναι αληθινή είτε όχι, η πραγματικότητα είναι ότι η Σαουδική Αραβία κερδίζει επί του παρόντος σχεδόν 10 δολάρια περισσότερα για κάθε βαρέλι που πουλάει στην αγορά…
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")