Αιφνιδιασμός στις Αγορές Πετρελαίου από τη Νέα Ένταση στη Μ. Ανατολή Μετά από μία Μεγάλη Περίοδο Πτώσης των Τιμών

Αιφνιδιασμός στις Αγορές Πετρελαίου από τη Νέα Ένταση στη Μ. Ανατολή Μετά από μία Μεγάλη Περίοδο Πτώσης των Τιμών
επιμέλεια: Δημήτρης Φάρος
Παρ, 13 Ιουνίου 2025 - 09:54

Η ξαφνική άνοδος στις τιμές του αργού πετρελαίου, στον απόηχο των ισραηλινών επιθέσεων κατά του Ιράν, που αναθερμαίνουν τον φόβο μιας στρατιωτικής αντιπαράθεσης μεταξύ Ουάσιγκτον και Τεχεράνης, έχει αιφνιδιάσει τους απαισιόδοξους επενδυτές, αναγκάζοντας πολλούς να επανεξετάσουν τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές τους για την αγορά πετρελαίου μετά από μια περίοδο πτώσης των τιμών. Το πρωί της Παρασκευής η τιμή του αργού σημείωνε άλμα άνω του 10%, με το Brent στα 76,40 δολάρια το βαρέλι και το WTI στα 75,10 δολάρια το βαρέλι. Πάντως στις 9:27 π.μ. ώρα Ελλάδος, το Brent είχε υποχωρήσει στα 74,74 δολ. το βαρέλι 

(αύξηση κατά 5,38 δολ. το βαρέλι ή 7,76% σε σχέση με το χθεσινό κλείσιμο) και το WTI στα 73,49 δολ. το βαρέλι (αύξηση κατά 5,45 δολ. το βαρέλι ή 8,01% σε σχέση με το χθεσινό κλείσιμο).

 

Ήδη από την Τετάρτη η τιμή του Brent είχε σημειώσει αύξηση κατά 4,3% την Τετάρτη, κλείνοντας σε λίγο κάτω από τα 70 δολάρια το βαρέλι, καταγράφοντας τη μεγαλύτερη άνοδο από τον Οκτώβριο, μετά την εντολή της κυβέρνησης Τραμπ προς τα μέλη του αμερικανικού στρατιωτικού προσωπικού να εγκαταλείψουν τη Μέση Ανατολή λόγω των αυξανόμενων εντάσεων με το Ιράν σχετικά με το επεκτεινόμενο πυρηνικό πρόγραμμα της Ισλαμικής Δημοκρατίας.

Την ίδια ώρα, οι επενδυτές στρέφονται σε ασφαλή επενδυτικά καταφύγια. Συγκεκριμένα, τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα κέρδισαν έδαφος, με την απόδοση του 10ετούς ομολόγου να πέφτει κατά 0,03 ποσοστιαίες μονάδες στο 4,32%. Τα γερμανικά ομόλογα σημείωσαν άνοδο και ο χρυσός αυξήθηκε κατά 1%. 

Η τιμή του δολαρίου αυξήθηκε κατά 0,3% έναντι ενός καλαθιού νομισμάτων που περιλαμβάνει το ευρώ και τη λίρα Αγγλίας. Η στερλίνα, η οποία συχνά πλήττεται από διεθνείς κινήσεις μείωσης του ρίσκου, υποχώρησε κατά 0,6% στα 1,353 δολάρια.

S&P: Πιθανή νέα αύξηση στο πετρέλαιο αν το Ιράν προβεί σε αντίποινα

Οι τιμές του πετρελαίου, οι τιμές αποστολής και το κόστος ασφάλισης θα μπορούσαν να αυξηθούν περαιτέρω εάν το Ιράν προβεί σε αντίποινα, δήλωσε ο Richard Joswick, επικεφαλής βραχυπρόθεσμης ανάλυσης πετρελαίου στην S&P Commodity Insights.

Πρόσθεσε όμως ότι η αγορά θα εξετάσει τον αντίκτυπο στις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν, ύψους 1,5 εκατομμυρίου βαρελιών την ημέρα, και σημείωσε ότι η απότομη αύξηση των τιμών του πετρελαίου τον περασμένο Οκτώβριο, όταν οι δύο πλευρές αντάλλαξαν επιθέσεις, δεν διατηρήθηκε «αφού κατέστη σαφές ότι η κατάσταση δεν κλιμακωνόταν και δεν υπήρχε αντίκτυπος στην προσφορά πετρελαίου».

Αιφνιδιασμός στις αγορές

Πάντως, οι αγορές αιφνιδιάστηκαν από τα ισραηλινά χτυπήματα, με την τιμή του πετρελαίου να παραμένει σχεδόν σταθερή την Πέμπτη, καθώς είχαν υποχωρήσει οι φόβοι για άμεση στρατιωτική κλιμάκωση. Ωστόσο, το ράλι αιφνιδίασε τους traders που στοιχημάτιζαν ότι το πετρέλαιο θα συνέχιζε να υποχωρεί λόγω της απόφασης του OPEC+ να επιταχύνει την αύξηση της παραγωγής και της προσδοκίας ότι οι δασμοί του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ θα βλάψουν τη ζήτηση.

«Η αγορά είχε πέσει πολύ νωρίς», δήλωσε η Αμρίτα Σεν, διευθύντρια έρευνας στην εταιρεία συμβούλων Energy Aspects.

Οι traders είχαν υποθέσει ότι οι αυξήσεις στην παραγωγή εκ μέρους του OPEC + θα είχαν μεγαλύτερο άμεσο αντίκτυπο και δεν αναγνώρισαν ότι η τρέχουσα αγορά ήταν «στην πραγματικότητα πολύ σφιχτή», όπως αναφέρει χαρακτηριστικά. «Στη συνέχεια, φυσικά, οι γεωπολιτικές εντάσεις οδήγησαν σε ένα μεγαλύτερο ράλι που καλύπτει τις θέσεις short», πρόσθεσε η Σεν.

Μάλλον ευνοϊκή εξέλιξη για τον OPEC +

Η ανοδική κίνηση των τιμών πιθανότατα ικανοποίησε τον OPEC +, ο οποίος αυτή την περίοδο πραγματοποιεί σταδιακή αποκατάσταση της παραγωγής του έως και κατά 2,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ενώ εδώ και σχεδόν τρία χρόνια είχε αποδυθεί σε μια προσπάθεια να αυξήσει τις τιμές. Ενώ οι traders και οι αναλυτές συνεχίζουν να συζητούν τα κίνητρα του καρτέλ, οι περισσότεροι συμφωνούν ότι οι περικοπές δεν λειτουργούσαν πλέον, πράγμα που σημαίνει ότι ήταν λογικό να ξεκινήσει η αποκατάσταση της παραγωγής με την ελπίδα να ανακτηθεί το μερίδιο αγοράς, ακόμη και αν αυτό ώθησε τις τιμές χαμηλότερα. Αρκετά μέλη του ομίλου, ιδίως το Καζακστάν, είχαν αντλήσει ποσότητες που ξεπερνούσαν την ποσόστωσή τους, προς απογοήτευση της Σαουδικής Αραβίας, η οποία είχε επωμιστεί το μεγαλύτερο μέρος των περικοπών.

Ταυτόχρονα, αν και οι τιμές του πετρελαίου έχουν μειωθεί από περίπου 75 δολάρια το βαρέλι στις αρχές του έτους, τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου ήταν ακόμη χαμηλά, γεγονός που έδωσε στον OPEC+ ένα «παράθυρο για δράση», πρόσθεσε η Σεν.

Η χρονική στιγμή της απόφασης του καρτέλ των παραγωγών πετρελαίου και των συμμάχων του να επιταχύνουν τις αυξήσεις στην παραγωγή του έχει προκαλέσει ορισμένες εικασίες ότι το καρτέλ μπορεί να ανταποκρινόταν στην πίεση του Τραμπ να αυξήσει την παραγωγή ενόψει μιας πιθανής αντιπαράθεσης με το Ιράν.

Ως γνωστόν, οι ΗΠΑ έχουν πραγματοποιήσει αρκετούς γύρους συνομιλιών με το Ιράν σε μια προσπάθεια να καταλήξουν σε συμφωνία για τον περιορισμό των πυρηνικών δραστηριοτήτων της Τεχεράνης, με τον επόμενο γύρο διαπραγματεύσεων να έχει προγραμματιστεί για την Κυριακή. Ωστόσο, ο Τραμπ έχει επίσης προειδοποιήσει ότι θα εξετάσει στρατιωτικές επιλογές για να αποτρέψει το Ιράν από το να αποκτήσει πυρηνικό όπλο εάν η διπλωματία αποτύχει.

Ο Χόρχε Λεόν, επικεφαλής γεωπολιτικής ανάλυσης στην Rystad, δήλωσε ότι η Σαουδική Αραβία είχε οδυνηρές αναμνήσεις από την αύξηση της παραγωγής την τελευταία φορά που ο Τραμπ δεσμεύτηκε να περιορίσει την ιρανική παραγωγή και θα δίσταζε να κάνει το ίδιο λάθος. Υπενθυμίζεται ότι τον Ιούνιο του 2018, το καρτέλ συμφώνησε να αυξήσει την παραγωγή κατά 1 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα σε απάντηση στις εκκλήσεις του Τραμπ να βοηθήσει στη διατήρηση των τιμών σε χαμηλά επίπεδα εν μέσω αυξημένης αμερικανικής πίεσης στην Τεχεράνη, μόνο και μόνο για να χορηγήσει ο πρόεδρος των ΗΠΑ στη συνέχεια εξαιρέσεις σε οκτώ χώρες ώστε να συνεχίσουν να εισάγουν ιρανικό πετρέλαιο. Οι κινήσεις αυτές συνέτειναν ώστε η τιμή του πετρελαίου να καταρρεύσει στο χαμηλότερο επίπεδο των 49 δολαρίων/βαρέλι τον Δεκέμβριο του ίδιου έτους.

Ο Σαουδάραβας υπουργός Ενέργειας, πρίγκιπας Αμπντουλαζίζ μπιν Σαλμάν, δεν έχει ξεχάσει την περίοδο εκείνη και επιμένει ότι δεν θα κάνει το ίδιο λάθος δύο φορές, σύμφωνα με άτομα που γνωρίζουν τον τρόπο σκέψης του. «Δεν θα θέλει να συμβεί ξανά αυτό», τονίζει ο Λεόν. Το υπουργείο Ενέργειας της Σαουδικής Αραβίας δεν απάντησε σε αίτημα των Financial Times για σχολιασμό.

Το Ριάντ θα ήθελε επίσης να αποφύγει οποιαδήποτε υπόνοια ότι συνεργάζεται με τον Λευκό Οίκο εναντίον της Τεχεράνης, σύμφωνα με τον γερουσιαστή στο Energy Aspects. «Δεν πιστεύω ότι η Σαουδική Αραβία ή άλλοι περιφερειακοί παράγοντες θέλουν να εμπλακούν στην ευρύτερη σύγκρουση, δεδομένων των κινδύνων που διατρέχουν για τις υποδομές τους από οποιαδήποτε [ιρανική] επίθεση», είπε.

Από την πλευρά της, η Amena Bakr, επικεφαλής της Μέσης Ανατολής και του OPEC+ στην ομάδα ανάλυσης Kpler, δήλωσε ότι οι αυξήσεις στην παραγωγή είχαν, αντίθετα, χρονικά προσαρμοστεί ώστε να καλύψουν την εποχική αύξηση της ζήτησης πετρελαίου για εγχώρια παραγωγή ενέργειας στον Κόλπο. Τα οκτώ μέλη του OPEC+ αποφάσισαν να «επιταχύνουν την άρση των περικοπών κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου, όπου η εγχώρια ζήτηση είναι υψηλότερη και μπορεί να αμβλύνει τις πρόσθετες αυξήσεις», όπως λέει.

Οι προβλέψεις για το 2025-26

Προς το παρόν, η ζήτηση φαίνεται να είναι ένας από τους παράγοντες που εμποδίζουν μια περαιτέρω πτώση, λένε οι αναλυτές. Ωστόσο, πολλοί εξακολουθούν να προβλέπουν πλεόνασμα έως το τέταρτο τρίμηνο, λόγω της αυξημένης προσφοράς από τον OPEC+, παρά την επιβράδυνση της αύξησης της παραγωγής στις ΗΠΑ λόγω του αντίκτυπου των χαμηλότερων τιμών. Η Morgan Stanley προβλέπει παγκόσμιο πλεόνασμα πετρελαίου 800.000 βαρελιών ημερησίως έως το τέταρτο τρίμηνο του 2025, το οποίο θα αυξηθεί σε 1,3 εκατ. βαρέλια ημερησίως το 2026, κάτι που αναμένει να ωθήσει τις τιμές του Brent προς την περιοχή των 50 – 55 δολαρίων το πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους. Μετά το ράλι αυτής της εβδομάδας, ο Λεόν της Rystad υποστηρίζει ότι είναι ακόμη πιο πιθανό ο OPEC+ να συνεχίσει τις επιταχυνόμενες αυξήσεις παραγωγής τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο.

«Αν είμαι ο OPEC+ και θέλω να συνεχίσω να αυξάνω την παραγωγή μου τους επόμενους μήνες, τότε αυτή είναι η κατάλληλη στιγμή. Είναι πολύ πιο εύκολο να χαλαρώσω τις περικοπές με 70 δολάρια [το βαρέλι] παρά στα 60 δολάρια», σημειώνει.

Ακολουθήστε το energia.gr στο Google News!Παρακολουθήστε τις εξελίξεις με την υπογραφη εγκυρότητας του energia.gr