Και έχουμε αρκετούς λόγους να γιορτάζουμε: η Αιολική Ενέργεια είναι φθηνή, εγχώρια, καθαρή και δημιουργεί δουλειές και ανάπτυξη.
Για να αναπολαύσουμε όμως αυτά τα οφέλη απαιτούνται συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές. Σε αυτές αναφέρθηκαν οι εκπρόσωποι της ΕΛΕΤΑΕΝ κατά τη διάρκεια ενημερωτικής συνάντησής τους με δημοσιογράφους, όπου παρουσίασαν το συνολικό Κείμενο Πολιτικής & Θέσεων για την Αιολική Ενέργεια. Ειδικότερα, αναφέρθηκαν σε τρεις κομβικές προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν έγκαιρα και αποτελεσματικά:
1. Την αποκατάσταση της ισορροπίας του μείγματος τεχνολογιών ΑΠΕ με πολύ μεγαλύτερη αναλογία αιολικής ισχύος, ώστε να μειωθούν οι περικοπές πράσινης ενέργειας και να μειωθεί περισσότερο το κόστος της ενέργειας.
2. Την ανάγκη για ταχεία, ουσιαστική και όχι απλά προσχηματική, εφαρμογή της αδειοδοτικής νομοθεσίας, από τις γνωμοδοτούσες υπηρεσίες. Το κεντρικό κράτος πρέπει να αναλάβει τις ευθύνες του, να διασφαλίσει την εφαρμογή της νομοθεσίας και να ενσωματώσει πλήρως την ευρωπαϊκή Οδηγία στην εθνική έννομη τάξη.
3. Τη ριζική αντιμετώπιση της κάθε είδους παραπληροφόρησης και διασποράς ανακριβειών και σκόπιμων ψευδών ειδήσεων για τις ΑΠΕ (fake news).
Αυτές είναι οι τρεις βασικές συνθήκες για τη συνέχιση της ενεργειακής μετάβασης στην Ελλάδα με βιώσιμο τρόπο προς όφελος της οικονομίας, της κοινωνίας και του περιβάλλοντος.
Παράλληλα, η ΕΛΕΤΑΕΝ παρουσίασε τις πλούσιες δράσεις που έχει αναλάβει αυτή την περίοδο και περιλαμβάνουν ψηφιακή καμπάνια ενημέρωσης που «τρέχει» στο διαδίκτυο, εκπαιδευτικές δράσεις για τα παιδιά, πολιτιστικές πρωτοβουλίες και άλλα.
Πιο αναλυτικά:
1] Περισσότερη αιολική ισχύς στο μείγμα τεχνολογιών
Η ανάπτυξη νέων αιολικών πάρκων υστερεί. Το 2024 εγκαταστάθηκαν μόλις 126 MW έναντι 2,6 GW φωτοβολταϊκών. Η ανισορροπία αυτή απεικονίζεται και στα έργα που έχουν λάβει ή αναμένουν άδειες σύνδεσης στο δίκτυο. Πρόκειται για μια προβληματική κατάσταση που οδηγεί σε πολύ αυξημένες περικοπές ενέργειας τις μεσημεριανές ώρες και τελικά θα έχει ως αποτέλεσμα ο καταναλωτής να μην απολαύσει τη μεγάλη μείωση κόστους που αναμένει χάρη στην ενεργειακή μετάβαση. Είναι λοιπόν κρίσιμο από εδώ και πέρα:
- Άδειες σύνδεσης να δίνονται μόνο σε έργα τεχνολογιών που υστερούν σε σχέση με την συμμετοχή τους στο μείγμα που καθορίζει το ΕΣΕΚ (όπως είναι τα αιολικά πάρκα).
- Και παράλληλα να σχεδιασθούν και -αμέσως μετά- να προκηρυχθούν διαγωνισμοί για νέα έργα αιολικής ενέργειας.
2] Εφαρμογή της νομοθεσίας για την επιτάχυνση της αδειοδότησης
Μία από τις βασικές αιτίες του προβλήματος, είναι ότι το σύστημα αδειοδότησης αιολικών πάρκων είναι εξαιρετικά άδικο και πιο αυστηρό και περίπλοκο σε σχέση με των φωτοβολταϊκών και των ορυκτών καυσίμων.
Επιπλέον, ακόμα και σημαντικές βελτιώσεις της διαδικασίας που έχουν νομοθετηθεί τα τελευταία χρόνια, δεν εφαρμόζονται από τις συναρμόδιες υπηρεσίες: Παραβιάσεις των προθεσμιών από τα κρατικά όργανα, συστηματικά αρνητικές γνωμοδοτήσεις χωρίς τεκμηρίωση, επανεξέταση και απόρριψη ήδη αδειοδοτημένων έργων με πρόσχημα αιτήματα βελτιωτικών τροποποιήσεών τους, οριζόντιοι και ατεκμηρίωτοι αποκλεισμοί με πρόσχημα τη βιοποικιλότητα, απορρίψεις με επίκληση γενικών μελετών χαμηλής -ως προς τα αιολικά πάρκα- ποιότητας όπως είναι οι Ειδικές Περιβαλλοντικές Μελέτες ή άλλες ανάλογες μελέτες με τις οποίες βομβαρδίζεται η δημόσια σφαίρα. Όλα αυτά διαμορφώνουν ένα ζοφερό περιβάλλον ανομίας.
- Έχει πλέον αποδειχθεί ότι αυτό το πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο με νομοθετικές ρυθμίσεις, όσο καλές και αν είναι. Παράλληλα με τέτοιες βελτιώσεις, πρέπει το κεντρικό κράτος, δια των υπηρεσιών του ίδιου του ΥΠΕΝ, να αναλάβει ενεργό και ουσιαστικό ρόλο κόβοντας τον γόρδιο δεσμό. Η ΕΛΕΤΑΕΝ κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις, οι οποίες πρέπει να συνοδευτούν με ενίσχυση των αρμοδίων κεντρικών υπηρεσιών του ΥΠΕΝ που έχουν να επιτελέσουν σημαντικό έργο.
- Όσο το κράτος καθυστερεί στην επιτέλεση των καθηκόντων του, δεν μπορεί να ποινολογεί τις επιχειρήσεις όταν, εξαιτίας των κρατικών παραβάσεων, αδυνατούν να επιτύχουν τα χρονικά ορόσημα που έχουν νομοθετηθεί για αυτές. Στοιχειώδης κανόνας δικαιοσύνης επιβάλλει οι σχετικές προθεσμίες για τις επιχειρήσεις να αναστέλλονται αυτόματα όσο το κράτος παραβιάζει τις δικές του προθεσμίες.
- Παράλληλα, η Ελλάδα δε μπορεί να αγνοεί την ευρωπαϊκή νομοθεσία. Η νέα Οδηγία για τις ΑΠΕ REDIII προβλέπει ότι τα αιολικά πάρκα υπηρετούν υπέρτατο δημόσιο συμφέρον και καθορίζει χρόνους οριστικής απόφανσης επί μιας νέας αίτησης που δεν ξεπερνούν τα 3,5 έτη. Η Κυβέρνηση πρέπει να εργαστεί για την αποτελεσματική ενσωμάτωση των διατάξεων αυτών της νέας Οδηγίας ΑΠΕ που έπρεπε να έχει γίνει εδώ και ένα έτος.
3] Ενίσχυση της σχέσης με την κοινωνία και αντιμετώπιση της παραπληροφόρησης
- Τα τελευταία χρόνια με τροπολογίες που ψηφίζονται στη Βουλή, απαλλάσσονται οι δήμοι από την υποχρέωση να χρησιμοποιούν τα ανταποδοτικά τέλη που εισπράττουν από τα αιολικά πάρκα, για έργα στις τοπικές κοινότητες που τα φιλοξενούν. Ως αποτέλεσμα οι δήμοι δεν εκτελούν τα τοπικά έργα που κανονικά προβλέπει ο ειδικός νόμος των ΑΠΕ. Αυτό λειτουργεί σε βάρος των τοπικών κοινοτήτων που φιλοξενούν αιολικά πάρκα και βεβαίως θίγει την αξιοπιστία της προσπάθειας για δίκαιη ενεργειακή μετάβαση. Αυτή η απαλλαγή έχει ήδη ψηφιστεί για έως και το 2025. Δεν πρέπει να επαναληφθεί. Οι δήμοι πρέπει να διοχετεύουν τους πόρους του ανταποδοτικού τέλους στις τοπικές κοινότητες και τα γειτονικά χωριά.
- Παράλληλα, οι κάτοικοι των τοπικών κοινοτήτων πρέπει να ενισχύονται περισσότερο, με αύξηση του μέρους του ανταποδοτικού τέλους που αποδίδεται σε αυτούς. Προτείνεται επίσης οι πολίτες να επιλέγουν αν επιθυμούν οι πόροι αυτοί να γίνουν έκπτωση στο λογαριασμό ρεύματος (όπως ισχύει σήμερα) ή να τους λαμβάνουν ως απευθείας χρηματική καταβολή.
Τα ανωτέρω είναι σημαντικά για την ενίσχυση της αξιοπιστίας και την εδραίωση της σχέσης με τις τοπικές κοινωνίες. Αλλά δεν αρκούν. Η σχέση με την κοινωνία πρέπει διαρκώς να καλλιεργείται και αυτό αποτελεί ευθύνη των επιχειρήσεων, του κράτους και των θεσμικών οργάνων των τοπικών κοινωνιών.
Η σχέση αυτή δοκιμάζεται και από τα τερατώδη ψεύδη και τις θεωρίες συνωμοσίας που κατακλύζουν κατά περιόδους το διαδίκτυο. Απέναντι σε αυτό το φαινόμενο παραπληροφόρησης, το κράτος παραμένει θεατής. Οι αποσπασματικές δηλώσεις καταδίκης αυτών των ανοησιών από Κυβέρνηση ή κόμματα δεν αρκούν. Πρέπει να συνδυαστούν με μια συντονισμένη προσπάθεια αντιμετώπισης των fake news:
- Το κράτος οφείλει να σχεδιάσει μια συνεκτική, αναλυτική και μακροπρόθεσμη καμπάνια ενημέρωσης και επικοινωνίας για τα οφέλη και τη σημασία της αιολικής ενέργειας και της ενεργειακής μετάβασης γενικότερα. Για να το κάνει αυτό σωστά, οφείλει να συνειδητοποιήσει ότι τα κύματα συνωμοσίας που διασπείρονται περιοδικά στο διαδίκτυο, στρέφονται ενάντια στα οφέλη που προσδοκά η Ελλάδα από την αιολική ενέργεια δηλαδή κυρίως ενάντια στην φθηνή ενέργεια και την ενεργειακή ανεξαρτησία.
Συνολικό Κείμενο Πολιτικής & Θέσεων: 3 πολιτικές συνθήκες – 9 άξονες δράσεις – 27 συγκεκριμένες προτάσεις
Οι ανωτέρω τρεις βασικές συνθήκες διαπνέουν το συνολικό Κείμενο Πολιτικής & Θέσεων που δημοσιοποίησε η ΕΛΕΤΑΕΝ. Το κείμενο περιλαμβάνει 27 συγκεκριμένες προτάσεις που οργανώνονται σε 9 κεφάλαια, ως εξής:
1. Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός
2. Περικοπές ενέργειας
3. Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ
4. Διαγωνισμοί ΑΠΕ
5. Αδειοδοτικά θέματα
6. Αποκλεισμοί ενάντια στην Αιολική Ενέργεια με πρόσχημα τη βιοποικιλότητα
7. Υπεράκτια Αιολική Ενέργεια
8. Αιολική Ενέργεια και κοινωνία
9. Βιομηχανική πολιτική, καινοτομία και ανταγωνιστικότητα
Δράσεις για την ενημέρωση, την εκπαίδευση και την κοινωνία με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αιολικής Ενέργειας
Οι εκπρόσωποι της ΕΛΕΤΑΕΝ αναφέρθηκαν στις προσπάθειες της Ένωσης να ενημερώσει ψύχραιμα τους πολίτες και να ενισχύσει τη σχέση της αιολικής ενέργειας με αυτούς και ιδίως τη νέα γενιά. Ειδικότερα, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Αιολικής Ενέργειας, η ΕΛΕΤΑΕΝ έχει αναλάβει τις ακόλουθες πρωτοβουλίες:
- Επτά ενημερωτικά videos θα «τρέχουν» σταδιακά αυτή την περίοδο στο διαδίκτυο.
- Ένα νέο εκπαιδευτικό kit για μαθητές πέμπτης και έκτης δημοτικού σχεδίασε και παρουσίασε η ΕΛΕΤΑΕΝ.
- To νέο έντυπο για τη σχέση της αιολικής ενέργειας με τη βιοποικιλότητα που απευθύνεται στα παιδιά άλλα και τους μεγαλύτερους που θέλουν να ενημερωθούν
- Οι δράσεις για τα παιδιά αυτή την περίοδο περιλάμβαναν μεταξύ άλλων:
- Μαθήματα με βάση το νέο εκπαιδευτικό kit στο 6ο δημοτικό σχολείο Ηλιούπολης. Δείτε video της δράσης στο κανάλι της ΕΛΕΤΑΕΝ στο Youtube.
- Συνέντευξη με τους μικρούς δημοσιογράφους του 6ου δημοτικού σχολείου Χίου, σε συνεργασία με τη ΡΑΕΕΥ
- Υποστήριξη της εκπαιδευτικής δράσης για την αιολική ενέργεια στο Νηπιαγωγείο Εκκλησιοχωρίου Ιωαννίνων
- Στο κομμάτι της εκπαίδευσης, η ΕΛΕΤΑΕΝ υπενθύμισε ότι:
Είναι ανοιχτή η πλατφόρμα για τις αιτήσεις για την υποτροφία «Αρθούρος Ζερβός» για μεταπτυχιακές σπουδές στην αιολική ενέργεια.
Οργανώνεται από το ΕΜΠ, με τη συνεργασία της ΕΛΕΤΑΕΝ, το διεθνές επιστημονικό συνέδριο των υποψηφίων διδακτόρων της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Αιολικής Ενέργειας, τον Οκτώβριο στην Αθήνα.
- Πάνω από 120 φωτογραφίες από αιολικά πάρκα στην Ελλάδα υποβλήθηκαν στον φετινό φωτογραφικό διαγωνισμό της ΕΛΕΤΑΕΝ, η προθεσμία υποβολής στον οποίο έληξε την Παρασκευή 6 Ιουνίου. Η κριτική επιτροπή θα τις αξιολογήσει.
- Εκτός από την φωτογραφική τέχνη, η αιολική ενέργεια ταιριάζει και με τη ζωγραφική. Για αυτό, η ΕΛΕΤΑΕΝ υποστηρίζει την έκθεση ζωγραφικής της εικαστικού Αγγελικής Αντωνέα με θέμα «Άνεμος, η ηχώ του τοπίου». Η έκθεση θα φιλοξενηθεί από τις 12 Ιουνίου έως τις 4 Ιουλίου 2025 στη γκαλερί Art Project Space (Φαλήρου 66, Αθήνα).
- Η ΕΛΕΤΑΕΝ στήριξε και φέτος την Ομοσπονδία Σωματείων Ελλήνων Καλαθοσφαιριστών με Αμαξίδιο - ΟΣΕΚΑ, που για τέταρτη χρονιά διοργάνωσε στις 31 Μαΐου στο Μοναστηράκι το 4th Hope Street Ball 3 x 3, μια πραγματική γιορτή του αθλητισμού και της ανθρώπινης θέλησης.
Κατεβάστε το Κείμενο Πολιτικής & Θέσεων για την Αιολική Ενέργεια: εδώ