Η Ακταία, το Πανελλήνιο Δίκτυο για την Προστασία του Θαλάσσιου Περιβάλλοντος από τις Βιομηχανικές Ιχθυοκαλλιέργειες, που εκπροσωπεί ενεργούς πολίτες και 54 φορείς από περισσότερες από 20 τοπικές κοινότητες από όλη την Ελλάδα και έχει την επίσημη στήριξη 12 δήμων, εκφράζει την έντονη ανησυχία της σχετικά με την κατεύθυνση που λαμβάνει η ευρωπαϊκή και εθνική πολιτική για τις υδατοκαλλιέργειες, όπως διαφαίνεται από την κοινή δήλωση του Υπουργού Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και του Ευρωπαίου Επιτρόπου για τις Θάλασσες και την Αλιεία.
Πιο συγκεκριμένα, επιχειρείται να δοθεί το πράσινο φως για μια εκτεταμένη και επιταχυνόμενη ανάπτυξη βιομηχανικών υδατοκαλλιεργειών, υπό τον τίτλο της «βιώσιμης ανάπτυξης» και της «πράσινης μετάβασης». Ωστόσο, η πραγματικότητα είναι διαφορετική: το παράκτιο περιβάλλον της χώρας εκτίθεται σε σοβαρούς κινδύνους, η φωνή των τοπικών κοινωνιών αγνοείται, και η διαδικασία αδειοδότησης στερείται της απαραίτητης διαφάνειας και ανεξάρτητης επιστημονικής τεκμηρίωσης.
Η Ακταία υπογραμμίζει ότι μια πραγματικά βιώσιμη στρατηγική απαιτεί:
- Αναγνώριση της τεκμηριωμένης περιβαλλοντικής υποβάθμισης λιβαδιών ποσειδωνίας και παράκτιων οικοσυστημάτων λόγω της μακρόχρονης, άναρχης επέκτασης των μονάδων ιχθυοκαλλιέργειας σε περιοχές όπως ο Αμβρακικός, ο Πόρος, οι Ακτές της Αιτωλοακαρνανίας και η Εύβοια.
- Επανεξέταση της διατροφικής απόδοσης του μοντέλου, καθώς για κάθε κιλό τσιπούρας ή λαβρακιού απαιτούνται έως και 4 κιλά άγριων ψαριών, αφαιρώντας πολύτιμους φυσικούς πόρους από τα θαλάσσια οικοσυστήματα ή από χώρες με επισιτιστική επισφάλεια.
- Σοβαρή ανάλυση της οικονομικής βιωσιμότητας του κλάδου, με υπερσυγκέντρωση σε λίγους μεγάλους παίκτες, σημαντικό δανεισμό και χωρίς δημιουργία νέων θέσεων εργασίας την τελευταία 20ετία.
- Σεβασμό στις ρυθμιστικές δικλίδες που προβλέπει η εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, καθώς σήμερα προωθούνται ΠΟΑΥ (Περιοχές Οργανωμένης Ανάπτυξης Υδατοκαλλιεργειών) ακόμα και εντός περιοχών Natura, σε λιβάδια ποσειδωνίας ή σε θεσμοθετημένους κλειστούς κόλπους.
Η Ακταία καλεί την Ελληνική Κυβέρνηση:
- να παγώσει την έγκριση νέων ΠΟΑΥ,
- να προχωρήσει σε ουσιαστική αναθεώρηση του ειδικού χωροταξικού για τις υδατοκαλλιέργειες, με διαφάνεια και συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών,
- να αξιολογήσει ανεξάρτητα και επιστημονικά τις σωρευτικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις,
- και να διασφαλίσει την πλήρη εφαρμογή των ευρωπαϊκών κανονισμών και της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος και τη συμμετοχή των πολιτών στις διαδικασίες αδειοδότησης.
Παράλληλα, καλούμε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να απαγορεύσει την επιδότηση μορφών υδατοκαλλιέργειας που εξαρτώνται από τη χρήση άγριων ψαριών, στερώντας πολύτιμους φυσικούς πόρους από ευάλωτες περιοχές και οικοσυστήματα.
Η βιωσιμότητα δεν μπορεί να αποτυπώνεται αποκλειστικά σε ποσοτικούς δείκτες. Είναι υπόσχεση διαφάνειας, λογοδοσίας και οικολογικής ισορροπίας – και πρέπει να το αποδείξει.