Ως εκ τούτου, οι αλυσίδες εφοδιασμού παραμένουν ευάλωτες σε γεωπολιτικές αναταράξεις και όχι μόνο, με τα δυτικά κράτη να εξαρτώνται ουσιαστικά από τρίτους προμηθευτές.
Η θέση των δυτικών χωρών στις αλυσίδες εφοδιασμού των κρίσιμων ορυκτών έχει επιδεινωθεί την τελευταία πενταετία, με την Κίνα να αναδεικνύεται στον μεγάλο κερδισμένο αυτού του αγώνα. Η Κίνα είναι ο αδιαμφισβήτητος ηγεμόνας των εφοδιαστικών αλυσίδων σε αυτόν τον κλάδο, ούσα η μεγαλύτερη παραγωγός για πολλά ορυκτά στρατηγικής σημασίας και ο μεγαλύτερος επεξεργαστής για σχεδόν όλα τα κρίσιμα ορυκτά. Χαρακτηριστικά, η Κίνα ελέγχει την επεξεργασία 19 από τις 20 πρώτες ύλες που μελέτησε η ΙΕΑ, με μόνη εξαίρεση το νικέλιο, το οποίο ελέγχει η Ινδονησία. Παράλληλα, πέραν των εγχώριων μονάδων παραγωγής και επεξεργασίας, οι κινεζικές επιχειρήσεις έχουν φροντίσει να επενδύσουν σε τρίτες χώρες ώστε να ελέγξουν την αγορά παγκοσμίως.
Το μερίδιο των κρατών στην αγορά επεξεργασμένων κρίσιμων ορυκτών. Πηγή: ΙΕΑ.
Η εικόνα αυτή προκαλεί προβληματισμό για τις δυτικές δυνάμεις, ειδικά με αφορμή τον εμπορικό πόλεμο μεταξύ ΗΠΑ- Κίνας και ΕΕ- Κίνας. Το Πεκίνο έχει επιβάλει περιορισμούς σε τουλάχιστον 10 κρίσιμες πρώτες ύλες για τον κλάδο της ενέργειας από το 2023 και μετά, με ορισμένες γνωστές περιπτώσεις να είναι το γάλλιο και το γερμάνιο, ο γραφίτης, και οι σπάνιες γαίες. Με αυτό το δεδομένο, η προμήθεια των δυτικών αγορών έχει βρεθεί σε κίνδυνο, με την Κίνα να σηματοδοτεί πως δεν θα διστάσει να αξιοποιήσει τη δύναμή της ώστε να πλήξει τους ανταγωνιστές της. Σύμφωνα με την ΙΕΑ, ακόμα και αν οι δυτικές χώρες προχωρήσουν ανεμπόδιστα και γρήγορα με τα σχέδιά τους για ενίσχυση των εγχώριων υποδομών επεξεργασίας, θα καταφέρουν μόνο να επαναφέρουν τον έλεγχο της Κίνας στα ήδη αυξημένα επίπεδα του 2020.
Ένα από τα βασικά προβλήματα για την υλοποίηση των δυτικών σχεδίων είναι το υψηλό κόστος αυτών των επενδύσεων, σε συνδυασμό με τα χαμηλά κέρδη που παρατηρούνται για ορισμένα από αυτά τα κρίσιμα ορυκτά. Η Κίνα στηρίζει έμπρακτα τη δική της βιομηχανία, παρέχοντας οικονομικά κίνητρα και διευκολύνοντας τις διαδικασίες. Αντιθέτως, τόσο στις ΗΠΑ, όσο και στην Ευρώπη, η οικονομική στήριξη που μπορεί να προσφερθεί κεντρικά— από την Ουάσιγκτον ή τις Βρυξέλλες— είναι περιορισμένη, ενώ οι γραφειοκρατικές διαδικασίες μπορούν να διαρκέσουν χρόνια. Ταυτόχρονα, οι δυτικοί επενδυτές συχνά δεν διαθέτουν την απαραίτητη τεχνογνωσία ή τις οικονομίες κλίμακος. Συνεπώς, η Κίνα θα συνεχίσει να κυριαρχεί για τις επόμενες δεκαετίες, ειδικά αν οι δυτικές ηγεσίες συνεχίσουν να μην λαμβάνουν σοβαρές πρωτοβουλίες πέρα από το να θέτουν διάφορα ανεπιτυχή εμπόδια για το Πεκίνο.