Μία σειρά πολιτικών, οικονομικών, και περιβαλλοντικών παραγόντων οδήγησαν σε μείωση των ρύπων στην Κίνα, αλλά αύξηση στις ΗΠΑ και την Ευρώπη, αναδεικνύοντας τις αποκλίσεις μεταξύ ρητορικής και πράξης. Και δυστυχώς, οι αναλυτές περιμένουν ακόμα χειρότερες επιδόσεις τους επόμενους μήνες, καθώς οι διεθνείς εξελίξεις θα οδηγήσουν σε ενίσχυση της κατανάλωσης ορυκτών καυσίμων.
Για πλήρη αντιστροφή της καθιερωμένης εικόνας στο πεδίο των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα μπορούν να μιλούν οι επιστήμονες, εξετάζοντας τα δεδομένα του α’τριμήνου 2025. Πιο συγκεκριμένα, ο μεγαλύτερος ρυπαντής, η Κίνα, κατάφερε να μειώσει τις εκπομπές CO2 από την παραγωγή ενέργειας κατά 4% συγκριτικά με την ίδια περίοδο πέρσι. Η μείωση των ρύπων συνδέεται με έναν ευρύτερο παράγοντα, τη χαμηλή επίδοση των επιχειρήσεων, καθώς τόσο ο τομέας της μεταποίησης, όσο και ο τομέας των κατασκευών, πέρασαν σε ύφεση.
Οι διεθνείς αλλαγές στη χρήση ορυκτών καυσίμων για παραγωγή ενέργειας. Πηγή: Ember.
Η εικόνα ήταν διαφορετική στον δυτικό κόσμο. Ο δεύτερος μεγαλύτερος ρυπαντής, οι ΗΠΑ, ξεκίνησαν να αυξάνουν τις εκπομπές CO2 από την παραγωγή ενέργειας, σημειώνοντας άνοδο 4% σε σύγκριση με το α’τρίμηνο του 2024. Η μεταστροφή αυτή συνδέεται με την πολιτική του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος πάγωσε την αγορά ΑΠΕ και απαίτησε μεγαλύτερη χρήση ορυκτών καυσίμων. Ο μεγάλος κερδισμένος ήταν ο άνθρακας με αύξηση 23%, καθώς το φυσικό αέριο παραμένει αρκετά ακριβότερο.
Εξίσου απογοητευτική ήταν και η κατάσταση στην Ευρώπη. Η υποτιθέμενη ηγέτιδα στην κλιματική δράση αύξησε τις εκπομπές CO2 από την παραγωγή ενέργειας κατά 8% συγκριτικά με την περίοδο Ιανουαρίου-Μαρτίου την περασμένη χρονιά, έχοντας το αρνητικό ρεκόρ παγκοσμίως. Η αύξηση χρήσης των ορυκτών καυσίμων στις ευρωπαϊκές αγορές οφείλεται στη χαμηλότερη απόδοση των ΑΠΕ εξαιτίας συνεχών περιόδων dunkelflaute, με τους παρόχους ενέργειας να καταναλώνουν 8% περισσότερο φυσικό αέριο και 6% περισσότερο άνθρακα.
Τα κακά νέα δεν σταματούν εδώ. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, είναι πολύ πιθανό ότι οι εκπομπές CO2 θα συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία εντός του 2025. Στην Κίνα, η στασιμότητα στον κλάδο της μεταποίησης μάλλον θα τερματιστεί εξαιτίας της αυξημένης ζήτησης για εξαγωγές προς τις ΗΠΑ. Επί αμερικανικού εδάφους, η πολιτική Τραμπ θα ενισχύσει ακόμα περισσότερο τα ορυκτά καύσιμα, ενώ οι αυξημένες ανάγκες για κλιματισμό θα οδηγήσουν σε αντίστοιχη αύξηση της ζήτησης. Στην Ευρώπη, η επιβράδυνση της πράσινης μετάβασης θεωρείται δεδομένη, με αρκετά μονάδες ΑΠΕ να παραμένουν εκτός δικτύου, ενώ οι φόβοι για δυνητικά μπλακάουτ αναγκάζουν τους διαχειριστές να κρατήσουν τις μονάδες παραγωγής από υδρογονάνθρακες σε λειτουργία.