περί πράσινης ενέργειας, λειτουργούν ως ισχυρότατος μαγνήτης. Η κυβέρνηση χρησιμοποιεί τον πακτωλό αυτόν, που διαχειρίζεται η ίδια, για να δημιουργήσει (ή να ενισχύσει ήδη υπάρχοντα) δίκτυα αλληλεξάρτησης με επιχειρηματίες. Αρκετοί αντιλαμβάνονται περί τίνος πρόκειται αλλά μένουν σιωπηλοί ή δελεάζονται και αυτοί από το εύκολο χρήμα. Οι υπάρχοντες ρυθμιστικοί κανόνες, που εκφράζουν το δημόσιο συμφέρον, κάμπτονται δυστυχώς επειδή οι ταγμένοι να τους υπηρετούν είναι επιρρεπείς στη διαφθορά.
Τα ανωτέρω γράφονται με την ευκαιρία της πρόσφατης απόρριψης από το ΣτΕ αιτήσεων ακύρωσης που κατέθεσαν διάφοροι τοπικοί φορείς εναντίον της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων (ΑΕΠΟ) για την ανέγερση συγκροτήματος 4 αιολικών σταθμών παραγωγής ενέργειας στην περιοχή της Δίρφυος και Ξεροβουνίου στην Κεντρική Εύβοια και άλλης ΑΕΠΟ για την ανέγερση 5 αιολικών σταθμών στην Καρυστία, στην περιοχή των Στύρων.
Αυτά τα δύο έργα συνολικά μεταφράζονται σε 86 ανεμογεννήτριες που θα παράξουν ισχύ 374 MW και έχουν εγκριθεί με βάση το fast track καθεστώς των στρατηγικών επενδύσεων. Το πρώτο έργο είναι κοινοπραξία των, μεγάλων και σοβαρών, εταιρειών MOTOROILκαι ΕΛΛΑΚΤΩΡ και το δεύτερο, στην Καρυστία, είναι κοινοπραξία της ΕΛΛΑΚΤΩΡ με την πορτογαλική EDPR.
Οι αιτήσεις ακύρωσης εδράζονταν στον τεκμηριωμένο ισχυρισμό ότι οι Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που υπεβλήθησαν ήταν τελείως διάτρητες, ένα φύλο συκής για να καλυφθεί ένα έγκλημα. Καμμία σημασία δεν δόθηκε στο γεγονός ότι στην Κεντρική Εύβοια, εκεί που πρόκειται να κατασκευαστεί το πρώτο αιολικό πάρκο, υπάρχει το μοναδικό ελατόδασος του Αιγαίου, στο οποίο εκτός από την σπάνια χλωρίδα που έχει βρίσκουν καταφύγιο προστατευόμενα είδη πτηνών. Στη δε νότια Εύβοια το έργο πρόκειται να κατασκευαστεί σε καμμένες περιοχές που θα έπρεπε αυτομάτως να κηρύσσονται αναδασωτέες.
Οι μελέτες αυτές δεν είναι απλώς προχειροδουλειά. Η μία είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό αντιγραφή της άλλης, παρότι αναφέρονται σε περιοχές με τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά. Εχουν δε συνταχθεί από τον ίδιο δασολόγο, ο οποίος απ’ ότι φαίνεται γνωρίζει σε βάθος το φυσικό περιβάλλον της σύνολης Εύβοιας και, επίσης, γνωρίζει και τις επιπτώσεις από την εγκατάσταση αιολικών πάρκων σε άλλα μέρη της Ευρώπης. Στην Ισπανία, όπου άρχισαν να εγκαθιστούν τεράστια αιολικά πάρκα προ 20ετίας, τώρα που οι τουρμπίνες γέρασαν και δεν επιδέχονται αναβαθμίσεως, βρίσκονται σε απόγνωση. Οι Financial Times (22/02/24: The problem with Europe’s ageing wind farms) γράφουνότιτοενπέμπτοναπότιςπερίπου 90.000 εγκατεστημένες στην Ευρώπη τουρμπίνες είναι τουλάχιστον 15 ετών και η ωφέλιμη ζωή ενός αιολικού πάρκου με μίνιμουμ συντήρηση είναι 20 έτη. Καλούνται οι επενδυτές (κατά τους FT πάντα) να αποφασίσουν εάν θα τις αντικαταστήσουν (με κόστος πολύ μεγαλύτερο από το αρχικό) ή θα τις εγκαταλείψουν (walk away).
Ναι, όπως το διαβάσατε. Εχουν το δικαίωμα να τις εγκαταλείψουν διότι, σήμερα, οι εταιρείες αιολικής ενέργειας «γονατίζουν υπό το βάρος του εκτινασσόμενου κόστους (surging costs)». Στην εξαιρετικά πιθανή περίπτωση που τις εγκαταλείπουν, θα έχουν στην Ισπανία απέραντες εκτάσεις σπαρμένες με κουφάρια ανεμογεννητριών. Αραγε οι εν Ελλάδι εγκρίσεις για ανέγερση αιολικών πάρκων έχουν προβλέψει την υποχρέωση των επενδυτών να απεγκαταστήσουν τις ανεμογεννήτριες στο τέλος της ωφέλιμης ζωής τους; Ας μας πληροφορήσει κάποιος.
Ας επανέλθουμε όμως στην δύσμοιρη Εύβοια, την οποία κάποιος την έχει ματιάξει. Το ΣτΕ έκρινε με την πρόσφατη απόφασή του ότι τα έργα ανέγερσης των αιολικών πάρκων δεν διαταράσσουν την ακεραιότητα προστατευόμενων περιοχών και τη συνολική συνοχή του δικτύου Natura 2000. Εδώ σαστίζει ο νούς του ανθρώπου. Είναι δυνατόν κάποιος να ισχυριστεί σοβαρά ότι η ανέγερση 86 ανεμογεννητριών, και η διάνοιξη δρόμων πρόσβασης προς αυτές, δεν διαταράσσει την ακεραιότητα προστατευόμενων περιοχών; Την ίδια στιγμή που η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως το 2020 για ανεπαρκή προστασία της βιοποικιλότητας. Την ίδια στιγμή που (δικαίως) υπερηφανευόμεθα για την ομορφιά της ελληνικής φύσης και στηριζόμαστε σ’ αυτήν για να προσελκύσουμε ποιοτικό τουρισμό στη χώρα.
Αλλά έτσι είναι η Ευρωπαϊκή Ενωση. Τη μία μέρα χρηματοδοτεί αφειδώς την καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος της Ελλάδος με το ορθό μεν, προσχηματικά χρησιμοποιούμενο δε, επιχείρημα της ανάγκης μείωσης των εκπομπών CO2 . Την άλλη μέρα αξιώνει από το κράτος μας την προστασία της βιοποικιλότητας και των ζωνών Natura. Τί να κάνει ο Ελλην κρατικός λειτουργός; Να σπείρει παντού γεννήτριες, ως άλλα δόντια δράκου, όπως του λένε ότι απαιτεί η πρόοδος; Ή να ακούσει το φιλότιμό του και να διαφυλάξει τον τόπο όπως τον βρήκαμε από τους γονείς μας και τους παπούδες μας;
Θέλω να κλείσω το κείμενο αυτό με μία έκκληση προς τις επιχειρήσεις που ανέφερα παραπάνω. Δεν μπορεί κανείς να τις κακίσει που σκέφτονται επιχειρηματικά. Δρέπουν και δάφνες ότι συνεισφέρουν στην αειφόρο ανάπτυξη. Ουδείς θα τους εμποδίσει, ούτε οι τοπικοί φορείς, ούτε η Δικαιοσύνη, ούτε το κράτος βέβαια. Η καταστροφή είναι προδιαγεγραμμένη, εκτός αν οι ίδιες κάνουν κράτει και το ξανασκεφτούν. Τα έργα αυτά δεν χρειάζονται ούτε στις εταιρείες (είναι όλες κερδοφόρες με μεγάλο χαρτοφυλάκιο ώριμων δραστηριοτήτων) ούτε στην ελληνική οικονομία (δεν έχουμε έλλειψη ανανεώσιμης ενέργειας στην Ελλάδα). Θα ήταν απόδειξη υψηλού αισθήματος ευθύνης, και εθνικού φρονήματος, η εκούσια παραίτηση από τις επενδύσεις αυτές. Η Εύβοια θα τους ήταν ευγνώμων.
*Ανώτερο Διευθυντικό Στέλεχος μεγάλου Ελληνικού Ομίλου Επιχειρήσεων