(4,92 εκατ. τόνοι και μερίδιο 39,9%). Το υπόλοιπο 19,1% των εκπομπών προήλθε από τις πετρελαϊκές μονάδες στα νησιά (2,35 εκατ. τόνοι). Η αλλαγή στην κατάταξη, σύμφωνα με ανάλυση του The Green Tank οφείλεται κυρίως στη συνολική υποχώρηση του λιγνίτη στο μίγμα ηλεκτροπαραγωγής και μερικώς στην υποκατάσταση των παλιών πιο ρυπογόνων λιγνιτικών μονάδων από τη νέα λιγνιτική μονάδα της ΔΕΗ «Πτολεμαΐδα 5», η οποία μάλιστα τον Οκτώβριο του 2023 κάλυψε σχεδόν όλη την ηλεκτροπαραγωγή από λιγνίτη (317 GWh ή 88,4%).
Συνολικά τους δέκα πρώτους μήνες του 2023 εκπέμφθηκαν 12,33 εκατ. τόνοι CO2 για την παραγωγή ηλεκτρισμού, μειωμένες κατά 23,5% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2022, ως αποτέλεσμα της πτωτικής πορείας των εκπομπών και από τα τρία ορυκτά καύσιμα. Το μεγαλύτερο τμήμα της μείωσης προήλθε από τις λιγνιτικές μονάδες (-31% σε σχέση με το 2022) και έπεται η μείωση από μονάδες αερίου (-20,1% σε σχέση με το 2022) και τις πετρελαϊκές μονάδες (-11,7%).
Μείωση στην πενταετία
Ακόμα μεγαλύτερη μείωση 7,15 εκατ. τόνοι καταγράφεται σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας (-36,7%). Σε αυτό, σύμφωνα με το Green Tank συνέβαλε πρωτίστως η μείωση της λιγνιτικής παραγωγής που είχε σαν αποτέλεσμα τη μείωση των εκπομπών από τις λιγνιτικές μονάδες κατά 5,92 εκατ. τόνους (-54,6%) το δεκάμηνο του έτους σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας (10,84 εκατ. τόνοι). Είναι αξιοσημείωτο ότι στην αρχή της πενταετίας (2018) οι εκπομπές από τις λιγνιτικές μονάδες ήταν σχεδόν τέσσερις φορές περισσότερες από αυτές του 2023.
Τη δεύτερη μεγαλύτερη συνεισφορά στη μείωση των εκπομπών μετά τον λιγνίτη είχαν οι μονάδες με καύσιμο το ορυκτό αέριο, οι οποίες περιόρισαν τις εκπομπές τους κατά 14,5% σε σχέση με τον μέσο όρο της πενταετίας, ενώ ακολούθησαν οι εκπομπές από τις πετρελαϊκές μονάδες με μείωση 13,6%.
Σε ό,τι αφορά στον επιμερισμό των εκπομπών στους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, πρώτος, σύμφωνα με το Green Tank, είναι ο λιγνιτικός ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου, παρόλο που τους τελευταίους τέσσερις μήνες (Ιούλιος-Οκτώβριος 2023) η ηλεκτροπαραγωγή του μειώνεται συνεχώς. Στα Μη Διασυνδεμένα Νησιά την πρωτιά σε εκπομπές κατείχαν δύο από τους τρεις πετρελαϊκούς σταθμούς που βρίσκονται στην Κρήτη (Αθερινόλακκος και Λινοπεράματα).
Οι εκπομπές και τα ομολογιακά της ΔΕΗ
Το 2021 η ΔΕΗ σύναψε τρία ομολογιακά δάνεια που περιείχαν ρήτρες βιωσιμότητας. Σύμφωνα με τα δύο πρώτα, συνολικού ύψους 775 εκατ. ευρώ, οι εκπομπές από τις θερμικές μονάδες θα έπρεπε να μειωθούν κατά 40% το 2022 σε σχέση με τα επίπεδα του 2019, ενώ η ρήτρα βιωσιμότητας του τρίτου ομολογιακού δανείου ύψους 500 εκατ. ευρώ, επέβαλε μείωση κατά 57% το 2023 σε σχέση με τα επίπεδα του 2019.
Σύμφωνα με το Green Tank (βάσει των δεδομένων του ΣΕΔΕ), για όλες τις θερμικές μονάδες της ΔΕΗ το 2022 οι συνολικές εκπομπές ήταν 14,92 εκατ. τόνοι, μια μείωση της τάξης του 35,3% σε σχέση με τα επίπεδα του 2019 (23,09 εκατ. τόνοι), περίπου 4,7 ποσοστιαίες μονάδες ή 1,07 εκατ. τόνους CO2 μακριά από τον στόχο του -40% (13,85 εκατ. τόνοι) που αντιστοιχεί στη ρήτρα βιωσιμότητας των δύο πρώτων ομολογιακών δανείων.
Σχετικά με το τρίτο ομολογιακό δάνειο που αφορά την κλιματική επίδοση της ΔΕΗ το 2023, οι εκπομπές των θερμικών μονάδων της επιχείρησης για τους δέκα πρώτους μήνες του 2023 εκτιμώνται, όπως αναφέρει στην ανάλυσή του το Green Tank, σε 9,38 εκατ. τόνους. Η επίδοση αποτελεί ιστορικό χαμηλό και αντιστοιχεί σε μείωση κατά 26,2% συγκριτικά με την ίδια περίοδο του 2022 (12,7 εκατ. τόνοι).
Η βελτίωση αποδίδεται κυρίως στον περιορισμό των εκπομπών από τους λιγνιτικούς σταθμούς (-2,21 εκατ. τόνους), δευτερευόντως στη μείωση από τους σταθμούς ορυκτού αερίου ιδιοκτησίας της ΔΕΗ (-0,81 εκατ. τόνους), και τέλος σε αυτή από τους πετρελαϊκούς σταθμούς (-0,31 εκατ. τόνους). «Παρά την πρόοδο όμως και δεδομένου ότι η ρήτρα βιωσιμότητας του -57% απαιτεί τον περιορισμό των εκπομπών στους 9,93 εκατ. τόνους για το 2023, ο προϋπολογισμός άνθρακα που απομένει στην επιχείρηση ως το τέλος του έτους είναι μόλις 0,55 εκατ. τόνοι. Συνεπώς, μέχρι στιγμής, δηλαδή 2 μήνες πριν το τέλος του 2023, η ΔΕΗ έχει ξοδέψει το 94,5% του συνολικού προϋπολογισμού άνθρακα του έτους», σημειώνουν οι αναλυτές. Και προσθέτουν: «Καθώς η ηλεκτροπαραγωγή από τις πιο ρυπογόνες λιγνιτικές μονάδες της ΔΕΗ αναμένεται να αυξηθεί τους επόμενους δύο μήνες, εξαιτίας κυρίως της κάλυψης των αναγκών τηλεθέρμανσης στη Δυτικής Μακεδονία, θεωρείται βέβαιο πως η ΔΕΗ θα έχει εξαντλήσει τον προϋπολογισμό άνθρακα των θερμικών της μονάδων πριν το τέλος του 2023».