Προσχέδιο ΕΣΕΚ: Αυξημένες Πράσινες Φιλοδοξίες με Υψηλό Κόστος για τους Καταναλωτές

Προσχέδιο ΕΣΕΚ: Αυξημένες Πράσινες Φιλοδοξίες με Υψηλό Κόστος για τους Καταναλωτές
του Αδάμ Αδαμόπουλου
Τετ, 8 Νοεμβρίου 2023 - 15:56

Τεράστιο κόστος συνεπάγεται για τους καταναλωτές η πορεία προς την Πράσινη Μετάβαση όπως προβλέπει το επικαιροποιημένο Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, του οποίου το τελικό σχέδιο απεστάλει προς έγκριση στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Το ετήσιο κόστος στο δρόμο για το 2030 ανέρχεται σε σχεδόν 45 δισ. ευρώ ή συνολικά στα περίπου 270 δισ. ευρώ για την εξαετία 2025-2030. Πιο συγκεκριμένα το κόστος της Μετάβασης για τα νοικοκυριά, τα κτίρια, τη γεωργία, τη βιομηχανία και τις μεταφορές, συμπεριλαμβανομένου του κόστους  για ενεργειακές υπηρεσίες, περιλαμβανομένων επενδύσεων

σε ενεργειακή αποδοτικότητα, αγορά συσκευών και οχημάτων, καθώς και αγορά ενεργειακών προϊόντων υπολογίζεται περίπου στο 21,7% του ετήσιου ΑΕΠ για το ίδιο χρονικό διάστημα.

Το μεγαλύτερο ποσοστό των καθαρών επενδυτικών δαπανών αφορά στον τομέα των μεταφορών, με το εκτιμώμενο τελικό ποσό να ανέρχεται σε 145,7 δισ. ευρώ, ή στο 14,2% του ετήσιου ΑΕΠ. Άλλα 9,6 δισ. ευρώ θα δαπανηθούν στον κτιριακό τομέα, με τα 7 δισ. ευρώ από αυτά να κατευθύνονται σε δράσεις που σχετίζονται με την ενεργειακή αναβάθμιση ή την αγορά ηλεκτρικών συσκευών, ενώ στα 3,7 δισ. ευρώ προβλέπεται να ανέλθουν οι ετήσιες επενδύσεις στους τομείς της παραγωγής και διανομής ενέργειας.

Όπως επισημαίνεται στο τελικό σχέδιο που απεστάλει στην Κομισιόν, οι δαπάνες για την ενεργειακή αναβάθμιση κατοικιών και κτιρίων πρέπει να διπλασιαστούν ή και να τριπλασιαστούν σε ετήσια βάση, σε  σχέση με εκείνες που προβλέπονταν στα παλαιότερα προγράμματα, καθώς περιλαμβάνουν αυξημένα ποσά για την αγορά αποδοτικών συσκευών προηγμένης τεχνολογίας, όπως είναι οι αντλίες θερμότητας.

Επομένως, τα νοικοκυριά θα επιβαρυνθούν με σημαντικό πρόσθετο κόστος γι’ αυτό άλλωστε στο επικαιροποιημένο ΕΣΕΚ αναφέρεται ρητά ότι είναι ζωτικής σημασίας η διευκόλυνση της χρηματοδότησης των νοικοκυριών για τον σκοπό αυτό.

Στον τομέα των ΑΠΕ, το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα αναβαθμίζει το στόχο για τη διείσδυσή τους στο 44% επί του συνόλου της ακαθάριστης ενεργειακής κατανάλωσης για το 2030, από 35% που προβλεπόταν στο προηγούμενο ΕΣΕΚ, ενώ όσον αφορά στο μερίδιο των ΑΠΕ στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας το ποσοστό αυξάνεται στο 80% από 61% στο προηγούμενο Εθνικό Σχέδιο.

Επίσης, υπάρχει πρόβλεψη για επέκταση των ενισχύσεων τόσο για χερσαία αιολικά και φωτοβολταϊκά έργα όσο και για συστήματα αποθήκευσης. Προκειμένου να επιτευχθεί η επιθυμητή αύξηση της εγκατεστημένης ισχύος χερσαίων αιολικών και φωτοβολταϊκών κατά 12 GW, έως το 2030, θα χρειαστεί, σύμφωνα με το ΕΣΕΚ να επεκταθεί το καθεστώς στήριξης για νέες μονάδες ΑΠΕ. Σημειώνουμε ότι το καθεστώς που ισχύει σήμερα προβλέπει επιδοτήσεις μέσω δημοπρασιών για τουλάχιστον 3.250 MW χερσαίων και αιολικών και φωτοβολταϊκών , καθώς επίσης για αντίστοιχα έργα αποθήκευσης με μπαταρία, ισχύος 200 MW και τέλος για μικρά έργα 500 MW σε συγκεκριμένες περιοχές της χώρας όπως η Κρήτη, οι Κυκλάδες και η Εύβοια, με χρονικό ορίζοντα έως το 2025.

Στους αναθεωρημένους στόχους για το 2030 περιλαμβάνεται η ανάπτυξη κάθε μορφής ΑΠΕ, συνολικής ισχύος 23,5 GW, καθώς και 5,3 GW σε αποθήκευση ενέργειας, 7,7 GW μονάδες φυσικού αερίου, μηδενική συμμετοχή λιγνίτη, καθώς επίσης και η ανάπτυξη ενός στόλου 460.000 ηλεκτρικών οχημάτων.

Τους αναθεωρημένους στόχους για το 2030 που αφορούν μεταξύ άλλων 23,5 GW κάθε μορφής ΑΠΕ, 5,3 GW αποθήκευση, 7,7 GW μονάδων φυσικού αερίου, μηδενική παρουσία του λιγνίτη και πλήρης εξάλειψή του έως το 2028, καθώς επίσης εκτίμηση για ένα στόλο από 460.000 ηλεκτρικά οχήματα.

Σημειώνουμε ότι στο προσχέδιο του ΕΣΕΚ που απεστάλει στην Κομισιόν προβλέπεται ότι οι μονάδες 1,2,3 και 4 του Αγ. Δημητρίου θα αποσυρθούν από το σύστημα στο τέλος του έτους που διανύουμε, αντί του 2025, ενώ γίνεται σαφής αναφορά στο ενδεχόμενο να αποσυρθεί, πριν από το 2028 η λιγνιτική μονάδα ''Πτολεμαϊδα V” που σχεδιάζεται να λειτουργεί και μετά το 2025. 

Πιο συγκεκριμένα, όσον αφορά στις ΑΠΕ, θα πρέπει να έχουμε εγκαταστήσει  μεταξύ άλλων, 9,5 GW σε νέα αιολικά έργα, από τα οποία το 1,9 GW θα αφορά σε υπεράκτια αιολικά, καθώς επίσης, 13,4 GW σε νέα ηλιακά. 

Ειδικά στα χερσαία αιολικά και φωτοβολταϊκά, το επικαιροποιημένο ΕΣΕΚ προβλέπει ότι η εγκατεστημένη ισχύς θα πρέπει να αυξηθεί κατά 12 GW έως το 2030 ώστε να φθάσει στα 23,5 GW το 2030. Τα αντίστοιχα νούμερα για τα υδροηλεκτρικά είναι 3,8 GW, για την αποθήκευση 5,3 GW, από τα οποία 3,1 GW μπαταρίες και 2,2 GW  αντλησιοταμίευση, ενώ απαιτείται η αύξηση της συμμετοχής στο μείγμα των μονάδων φυσικού αερίου - 7,7 GW. 

Στο τελικό σχέδιο του ΕΣΕΚ προβλέπεται ότι η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για το 2030, θα ανέλθει στις 64,6 ΤWh, ενώ θα υπάρξει κάθετη μεόιωση της εξάρτησης της χώρας από εισαγωγές, με τη συμμετοχή τους να μην ξεπερνά το 3% έως το τέλος της δεκαετίας.

Ακόμη προβλέπεται η μείωση κατά 54% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου έως το 2030

Όσον αφορά στην εξισορρόπηση του συστήματος αυτή θα επιτευχθεί με συνδυασμό μπαταρίες και αντλησιοταμίευσης, με παραγωγή από υδροηλεκτρικούς σταθμούς και μονάδες φυσικού αερίου, με ΑΠΕ και απόκριση ζήτησης, παραγωγή ανανεώσιμων αερίων, καθώς και με ηλεκτρικές διασυνδέσεις των ΜΔΝ με το ηπειρωτικό σύστημα έως το 2030.

Δίνεται επίσης ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη υπεράκτιων αιολικών πάρκων με στόχο τα πρώτα έργα να έχουν τεθεί σε εμπορική λειτουργία το 2030, όπως ακόμη στην ασφάλεια του ενεργειακού εφοδιασμού και τη λειτουργία ανταγωνιστικών αγορών ηλεκτρικής ενέργειας προς όφελος των καταναλωτών και της εθνικής οικονομίας, ενώ τονίζεται η σημασία σημειώνεται της ψηφιοποίησης του δικτύου.

Μπορείτε να δείτε το τελικό σχέδιο του νέου ΕΣΕΚ όπως έχει αναρτηθεί στην ιστοσελίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εδώ