Το 2022 ήταν μια χρονιά επίπλαστης ευφορίας για την προηγούμενη διακυβέρνηση Μητσοτάκη, την ελληνική κοινωνία και την οικονομία. Η εικόνα είχε αρχίσει όμως να στρεβλώνει ήδη πριν από τις πρώτες εκλογές του Μαΐου. Η τραγωδία στα Τέμπη εκτίναξε τα επίπεδα της τοξικότητας κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, αλλά το μόνο που πέτυχε ήταν να αποδείξει το έλλειμμα προτάσεων και ιδεών από πλευράς εγχώριου πολιτικού δυναμικού.

Ο δεύτερος γύρος των εκλογών, τον Ιούνιο, επισφράγισε απλώς την ανανέωση της λαϊκής εμπιστοσύνης προς τον αρχηγό της ΝΔ. Δεν ήταν ωστόσο μια στιγμή θριάμβου! Ενώ θα ανέμενε κανείς μια ήσυχη μετεκλογική περίοδο για την νέα κυβέρνηση καθώς οι εγχώριοι πολιτικοί αντίπαλοί της βρίσκονταν πλέον στα "πιτς", ένα σκίρτημα αλαζονείας διαπέρασε τη ραχοκοκαλιά της κυβερνώσας παράταξης την ώρα που γινόταν φανερό ότι οι μήνες μετά την επικράτησή της θα συνοδεύονταν από ένα κύμα δεινών, κάτι που επαληθεύτηκε στην πράξη.

Η αυστηρή σύσταση της Κομισιόν για τερματισμό της πολιτικής των επιδοτήσεων σε ρεύμα-φυσικό αέριο, έστειλε τα πρώτα κύματα ανατριχίλας στην κοινωνία των καταναλωτών, οικιακών και βιομηχανικών.

Ακολούθησαν οι ισχυρές ανατιμήσεις των τιμών του πετρελαίου –πάνω από τα 90 δολάρια ανά βαρέλι για το Brent, το διεθνές benchmark- που εξακόντισαν στα ύψη τις τιμές της αμόλυβδης βενζίνης στην ελληνική αντλία. Στα όρια των 2 ευρώ ανά λίτρο βρίσκεται διαμορφωμένη η μέση τιμή πώλησης της βενζίνης σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Σε 35 Νομούς της χώρας, αυτό το όριο έχει ήδη ξεπεραστεί!

Τουλάχιστον η χονδρική τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας έχει υποχωρήσει κάτω από τα 75 ευρώ /MWh, όταν πέρυσι, την ίδια περίοδο βρισκόταν αγκιστρωμένη στα επίπεδα των σχεδόν 125 ευρώ/MWh, ενώ σε υποφερτά επίπεδα κινείται και η τιμή του φυσικού αερίου στο TTF –στα 34,50 ευρώ/MWh με σημαντική ποσοστιαία άνοδο άνω του 5%.

Αυτά σε ό,τι αφορά στους αριθμούς! Στην πραγματική ζωή η κοινωνία που μοιάζει να έχει ωριμάσει σε μεγάλο βαθμό αφότου ξέσπασε η ενεργειακή κρίση, διακατέχεται από σκεπτικισμό - για να το θέσουμε ήπια- για τα θεμελιώδη δεδομένα της αγοράς και τις διεθνείς γεωπολιτικές εξελίξεις.

Η χειμερινή περίοδος, 2023-2024, φέρνει στην επιφάνεια τους κινδύνους που είχαν προαναγγελθεί το καλοκαίρι του περασμένου έτους και οι οποίες κατασιγάστηκαν χάρη στον ήπιο χειμώνα, στη σπουδή της ΕΕ να εξασφαλίσει φυσικό αέριο και να γεμίσει τις αποθήκες της, κάτι που έγινε δυνατό χάρη στην απουσία ζήτησης από τις ασιατικές αγορές.

Φέτος, αυτή η συνθήκη δεν υφίσταται!     

Tα τελευταία στοιχεία δείχνουν ότι ο βαθμός της εξάρτησης της Ευρώπης από τις εισαγωγές LNG, έχει αυξηθεί επικίνδυνα –οι συνολικές εισαγωγές το 2022 ξεπέρασαν τα 170 bcm- και η δυνατότητα της ζώνης να εξασφαλίσει μακροπρόθεσμα συμβόλαια προμήθειας είναι ανεπαρκής.    

Ο ΙΕΑ φρόντισε να προειδοποιήσει για μια επερχόμενη αδυναμία των ευρωπαίων να ανταγωνιστούν τους ασιάτες αγοραστές τούτο το χειμώνα, με ό,τι κι αν αυτό συνεπάγεται. Ο Διεθνής Οργανισμός υποστηρίζει ότι εάν αυτό το χειμώνα επικρατήσουν οι ψυχρές καιρικές συνθήκες που αναμέναμε –μάταια- το περασμένο έτος, οι εισαγωγές LNG μπορεί να αυξηθούν κατά ακόμη 30 bcm από πέρυσι. Σε μια παρόμοια εξέλιξη, οι τιμές μπορεί να διπλασιαστούν ή και να τριπλασιαστούν και να συμπαρασύρουν για ακόμη μια φορά από το φθινόπωρο του 2021, τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στα ύψη.  

Ακόμη και οι Γερμανοί εκτιμούν ότι οι τιμές του φυσικού αερίου θα παραμείνουν σε αυξητική τροχιά τουλάχιστον έως το 2027 και τονίζουν την ανάγκη να ληφθούν πρόσθετα μέτρα για την αντιμετώπιση της κατάστασης.

Προσθέστε τώρα, τους παρατεταμένους καύσωνες, τις τεράστιες καταστροφές από τις πυρκαγιές που τους συνόδεψαν, τον Daniel, τα ανθρώπινα θύματα και, ίσως για πρώτη φορά στα χρονικά, την απουσία ενός πρωθυπουργού από την ΔΕΘ –εκτός από την ακύρωση δεκάδων προγραμματισμένων εκδηλώσεων- και έχετε το πλήρες σκηνικό της καταιγίδας των δυσμενών γεγονότων αυτού του καλοκαιριού.

Ασφαλώς, δεν είναι στις προθέσεις της Στήλης να ρίξει το ανάθεμα για τα όσα συμβαίνουν στην κυβέρνηση ακόμη και αν τα στελέχη της εξακολουθούν να ρίχνουν, μονότονα, το δικό τους, στην κλιματική κρίση. Δεν είμαστε η μοναδική χώρα που πλήττεται από σφοδρά καιρικά φαινόμενα, ούτε η μόνη που υποφέρει από εξωγενείς κρίσεις. Είμαστε όμως ενδεχομένως, μία από τις λίγες που δεν γνωρίζουμε πώς να χειριστούμε τέτοιες καταστάσεις!    

(Διακύμανση τιμών Brent, τελευταίων πέντε ετών. Πηγή: FT. com)

Ο πόλεμος στην Ουκρανία συνεχίζεται και όσο δεν δείχνει να σταματά, τόσο η ανασφάλεια θα εντείνεται. Οι μεγάλοι «παίκτες» του πετρελαίου συναινούν, πιθανώς, στη συνέχισή του, αφού εξαιτίας της περιοριστικής πολιτικής τους στην παραγωγή, ωθούν διαρκώς σε άνοδο τις τιμές του αργού και συνακόλουθα, των πρώτων υλών, των τροφίμων και των μεταφορών.

(Διακύμανση τιμών χρυσού, τελευταίων πέντε ετών. Πηγή: bullionvault.com)

(Διακύμανση δείκτη μετοχών FTSE 100, τελευταίων έξι μηνών. Πηγή: FT. com)

Θελήσαμε να αναζητήσουμε μια ακτίδα φωτός σε όλο αυτό το ζοφερό σκηνικό που προετοίμασε το φετινό καλοκαίρι για να καλωσορίσει το φθινόπωρο και τον χειμώνα και επιλέξαμε την τροχιά των τιμών του χρυσού, μήπως και εντοπίσουμε ένα ίχνος μιας επερχόμενης ανάκαμψης της παγκόσμιας οικονομίας, αλλά εις μάτην.

Η τιμή του χρυσού παραμένει εγγύς των ιστορικών υψηλών του -1.919 δολάρια ανά ουγγιά- που σημαίνει ότι εξακολουθεί να θεωρείται ασφαλές επενδυτικό καταφύγιο και ότι η επιστροφή στις ξέφρενες κούρσες των χρηματιστηριακών δεικτών που παραπέμπουν σε ενίσχυση των βασικών οικονομικών δεικτών, θα πρέπει να περιμένουν ακόμη.  

Στις προγραμματικές δηλώσεις της Κυβέρνησης για την επόμενη τετραετία, ο Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, επέμεινε ότι βασικός στόχος της χώρας είναι να πρωταγωνιστήσει στη πορεία προς την Πράσινη Μετάβαση και προς τούτο, θα προωθήσει με ακόμη ταχύτερους ρυθμούς την διείσδυση των ΑΠΕ στο ενεργειακό μείγμα. Στόχος είναι να πετύχουμε ποσοστό 80% ηλεκτροπαραγωγής από αμιγώς καθαρές πηγές, έως το 2030 ούτως ώστε και να εκπληρώσουμε τους στόχους μας για το Κλίμα, αλλά και μπορέσουμε να μειώσουμε τις εισαγωγές ενέργειας –μόνον πέρυσι πληρώσαμε 7 δισ. ευρώ μόνο για φυσικό αέριο.

Είχε πει στην Βουλή: «Πρόκειται για μια εξάρτηση οικονομική και γεωπολιτική και επομένως, οφείλουμε να παράγουμε τη δική μας ενέργεια».

Ενδεχομένως, έπρεπε να αποτολμήσει να αναφερθεί και στους –πιθανούς- δικούς μας υδρογονάνθρακες, σε διάφορες υποθαλάσσιες ζώνες στην ακήρυχτη ελληνική ΑΟΖ, αλλά δεν το έπραξε!  

Αυτή η αβελτηρία κάνει ακόμη πιο πικρό το καλοκαίρι που φεύγει. . .