Aργότερα, στις 30 Σεπτεμβρίου 2022, το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης συμφώνησε να επιβάλει φόρο επί των απροσδόκητων κερδών σε όλη την ΕΕ, η λεγόμενη «εισφορά αλληλεγγύης» στις εταιρείες ορυκτών καυσίμων. Ταυτόχρονα, τέθηκε ένα ανώτατο όριο στα έσοδα της αγοράς για τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, πυρηνικά και λιγνίτη. Η ΕΕ αναμένει ότι μια τέτοια πολιτική θα συγκεντρώσει πάνω από 140 δισεκατομμύρια ευρώ που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την μερική αντιστάθμιση των υψηλών λογαριασμών ενέργειας των νοικοκυριών για όλους τους τελικούς καταναλωτές.
Η Ρουμανία και η Ισπανία ήταν οι πρώτες χώρες που εφήρμοσαν έναν προσωρινό μηχανισμό το 2021 για να μειώσουν τα πλεονάζοντα έσοδα των ενεργειακών εταιρειών που επωφελούνται από τις υψηλότερες τιμές χονδρικής ενέργειας και φυσικού αερίου.
Εννέα μήνες αφότου το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε τον φόρο απροσδόκητων εσόδων, 25 χώρες ανακοίνωσαν, πρότειναν ή τον εφάρμοσαν ανά την Ένωση. Δεκαεννέα έχουν ήδη θέσει σε εφαρμογή τη φορολογία έκτακτων κερδών, ενώ η Ιρλανδία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία και η Πολωνία βρίσκονται στη φάση του σχεδιασμού του μέτρου. Επιπλέον, η Δημοκρατία της Τσεχίας, η Ουγγαρία, η Σλοβακία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν προαναγγείλει την επέκταση της επιβολής του φόρου στα έκτακτα κέρδη των παρόχων ενέργειας πέραν του 2023.
Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου έχει ανακοινώσει ότι θα διατηρήσει τον φόρο στα υπερκέρδη των εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου έως τον Μάρτιο του 2028, εφόσον οι τιμές των πρώτων υλών παραμείνουν υψηλότερες από τα ιστορικά επίπεδά τους. Σήμερα, ο έκτακτος φόρος ανέρχεται στο 35% και σε συνδυασμό με τον τακτικό φόρο ύψους 40%, επιβαρύνει τις εταιρείες με συντελεστή 75%. Από την επιβολή του έχουν εισπραχθεί 2,8 δισ. στερλίνες, που κατανεμήθηκαν για την ελάφρυνση των οικικιακών και εταιρικών λογαριασμών ρεύματος στη χώρα. Ο έκτακτος φόρος θα αναστέλλεται, από τη τη στιγμή που η μέση τιμή του πετρελαίου Brent, του διεθνούς benchmark δεν θα υπερβαίνει τα 71 δολάρια ανά βαρέλι για δύο συνεχόμενα τρίμηνα και η μέση τιμή του φυσικού αερίου δεν θα υπερβαίνει τα περίπου 19 ευρώ/MWh. Eάν οι τιμές υποχωρήσουν κάτω από αυτά τα επίπεδα, τότε η φορολογία των κερδών για τις εταιρείες υδρογονανθράκων θα μειωθεί στο 40%.
(Φορολογία Απροσδόκητων Κερδών στην ΕΕ Πηγή: KPMG)
Οι φόροι στα υπερκέρδη των ενεργειακών εταιρειών διαφέρουν σημαντικά ως προς τη δομή και τους φορολογικούς συντελεστές, που κυμαίνονται από 25% στο Ηνωμένο Βασίλειο μέχρι 70% στην Σλοβακία και 75% στην Ιρλανδία. Ωστόσο, πολλά από τα έκτακτα μέτρα φορολόγησης των απρόσμενων κερδών έχουν δημιουργήσει αναταραχή μταξύ των εταιρειών, ιδίως πετρελαίου και φυσικού αερίου που υποστηρίζουν ότι με αυτό τον τρόπο υπόκεινται σε άδικη, διπλή φορολόγηση των τακτικών κερδών τους.
Επιπλέον, στις περισσότερες χώρες που ενέκριναν τη φορολογία των απροσδόκητων κερδών, η φορολογική βάση δεν έχει σχεδιαστεί με τρόπο που να συλλαμβάνει αποκλειστικά ακριβώς αυτά τα έκτακτα κέρδη από τις αυξήσεις στις τιμές της ενέργειας και του πετρελαίου. Ορισμένοι υποστηρίζουν πως ένας φόρος στην ηλεκτρική ενέργεια που πωλείται σε αυθαίρετα καθορισμένη τιμή, κατόπιν συστάσεως από την ΕΕ παραπέμπει περισσότερο σε ειδικό φόρο κατανάλωσης.
Ακριβώς λόγω αυτού του εσφαλμένου σχεδιασμού και των αντιδράσεων που έχει προκαλέσει, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαπιστώνει με έκθεσή της, ότι «οι αποκλίνουσες στρατηγικές εφαρμογής μεταξύ των κρατών- μελών φέρεται να έχουν οδηγήσει σε σημαντική αβεβαιότητα των επενδυτών και, ως εκ τούτου, δεν θα προτείνει παράταση των μέτρων αντιμετώπισης της κρίσης.