Οι λεπτομέρειες προέρχονται από κοινή έρευνα των δημόσιων ραδιοτηλεοπτικών φορέων της Δανίας, της Νορβηγίας, της Σουηδίας και της Φινλανδίας. Σύμφωνα με αυτήν η Μόσχα διαθέτει στόλο σκαφών μεταμφιεσμένων σε αλιευτικές μηχανότρατες και ερευνητικά σκάφη. Φέρουν υποβρύχιο εξοπλισμό παρακολούθησης και χαρτογραφούν βασικές τοποθεσίες για πιθανό σαμποτάζ.
Το BBC αντιλαμβάνεται ότι οι αξιωματούχοι του Ηνωμένου Βασιλείου γνωρίζουν ότι ρωσικά σκάφη κινούνται στα βρετανικά ύδατα στο πλαίσιο του προγράμματος.
Το πρώτο από μια σειρά ρεπορτάζ αναμένεται να μεταδοθεί την Τετάρτη από το DR στη Δανία, το NRK στη Νορβηγία, το SVT στη Σουηδία και το Yle στη Φινλανδία.
Ένας αξιωματικός της δανικής αντικατασκοπείας λέει ότι τα σχέδια για σαμποτάζ προετοιμάζονται σε περίπτωση πλήρους σύγκρουσης με τη Δύση, ενώ ο επικεφαλής της νορβηγικής υπηρεσίας πληροφοριών δήλωσε στους ραδιοτηλεοπτικούς φορείς ότι το πρόγραμμα θεωρείται εξαιρετικά σημαντικό για τη Ρωσία και ελέγχεται απευθείας από τη Μόσχα.
Οι ραδιοτηλεοπτικοί σταθμοί λένε ότι έχουν αναλύσει υποκλαπείσες ρωσικές επικοινωνίες οι οποίες υποδεικνύουν τα λεγόμενα πλοία-φαντάσματα που πλέουν στα σκανδιναβικά ύδατα και τα οποία έχουν απενεργοποιήσει τους πομπούς ναυσιπλοΐας τους για να μην αποκαλύψουν τη θέση τους.
Η έκθεση επικεντρώνεται σε ένα ρωσικό σκάφος που ονομάζεται Admiral Vladimirsky. Επισήμως, πρόκειται για ένα Εκστρατευτικό Ωκεανογραφικό Πλοίο ή υποβρύχιο ερευνητικό σκάφος. Όμως η έκθεση ισχυρίζεται ότι στην πραγματικότητα πρόκειται για ρωσικό κατασκοπευτικό πλοίο.
Το ντοκιμαντέρ χρησιμοποιεί έναν ανώνυμο πρώην εμπειρογνώμονα του Βασιλικού Ναυτικού του Ηνωμένου Βασιλείου για να παρακολουθήσει τις κινήσεις του πλοίου στην περιοχή επτά αιολικών πάρκων στα ανοικτά των ακτών του Ηνωμένου Βασιλείου και των Κάτω Χωρών σε μια αποστολή.
Διαδρομή του Admiral Vladimirsky
Ο εμπειρογνώμονας, λέει ότι το σκάφος επιβραδύνει όταν πλησιάζει σε περιοχές όπου υπάρχουν αιολικά πάρκα και περιφέρεται στην περιοχή. Επίσης τονίζει ότι έπλεε για ένα μήνα με τον πομπό του απενεργοποιημένο.
Όταν ένας δημοσιογράφος πλησίασε το πλοίο με μια μικρή βάρκα, ήρθε αντιμέτωπος με ένα μασκοφόρο άτομο που έφερε κάτι που φαινόταν να είναι ένα στρατιωτικό τουφέκιο εφόδου.
Το ίδιο πλοίο φέρεται να είχε εντοπιστεί πέρυσι στα ανοικτά των ακτών της Σκωτίας. Εντοπίστηκε να εισέρχεται στο Moray Firth στις 10 Νοεμβρίου και εθεάθη περίπου 30 ναυτικά μίλια ανατολικά του Lossiemouth, όπου βρίσκεται ο στόλος των αεροσκαφών ναυτικής περιπολίας της RAF, πριν κατευθυνθεί αργά προς τα δυτικά.
Το BBC αντιλαμβάνεται ότι οι αξιωματούχοι του Ηνωμένου Βασιλείου γνωρίζουν την πρόθεση της Ρωσίας να πραγματοποιήσει αυτό που είναι γνωστό ως υποθαλάσσια χαρτογράφηση, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης σκαφών που κινούνται στα βρετανικά ύδατα.
Εάν υπάρχουν συγκεκριμένες απειλές κατά του Ηνωμένου Βασιλείου, αυτές θα διερευνηθούν, αλλά οι πηγές αρνήθηκαν να πουν ποια δραστηριότητα μπορεί να έχει εξεταστεί μέχρι στιγμής.
Τον Φεβρουάριο, οι ολλανδικές μυστικές υπηρεσίες εξέδωσαν μια ασυνήθιστη επίσημη προειδοποίηση σχετικά με δραστηριότητα που θα μπορούσε να υποδηλώνει προετοιμασία για διατάραξη ή σαμποτάζ των θαλάσσιων υποδομών. Ο επικεφαλής της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της χώρας δήλωσε ότι ένα ρωσικό πλοίο είχε εντοπιστεί κοντά σε ένα αιολικό πάρκο στη Βόρεια Θάλασσα και χαρτογραφούσε τις τοποθεσίες.
"Είδαμε τους τελευταίους μήνες ότι οι ρωσικοί παράγοντες προσπάθησαν να αποκαλύψουν πώς λειτουργεί το ενεργειακό σύστημα στη Βόρεια Θάλασσα. Είναι η πρώτη φορά που το βλέπουμε αυτό", δήλωσε ο στρατηγός Jan Swillens.
Η αναγνώριση ευαίσθητων χώρων δεν είναι ασυνήθιστη και οι δυτικές χώρες πιθανότατα θα διεξάγουν παρόμοια δραστηριότητα κατά της Ρωσίας. Η πρόθεση της Μόσχας είναι πιθανό να έχει στη διάθεσή της μια σειρά από επιλογές σε περίπτωση κλιμάκωσης μιας σύγκρουσης.
Μια επιλογή θα μπορούσε να είναι η βλάβη των επικοινωνιών ή η διακοπή των συστημάτων ηλεκτρικής ενέργειας των χωρών για να προκληθεί χάος.
Μέχρι στιγμής τα στοιχεία για πραγματικό σαμποτάζ και όχι απλώς για συλλογή πληροφοριών για την πιθανότητα αυτή είναι πιο περιορισμένα.
Η έκθεση εγείρει την πιθανότητα τέτοια σκάφη να συνδέονται με ένα περιστατικό νότια του Σβάλμπαρντ πέρυσι, όταν κόπηκε ένα υποβρύχιο καλώδιο δεδομένων.
Το καλώδιο εξυπηρετούσε τον μεγαλύτερο εμπορικό επίγειο σταθμό δορυφορικών επικοινωνιών στον κόσμο. Η νορβηγική αστυνομία δήλωσε ότι πιστεύει ότι πίσω από το σαμποτάζ κρύβεται "ανθρώπινη δραστηριότητα", αλλά δεν έχει κατηγορήσει επισήμως κανέναν.
Στις 13 Απριλίου του τρέχοντος έτους, η Νορβηγία απέλασε 15 Ρώσους αξιωματούχους, κατηγορώντας τους για κατασκοπεία. Ήταν η τελευταία σε ένα κύμα απελάσεων σε όλη την Ευρώπη μετά την εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022.
Τον περασμένο Οκτώβριο η αστυνομία κήρυξε μείζον περιστατικό στα νησιά Σέτλαντ την αποκοπή ενός καλωδίου.
Το περιστατικό με το κομμένο καλώδιο εμπόδισε σοβαρά τις επικοινωνίες με την ηπειρωτική χώρα και κατηγορήθηκε τότε ότι πιθανότατα προκλήθηκε από "αλιευτικά σκάφη". Το περιστατικό παρεμπόδισε σοβαρά τις επικοινωνίες και θεωρήθηκε ότι πιθανότατα προκλήθηκε από "αλιευτικά σκάφη". Σε κάθε περίπτωση πάντως, τα καλώδια κόβονται τακτικά από ατύχηματα και μέχρι στιγμής το BBC θεωρεί ότι το συγκεκριμένο περιστατικό δεν εκλήφθηκε ως αποτέλεσμα εχθρικής δραστηριότητας.
Σε μία άλλη όμως περίπτωση υπήρξε μια ξεκάθαρη και σημαντική πράξη δολιοφθοράς και αυτή ήταν η καταστροφή τον περασμένο Σεπτέμβριο τμημάτων του αγωγού Nord Stream που σχεδιάστηκε για να μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στην Ευρώπη.
Ένα ταξίδι στον τόπο των εκρήξεων
Τότε, πολλοί κατηγόρησαν τη Ρωσία ως υπεύθυνη, αλλά έκτοτε άλλες αναφορές έχουν υποδείξει άλλες πιθανότητες, συμπεριλαμβανομένων φιλοουκρανικών παραγόντων, και οι έρευνες συνεχίζονται.
Η ρωσική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών, η GRU, έχει επίσης συνδεθεί τόσο με σαμποτάζ όσο και με δηλητηριάσεις. Μια ομάδα της GRU που συνδέεται με τη δηλητηρίαση του Σεργκέι Σκριπάλ στο Σάλσμπερι το 2018 με νευροπαραλυτικό παράγοντα Novichok συνδέθηκε επίσης με την ανατίναξη μιας αποθήκης όπλων σε ένα δάσος της Τσεχίας.
Ν. Παλ.