Η Επίτροπος Ενέργειας της ΕΕ κα. Kadri Simson μόλις οι υπουργοί Ενέργειας ενέκριναν το ανώτατο όριο (price cap), δήλωσε ότι «με έναν τέτοιο μηχανισμό η Ευρώπη θα είναι καλύτερα προετοιμασμένη για την επόμενη χειμερινή περίοδο». Το ανώτατο όριο τιμών (price cap) επί του φυσικού αερίου θα εφαρμοστεί στις 15 Φεβρουαρίου 2023. Το ανώτατο όριο έκτακτης ανάγκης, το οποίο έθεσε ένα όριο 180 ευρώ/MWh στο κόστος του φυσικού αερίου που διακινείται στο μπλοκ, εισήχθη ως μέτρο για να αποτραπεί η επανάληψη των πολύ υψηλών τιμών που προέκυψαν το περασμένο καλοκαίρι από την αγωνία των κρατών μελών να διασφαλίσουν πρόσθετες ποσότητες αερίου ενόψει του χειμώνα.. Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής της ΕΕ φοβούνται ότι περαιτέρω αυξήσεις των τιμών ενδέχεται να προκαλέσουν κοινωνικές αναταραχές και να καταστρέψουν τη βιομηχανική παραγωγή.
Ωστόσο, η τολμηρή κίνηση της ΕΕ να εισαγάγει ένα ανώτατο όριο τιμών σε περίπτωση ανάγκης, το γνωστό πλαφόν, σε μια ουσιαστικά χρηματιστηριακή αγορά δεν έτυχε θερμής υποδοχής από πολλά ενδιαφερόμενα μέρη. Αρχικά, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της ΕΕ, ο ACER, προειδοποιεί ότι το νέο ανώτατο όριο τιμής του φυσικού αερίου του μπλοκ είναι απίθανο να οδηγήσει σε χαμηλότερο κόστος για τους καταναλωτές ή τις επιχειρήσεις εάν οι χώρες συνεχίσουν να σπεύδουν να γεμίσουν τα εξαντλημένα αποθέματά τους, αποκαλώντας τον μηχανισμό που συμφωνήθηκε από τους υπουργούς αυτή την εβδομάδα «πρωτόγνωρο, αδοκίμαστο».
Ο Christian Zinglersen, Διευθυντής της ACER, δήλωσε ότι θα ήταν « απρόθυμος να βασιστεί σε αυτό το ανώτατο όριο της τιμής του φυσικού αερίου» για να αποτρέψει καταστάσεις ακραίων τιμών που συντάραξαν τις ενεργειακές αγορές της Ευρώπης το περασμένο καλοκαίρι μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το αφεντικό της ACER είπε περαιτέρω ότι οι μακροχρόνιες συζητήσεις για το ανώτατο όριο τιμών, οι οποίες διήρκεσαν σχεδόν 9 μήνες, εξάντλησαν πολύτιμο πολιτικό κεφάλαιο στις Βρυξέλλες, το οποίο θα μπορούσε καλύτερα να επικεντρωθεί σε άλλα πρακτικά μέτρα για την καταστολή της ενεργειακής κρίσης. Ένα παράδειγμα θα ήταν να ρυθμιστεί καλύτερα η πλήρωση των εγκαταστάσεων αποθήκευσης φυσικού αερίου, έτσι ώστε να γίνεται σταδιακά, ώστε να αποτραπεί η απότομη αύξηση της ζήτησης σε μια ήδη στενή παγκόσμια αγορά.
Μια άλλη παρατήρηση του ACER ήταν ότι τα κράτη μέλη «πρέπει να επικεντρωθούν στις υποδομές για να μειώσουν τη συμφόρηση». Από τότε που η Ρωσία μείωσε τις προμήθειες στην ΕΕ, η ζήτηση για LNG έχει αυξηθεί σημαντικά και επηρέασε τις τιμές. Η απόφαση της Κίνας να χαλαρώσει περαιτέρω τα lockdown του Covid έχει προκαλέσει φόβους για μια πιο απαιτητική αγορά LNG το επόμενο έτος. Για να αξιοποιήσει τη διαπραγματευτική δύναμη της ΕΕ, οι Βρυξέλλες έχουν δημιουργήσει μια κοινή πλατφόρμα αγορών φυσικού αερίου, μέσα από μία ξεχωριστή συμφωνία που υπέγραψαν οι υπουργοί την περασμένη Δευτέρα. Ο στόχος είναι όπως οι εταιρείες αποκτήσουν πρόσβαση στην πλατφόρμα προκειμένου να εξασφαλίσουν φορτία LNG σε ανταγωνιστικές τιμές.
Από την οπτική γωνία ενός εισαγωγέα στην Ασία, ένα ανώτατο όριο τιμών στις ευρωπαϊκές τιμές σημαίνει ότι θα μπορούσε να πλειοδοτήσει έναντι της ΕΕ προκειμένου να εξασφαλίσει φορτία LNG. Για την Ευρώπη, ωστόσο, εξακολουθούν να υπάρχουν ανησυχίες ότι ένα ανώτατο όριο τιμών και οι παρεμβάσεις στην αγορά θα μπορούσαν να περιορίσουν την ικανότητά της να πληρώσει για την προμήθεια LNG, η οποία, λένε οι αναλυτές, θα χρειαστεί το επόμενο έτος, όταν οι ροές φυσικού αερίου από τον ρωσικό αγωγό αναμένεται να είναι πολύ χαμηλότερες από το 2022 ή και καθόλου.
Όχι λιγότερο ανησυχητική ήτο η προειδοποίηση του Intercontinental Exchange (ICE) ότι μπορεί να αποσύρει εντελώς την αγορά εμπορίας φυσικού αερίου από την Ολλανδία και να τη μεταφέρει σε τοποθεσία εκτός ΕΕ, εάν οι Βρυξέλλες εφαρμόσουν τα σχέδιά τους να εισαγάγουν ανώτατο όριο στις τιμές. Η αγορά, γνωστή ως Dutch Title Transfer Facility (TTF), ανήκει στον ICE και διαχειρίζεται από αυτόν. Ως γνωστόν, το TTF αποτελεί το benchmark για το εμπόριο και τον καθορισμό της τιμής του φυσικού αερίου στην Ευρώπη, και έχει αναδειχθεί σε κεντρικό διακύβευμα καθώς το μπλοκ προσπαθεί να ανταποκριθεί στη διευρυνόμενη ενεργειακή του κρίση. Σε ένα υπόμνημα που έστειλε στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών την περασμένη εβδομάδα, το ICE προειδοποίησε ότι η ταχεία επιβολή ανώτατου ορίου δεν θα έδινε χρόνο στους πελάτες του να προσαρμοστούν ή στον διαχειριστή της αγοράς να δοκιμάσει την ανθεκτικότητα του συστήματος και τα συστήματα διαχείρισης κινδύνου. Ένα ανώτατο όριο, σημείωσε το ICE, πιθανότατα θα αναγκάσει τους εμπόρους να επανυπολογίσουν αμέσως τις τιμές, τους κινδύνους και το κόστος τους, ασκώντας μεγαλύτερη πίεση στην αγορά.
Εκτός από τους ανωτέρω κινδύνους, η άνευ προηγουμένου κίνηση της ΕΕ να προχωρήσει με την καθιέρωση ανώτατου ορίου στην τιμή του φυσικού αερίου είναι ενδεικτική των τεράστιων πιέσεων που ασκούνται στις κυβερνήσεις από τους πολίτες να «λάβουν μέτρα και να κάνουν κάτι εδώ και τώρα» για να δαμάσουν την ανεξέλεγκτη ενεργειακή κρίση με σοβαρές επιπτώσεις στην οικονομία, όπως δείχνει ο υψηλός πληθωρισμός. Οι περισσότεροι παίκτες της αγοράς θεωρούν την κίνηση επιβολής ανώτατου ορίου τιμής ως σε μεγάλο βαθμό μία πολιτική χειρονομία και λίγοι από αυτούς πιστεύουν ότι θα έχει σοβαρή επίδραση στη διαμόρφωση των τιμών στο μέλλον.