του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (ΙΕΑ), η παγκόσμια κατανάλωση άνθρακα πρόκειται να αυξηθεί σε ιστορικά υψηλά επίπεδα το 2022 και θα παραμείνει σε παρόμοια επίπεδα και τα επόμενα χρόνια, εάν δεν καταβληθούν μεγαλύτερες προσπάθειες για την ενεργειακή μετάβαση.
Οι διαταραχές στον εφοδιασμό μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, οδήγησαν πολλές χώρες να στραφούν και πάλι στον άνθρακα. Μάλιστα, σύμφωνα με τον ΙΕΑ, η παγκόσμια χρήση άνθρακα θα αυξηθεί κατά 1,2% φέτος, ξεπερνώντας για πρώτη φορά τα 8 δισ. τόνους μόνο σε ένα έτος. Προβλέπει επίσης ότι η κατανάλωση άνθρακα θα παραμείνει αμετάβλητη έως το 2025. Η μεγαλύτερη αύξηση στη ζήτηση άνθρακα αναμένεται να σημειωθεί στην Ινδία με 7%, στην Ε.Ε. με 6% και στην Κίνα με 0,4%.
Η συμφωνία για το ΣΕΔΕ, σύμφωνα με την τσέχικη προεδρία, θα επιτρέψει στην ΕΕ να εκπληρώσει τους στόχους της για το κλίμα στους βασικούς τομείς της οικονομίας, ενώ οι πιο ευάλωτοι πολίτες και οι μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις θα προστατευτούν κατά τη μετάβαση.
Η συμφωνία προβλέπει πως ο ρυθμός μείωσης των δικαιωμάτων που κατανέμονται στις ενεργοβόρες βιομηχανίες θα επιταχυνθεί, ώστε οι εκπομπές να μειωθούν κατά 62% ως το 2030 σε σύγκριση με το 2005 (από 43% που είναι ο σημερινός στόχος). Πράγμα που σημαίνει de facto ότι οι βιομηχανίες που αφορά θα υποχρεωθούν να μειώσουν τις εκπομπές τους κατά 62%.
Η αγορά δικαιωμάτων εκπομπών θα επεκταθεί προοδευτικά στον τομέα των θαλάσσιων μεταφορών, των αερομεταφορών μεταξύ προορισμών στην Ευρώπη (για τις οποίες τα δικαιώματα εκπομπής που κατανέμονταν δωρεάν θα καταργηθούν), κι από το 2028 στις εγκαταστάσεις καύσης απορριμμάτων.
Παράλληλα, με τη θέσπιση του Μηχανισμού Συνοριακής Προσαρμογής Άνθρακα (CBAM) , η ΕΕ προοδευτικά θα καταργήσει τη δωρεάν χορήγηση δικαιωμάτων εκπομπών σε ευρωπαϊκές βιομηχανίες που είχε θεσπιστεί ώστε να τις βοηθήσει να αντιμετωπίσουν τον ανταγωνισμό με τις βιομηχανίες εκτός ΕΕ. Έπειτα από πολλές διαβουλεύσεις μεταξύ των κρατών μελών, τελικά κατέληξαν τουλάχιστον το 48,5% αυτών των «δικαιωμάτων» να καταργηθεί έως το 2030 και η πρακτική θα τερματιστεί έως το 2034.
Σημείο τριβής αποτέλεσε και η δημιουργία ενός «ΣΕΔΕ 2» για τη θέρμανση των κτιρίων και τα καύσιμα αυτοκινήτων με κινητήρες εσωτερικής καύσης. Τελικά, τα νοικοκυριά θα πληρώνουν φόρο άνθρακα για τα καύσιμα και για τη θέρμανση με φυσικό αέριο ή άλλο καύσιμο από το 2027 κι έπειτα, όμως η τιμή του θα έχει πλαφόν έως το 2030. Μάλιστα, εάν το φετινό ράλι των τιμών ενέργειας συνεχιστεί, η εφαρμογή του ΣΕΔΕ 2 θα αναβληθεί για έναν χρόνο. Η συμφωνία θα πρέπει να περάσει και από την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.