Ο Περιφερχειάρχης μιλά ακόμη για τη δημιουργία 7 ενεργειακών κοινοτήτων που θα επηρεάσουν θετικά περισσότερους από 300.000 κατοίκους σε 11 διαφορετικούς Δήμους της περιοχής, ενώ εξηγεί ότι η Περιφέρεια δεν έχει απολύτως καμία αντίρρηση να εξορυχθούν τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων στον Πατραϊκό και στο Κατάκολο, υπό την προϋπόθεση να μην απειληθεί το περιβάλλον και ο τουρισμός.
Κατά τον ίδιο, η μεγάλη πρόκληση και συνάμα, ευκαιρία που διανοίγεται για την περιοχή και τη χώρα, συνολικά, είναι να επενδύσουμε στον ήλιο, τον άνεμο και το νερό, σε αντίθεση με τις άλλες επιλογές που ενέχουν οικονομικό και περιβαλλοντικό κόστος. Μιλά ακόμη για τα σχέδια της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας σχετικά με τη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και υπογράμμισε πως θα προτιμήσουμε να κλείσουμε τα φώτα στα γραφεία μας παρά να κλείσουμε τα φώτα στους δρόμους.
Τέλος, αναφέρεται στο περιφερειακό πρόγραμμα ανάπτυξης έως το 2025, με προϋπολογισμό 628,5 εκ. ευρώ, εκ των οποίων 41 εκατ. ευρώ θα κατανεμηθούν σε έργα φυσικού αερίου στην Δυτική Ελλάδα και εκτιμά πως έως το τέλος του 2023, πάνω από 10.000 επιχειρήσεις και νοικοκυριά θα αποκτήσουν πρόσβαση στο καύσιμο.
Ακολουθεί η πλήρης συνέντευξη του κ, Φαρμάκη στο portal:
Κε Περιφερχειάρχα, έχετε μιλήσει για τη «μεγάλη ενεργειακή συμμαχία» που έχετε συμπήξει για την απεμπλοκή της περιοχής ευθύνης σας από το δυσβάσταχτο ενεργειακό κόστος. Μπορείτε να μας αναπτύξετε τις λεπτομέρειες αυτής της πρωτοβουλίας;
Δρομολογείται στη Δυτική Ελλάδα ένα μεγάλο φωτοβολταϊκό πάρκο, το μεγαλύτερο ίσως συνεργατικό πάρκο της Ευρώπης, που στοχεύει να θέσει τέλος στην οικονομική ασφυξία και την ενεργειακή ανασφάλεια εκατοντάδων χιλιάδων πολιτών και κυρίως, κάπου 140.000 κατ΄επάγγελμα αγροτών. Θα είναι παράλληλα όμως, ένα κομβικό έργο πράσινης μετάβασης, όχι μόνο για τα τοπικά δεδομένα, αλλά και για το σύνολο της χώρας. Συνολικά, 66 φορείς έχουν συνεργαστεί προς αυτή την κατεύθυνση, συστήνοντας 7 ενεργειακές κοινότητες και επί της ουσίας, τη μεγαλύτερη ενεργειακή συμμαχία στη χώρα, με οφέλη που θα αποδίδονται άμεσα στην κοινωνία και στην αυτοδιοίκηση. Η μεγάλη προσπάθεια ξεκίνησε ως μία ιδέα, προκειμένου να ξεφύγει ο αγροτικός πληθυσμός της περιοχής μας από τα δυσβάσταχτα ενεργειακά βάρη και την χρόνια συγκέντρωση οφειλών για τις αρδεύσεις, στην πορεία ωστόσο εξελίχθηκε σε κάτι πολύ πιο μεγάλο και σημαντικό, ενώ και οι πρόσφατες εξελίξεις στον τομέα της ενέργειας το καθιστούν ακόμα πιο σημαντικό. Μάλιστα, όπως είχα αναφέρει προ καιρού και το επαναλαμβάνω, ίσως και εμείς που συμμετέχουμε σε αυτή την προσπάθεια να μην έχουμε ακόμα αντιληφθεί το σύνολο των πτυχών και των ωφελημάτων που θα υπάρχουν.
Ποια προσδοκάτε ότι θα είναι τα οφέλη από τη δημιουργία ενεργειακών κοινοτήτων στην Δυτική Ελλάδα και ποια θα είναι τα κέρδη, σε απτά νούμερα, από τη λειτουργία του φωτοβολταϊκού πάρκου στο Μεσολόγγι;
Ο συνολικός σχεδιασμός προβλέπει τη δημιουργία επτά ενεργειακών κοινοτήτων από τις οποίες θα επηρεαστούν θετικά πάνω από 300.000 πολίτες της Δυτικής Ελλάδας σε 11 διαφορετικούς δήμους, εκ των οποίων οι 140.000 περίπου είναι κατ’ επάγγελμα αγρότες.Οι επτά ενεργειακές κοινότητες αποτελούν τους εταίρους του φωτοβολταϊκού πάρκου που δρομολογείται να κατασκευαστεί στο κτήμα PilotPolder της περιοχής του Μεσολογγίου, έκτασης 1.300 στρεμμάτων.Για τις Ενεργειακές Κοινότητες η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας απέσπασε τιμητική διάκριση και τον τίτλο του «Πρεσβευτή Βιώσιμης Ανάπτυξης 2022» από τον πιστοποιημένο οργανισμό QualitynetFoundation.Με τη διάκριση αναγνωρίστηκε η στρατηγική επιλογή της Περιφέρειας για ενίσχυση της Πράσινης Επιχειρηματικότητας, η προώθηση της Βιώσιμης Ανάπτυξης καθώς και η προσέλκυση σχετικών επενδύσεων.
Μας έκανε εντύπωση αυτό που είπατε προ εβδομάδων, ότι «προτιμούμε να σβήσουμε τα φώτα στα γραφεία μας παρά στους δρόμους». Η ενεργειακή κρίση των ημερών μας απαιτεί μεταξύ άλλων, ευρείες εξοικονομήσεις ενέργειας. Πιστεύετε ότι οι πολίτες έχουν επαρκή πληροφόρηση για να αποδεχτούν τις εκκλήσεις της πολιτικής ηγεσίας για αυτόβουλη μείωση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και ποιες δράσεις ακολουθείτε ως Περιφέρεια προς αυτή την κατεύθυνση;
Ας είμαστε ρεαλιστές… Η κοινωνία θα αναγκαστεί να προβεί σε μείωση της κατανάλωσης ενέργειας, μόνο και μόνο εξαιτίας των πολύ υψηλών τιμών. Κατά συνέπεια, η μείωση της κατανάλωσης θα προκύψει σχεδόν αυτόματα. Από εκεί και πέρα, εμείς ως φορείς της αυτοδιοίκησης και αν θέλετε, αυτού που στην γενικότητά του αποκαλούμε «κράτος», έχουμε τη μεγάλη ευθύνη να μειώσουμε τις καταναλώσεις και τις σπατάλες, γνωρίζοντας αν θέλετε, πως έχουμε και μία ευθύνη «οδηγού» ή «παιδαγωγού» απέναντι στην κοινωνία. Υπάρχουν λοιπόν περικοπές που μπορούν να γίνουν και περικοπές που δεν μπορούν να γίνουν. Είπα και επαναλαμβάνω λοιπόν ότι θα προτιμήσουμε να κλείσουμε τα φώτα στα γραφεία μας παρά να κλείσουμε τα φώτα στους δρόμους, γιατί συντρέχουν λόγοι ασφάλειας. Δεν θα μειώσουμε την κατανάλωση σε βάρος της δημόσιας ασφάλειας και της οδικής ασφάλειας. Θα μειώσουμε την κατανάλωση σε βάρος όλων ημών, που μπορούμε να μείνουμε και μία ώρα παραπάνω χωρίς… φωταψίες στα γραφεία μας. Το λέω και το πιστεύω. Από εκεί και πέρα πάντως, θέλω να τονίσω ότι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, πριν ακόμα την όξυνση της ενεργειακής κρίσης, έχει προβεί σε μία σειρά από δράσεις για εξοικονόμηση ενέργειας, όπως η αντικατάσταση λαμπτήρων, αλλά και ένα μεγάλο πρόγραμμα ενεργειακών αναβαθμίσεων σε δημόσιες δομές της Δυτικής Ελλάδας, όπως νοσοκομεία, σχολεία, κλπ. Το επόμενο βήμα μας είναι το Παρατηρητήριο Ενέργειας ώστε να συμβάλλουμε στην ενεργειακή ασφάλεια. Το Παρατηρητήριο θα συλλέγει και θα επεξεργάζεται ενεργειακά δεδομένα από πολλές πηγές και θα τις παρέχει σε δημόσιες αρχές και ιδιώτες σε μια τυποποιημένη, κατανοητή και προσιτή μορφή. Ταυτόχρονα, θα παρέχει υποστήριξη στην ερμηνεία και χρήση των συλλεχθέντων στατιστικών πληροφοριών. Αντικείμενο του θα αποτελέσει η δημιουργία ολοκληρωμένων προφίλ της υφιστάμενης κατάστασης για τα πλαίσια και τα δεδομένα στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, την ανάλυση και εμφάνιση τάσεων κατανάλωσης και παραγωγής ενέργειας, τις συμβολές διαφορετικών τεχνολογιών στην εξοικονόμηση ενέργειας, και τέλος θα προτείνει συγκεκριμένες δράσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής ένδειας και τη στήριξη των ευάλωτων ομάδων κλπ.
Θεωρείτε ότι η έρευνα και εκμετάλλευση πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων ιδιαίτερα στην περιοχή αρμοδιότητάς σας (Κατάκολο, Πατραϊκός κλπ), αλλά και ευρύτερα στον ελληνικό χώρο, αποτελεί απάντηση στο σοβαρό έλλειμμα ενεργειακής επάρκειας που προέκυψε τον τελευταίο χρόνο;
Δεν είμαι ο αρμόδιος για να απαντήσω σε αυτό το ερώτημα. Γνωρίζετε καλά ότι η αξιοποίηση υδρογονανθράκων είναι μία πολύ απαιτητική και σύνθετη δουλειά που δεν εξαρτάται μόνο από την ποσότητα, αλλά και την ποιότητα των υδρογονανθράκων, καθώς επίσης και από τις δυνατότητες εξόρυξης και αξιοποίησης, σε συνδυασμό με τις διεθνείς συνθήκες. Επίσης, ξέρουμε πως οι διαδικασίες αυτές είναι χρονοβόρες. Κατά συνέπεια, έχω την αίσθηση πως δεν μπορούμε να λύσουμε το άμεσο και υπαρκτό πρόβλημα με υποθέσεις εργασίας, αλλά χρειάζονται λύσεις και μέτρα με άμεσο αποτέλεσμα. Πέραν τούτου, εάν και εφόσον συντρέχουν προϋποθέσεις αξιοποίησης κοιτασμάτων στην περιοχή της Δυτικής Ελλάδας, προφανώς δεν έχουμε καμία αντίρρηση ως Περιφέρεια, υπό μία και μόνη προϋπόθεση: Να μην ρισκάρουμε στο παραμικρό την τεράστια περιβαλλοντική κληρονομιά μας, για την οποία είμαστε περήφανοι, καθώς επίσης και τις εξαιρετικά δυναμικές προοπτικές τουριστικής ανάπτυξης που έχουν ήδη αρχίσει να διαμορφώνονται.
Πού οφείλεται κατά τη γνώμη σας η απροθυμία του πολιτικού κόσμου της χώρας να στραφεί και σε αυτό το κομμάτι της ορυκτής ενέργειας που κατά τα πρώτα στοιχεία φαίνεται πως διαθέτει η χώρα. Ιδίως όταν όλοι συμφωνούν πως οι ΑΠΕ δεν μπορούν, επί του παρόντος, να καλύψουν αξιόπιστα τη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας όλο το 24ωρο.
Νομίζω ότι υπάρχει – ή τουλάχιστον υπήρχε – μία συνολική συμφωνία στην Ευρώπη για μεγάλη μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων και μετάβασης σε ήπιες μορφές ενέργειας. Και ναι μεν μπορεί αυτός ο στόχος να μετατοπίστηκε μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά δεν έχει ακυρωθεί. Επιπλέον, επαναλαμβάνω ότι η αξιοποίηση των ορυκτών δεν γίνεται από τη μία μέρα στην άλλη. Απαιτεί χρόνο και χρήμα. Νομίζω λοιπόν ότι αυτή τη στιγμή, η Ελλάδα συνολικά βρίσκεται σε ένα σταυροδρόμι, όπου κανένας δεν μπορεί να ξέρει τι θα φέρει το αύριο. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η προσωπική μου άποψη είναι ότι εάν μπορούμε να επενδύσουμε στον ήλιο, τον άνεμο και το νερό, καλύτερα να το κάνουμε, παρά να μπούμε σε πολύ πιο χρονοβόρες και δαπανηρές διαδικασίες, που ίσως μάλιστα ενέχουν και σημαντικό περιβαλλοντικό κόστος.
Μπορείτε να μας πείτε ποιες είναι οι προτεραιότητες της Περιφέρειας στον τομέα των υποδομών και εάν έχετε εξασφαλίσει τη χρηματοδότησή τους; Σε ποιο σημείο φθάνει η απορρόφηση των ευρωπαϊκών και εγχώριων κονδυλίων από την Περιφέρεια και πού κατευθύνονται;
Ως το τέλος της 3ης δεκαετίας του 21 αιώνα η Δυτική Ελλάδα πρέπει να εκμεταλλευτεί πόρους και ευκαιρίες που δημιουργούν, το νέο ΕΣΠΑ, οι πόροι από το πρόγραμμα ΕΛΛΑΔΑ 2.0 (Ταμείο Ανάκαμψης), καθώς και οι δεσμευμένοι πόροι (έως το 2025) για το Περιφερειακό Πρόγραμμα Ανάπτυξης (πρώην ΕΠΔΕ). Συνάμα, πρέπει να εκμεταλλευτούμε εναλλακτικούς - συμπληρωματικούς πόρους που την ίδια χρονική περίοδο θα είναι διαθέσιμοι. Το νέο Πρόγραμμα είναι προϋπολογισμού 628,5 εκ. ευρώ, ποσό κατά 137,5 εκ. ευρώ μεγαλύτερο σε σχέση με τον προϋπολογισμό του ΠΕΠ της περιόδου 2014-2020, ενώ, μετά τη διαβούλευση επιτεύχθηκε προσαύξηση κατά 33,6 εκ. ευρώ σε σχέση με το αρχικό προϋπολογισθέν ποσό.Αξιοποιούμε κάθε διαθέσιμη μορφή χρηματοδότησης για να κάνουμε έργα. Η Δυτική Ελλάδα δεν έχει άλλο χρόνο για χάσιμο.Το τρένο της μεγάλης αλλαγής στη Δυτική Ελλάδα, ξεκίνησε λοιπόν. Και προχωράει.Αφήνουμε πίσω το άγονο παρελθόν. Μιας και συζητάμε για το ενεργειακό, θα διαχωρίσω από τις υποδομές την έλευση του Φυσικού στη Δυτική Ελλάδα, καθώς για εμάς έχει πολύ μεγάλη αξία ότι επιτέλους, αρχίσαμε να σπάμε και την ενεργειακή απομόνωση. Πρόκειται για έργο, συνολικού προϋπολογισμού 41 εκατ. ευρώ, που συγχρηματοδοτείται από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα 2014-2020» της ΠΔΕ με το ποσό των 21,3 εκ. ευρώ. Μέχρι τέλος του 2023, πάνω από 10.000 επιχειρήσεις και νοικοκυριά της Δυτικής Ελλάδας θα έχουν πρόσβαση στο φυσικό αέριο. Και αυτή είναι μόνο η αρχή. Το επόμενο βήμα είναι η επέκταση του αγωγού υψηλής πίεσης προς τη Δυτική Ελλάδα και η εξάπλωση του δικτύου σε ολόκληρη την Περιφέρεια.
Σε σχέση με τα εκτελούμενα έργα θα αναφέρω ότι μόνο στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας είναι ενταγμένα και εκτελούνται 852 έργα. Από αυτά στο Εθνικό Σκέλος του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων είναι ενταγμένα και λειτουργικά 296 δημόσια έργα συνολικού προϋπολογισμού 701 εκ ευρώ και 486 έργα συνολικού προϋπολογισμού 865 εκ ευρώ στο συγχρηματοδοτούμενο σκέλος του. Από τα παραπάνω έργα τα 244 (28,6%) συνολικού προϋπολογισμού 772 εκ ευρώ (48,5%) υλοποιούνται από υπηρεσίες της ΠΔΕ (Τεχνικές Υπηρεσίες, ΔιΑΠ, Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης, ΔΑΟΚ κλπ). Την τελευταία τριετία εντάχθηκαν 112 νέα έργα συνολικού προϋπολογισμού 307 εκ ευρώ. Σχεδόν το 44% του προϋπολογισμού των έργων αυτών αφορά προσπελασιμότητα, δηλαδή έργα οδικής ασφάλειας, συντήρησης και άρσης της απομόνωσης της ενδοχώρας της Δυτικής Ελλάδας.