Ο πόλεμος στην Ουκρανία έπληξε την παραγωγή αλλά και τη διακίνηση αγαθών μιας χώρας που μαζί με τη Ρωσία είναι οι μεγαλύτεροι εξαγωγείς δημητριακών. Οι ρωσικοί βομβαρδισμοί και το αποκλεισμένο λιμάνι της Οδησσού διέκοψαν την προμήθεια σιτηρών προς την Αφρική και την Ασία Οι Ασιάτες μπορούν σχετικά ανώδυνα να αντικαταστήσουν τα δημητριακά με ρύζι, αλλά όχι οι Αφρικανοί. Η πανδημία της COVID-19 μείωσε την παραγωγικότητα του παγκόσμιου πληθυσμού και μετά ήρθαν κακές σοδειές σε χώρες εξαγωγής τροφίμων. Η Κίνα επρόκειτο να υποστεί τη γρίπη των χοίρων, ενώ οι δυτικές κυρώσεις δυσχεραίνουν τις εξαγωγές της Ρωσίας. Αν η Οδησσός δεν λειτουργήσει σύντομα ως σημείο εξόδου για τα σωρευμένα εκεί σιτηρά, η μοίρα τους θα είναι η απώλεια.
Η πρωτοφανής ξηρασία στη ζώνη της παραγωγής σιτηρών των ΗΠΑ δημιουργεί μία ακόμα μείωση του προϊόντος στην πηγή του Τα προγνωστικά είναι για πτώση της τάξεως του 20%. Η μείωση αυτή δημιουργεί πλεόνασμα στη ζήτηση, με αποτέλεσμα την εκτόξευση της τιμής των δημητριακών. Οι φτωχές χώρες καταναλώνουν μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματος των κατοίκων σε τροφή σε αντίθεση με τις πλούσιες χώρες Πρόκειται για το 1/4 των εσόδων στις φτωχές χώρες με το 1/5 στις πλούσιες. Στην υποσαχάρια Αφρική το ποσοστό των εισοδημάτων που ξοδεύεται σε τρόφιμα είναι το 40% του συνόλου. Όμως είναι η πολιτική των ανεπτυγμένων χωρών έναντι της αύξησης των τιμών των τροφίμων που αποτελεί μεγαλύτερο πλήγμα για τη διακίνησή τους Η αύξηση αυτή επηρεάζει τον αμερικανικό πληθωρισμό (8,3%) με ποσοστό 1,3%. Η άνοδος των επιτοκίων στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, ως αντιστάθμισμα για τον πληθωρισμό αποτελεί μεγαλύτερη επιβάρυνση για το κόστος παραγωγής των αγροτών. Σε χώρες όπως η Τουρκία με πληθωρισμό 80% η μουσουλμανική ιδεολογία για το χρήμα απαγορεύει στον Ερντογάν την επιβολή υψηλών επιτοκίων. Το αποτέλεσμα είναι η κατολίσθηση της αξίας του τουρκικού νομίσματος.
Η ποσότητα σιτηρών και άλλων δημητριακών της Ουκρανίας που βρίσκονται παγιδευμένα στο λιμάνι της Οδησσού είναι περίπου 25 εκατομμύρια τόνοι, το αντίστοιχο δηλαδή της ετήσιας κατανάλωσης του πλανήτη μας. Για την απελευθέρωση της ποσότητας αυτής συμφώνησαν Ρώσοι και Ουκρανοί ιθύνοντες. Να υπάρξει δηλαδή συνεργασία για να διακινηθούν τα δημητριακά από λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας μέσω των τουρκικών Στενών στον έξω κόσμο. Όμως, λίγο μετά τη συμφωνία η Οδησσός υπέστη σφοδρό βομβαρδισμό. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Ζελένσκι απέδωσε τον βομβαρδισμό στην έλλειψη αξιοπιστίας των Ρώσων, ενώ εκείνοι εξήγησαν ότι η επίθεση ήταν εναντίον πλοίου με δυτικά πυρομαχικά για τους Ουκρανούς.
Η συνέχιση του αποκλεισμού επιτείνει τη διάδοση του λιμού, ο οποίος απειλεί την Ευρώπη με νέα εισροή προσφύγων, κυρίως από την Αφρική, Μήπως το ενδεχόμενο αυτό αποτελεί μέρος των ρωσικών απαντήσεων στις ευρωπαϊκές κυρώσεις.
*Λίγα λόγια για τον κ. Θάνο Βερέμη, Αντιπρόεδρος Δ.Σ. ΕΛΙΑΜΕΠ, Ομότιμος Καθηγητής, Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιστορία, Διεθνείς Σχέσεις
Ο Θάνος Βερέμης, ομότιμος καθηγητής του ΕΚΠΑ, σπούδασε Πολιτική Επιστήμη στο Πανεπιστήμιο της Βοστώνης και Ιστορία στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης (Trinity College). Το 1978 ήταν Research Associate του “Διεθνούς Ινστιτούτου Στρατηγικών Μελετών” (Λονδίνο), το 1983 υπήρξε επισκέπτης ερευνητής στο πανεπιστήμιο Harvard, το 1987 επισκέπτης καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Princeton και το 1993-94 επισκέπτης καθηγητής στο St. Antony’s College της Οξφόρδης. Από το 1987 ήταν καθηγητής πολιτικής Ιστορίας στο Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης του Πανεπιστημίου Αθηνών και από το 1988 ως το 1994 υπήρξε Διευθυντής του “Ελληνικού Ιδρύματος Ευρωπαϊκής και Εξωτερικής Πολιτικής” (ΕΛΙΑΜΕΠ) και ως το 2000, Πρόεδρος του ΕΛΙΑΜΕΠ. Από το 2001 ως το 2003 ήταν Constantine Karamanlis Professor στο Fletcher School of Law and Diplomacy. Από το 2004-2010 ήταν Πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας (ΕΣΥΠ).
Έχουν εκδοθεί πάνω από 20 τίτλοι έργων του (βιβλία) και πολλαπλός αριθμός άρθρων στα ελληνικά και τα αγγλικά.