Τα αποθέματα αερίου για το χειμώνα είναι περιορισμένα, ενώ οι ανάγκες αυξάνονται λόγω ενός θερμού καλοκαιριού και γενικότερα λόγω της κλιματικής αλλαγής.
Το RepowerEU είναι μια ισχυρή απάντηση στην κρίση. Δίνει προφανώς λύσεις που χρειάζονται όμως χρόνο για να υλοποιηθούν. Στο μεταξύ το κάθε κράτος μέλος πρέπει κυρίως με τις ίδιες τις δυνάμεις του να ανταπεξέλθει. Η δέσμευση για αγορές αερίου από την ίδια την ΕΕ – κατά το πρότυπο της αγοράς εμβολίων – δεν έχει ακόμη υλοποιηθεί.
Προχωρούν όμως συγκεκριμένα δεσμευτικά μέτρα, όπως για παράδειγμα η υποχρέωση αποθήκευσης αερίου στο 15% των αναγκών του κάθε κράτους μέλους, μια υποχρέωση που για τη Χώρα μας – που δεν έχει αποθηκευτική ικανότητα – πρέπει να υλοποιηθεί μέχρι την 1 Νοεμβρίου. Η συνδρομή της Βουλγαρίας και της Ιταλίας προς την κατεύθυνση αυτή εμφανίζεται ως εκ τούτου επιβεβλημένη.
Το μεγάλο διακύβευμα της ενεργειακής κρίσης είναι να μην υπονομεύσει την πράσινη ενεργειακή μετάβαση και το στόχο της κλιματικής ουδετερότητας που είναι στόχος τόσο του Ευρωπαϊκού όσο και του εθνικού κλιματικού νόμου.
Η ενεργειακή μετάβαση έχει υπαρξιακό χαρακτήρα για τον πλανήτη, λόγω της εντεινόμενης κλιματικής κρίσης και δεν πρέπει να καθυστερήσει ή να υπονομευθεί. Τα RepowrEU αλλά και τα εύρωστα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αλλά και του Ταμείου Δίκαιης μετάβασης θα πρέπει να την υποστηρίξουν και μάλιστα να την επιταχύνουν, αφού η απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και πετρέλαιο είναι αυτοσκοπός και έχει και συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα.
Η προώθηση όλου του φάσματος των ΑΠΕ – φβ, αιολικά, κυματική ενέργεια, γεωθερμία, υδροηλεκτρικά και βιομάζα – και της αποθήκευσης αλλά και της επέκτασης του δικτύου – είναι νευραλγικής σημασίας. Το ίδιο και η προώθηση του πράσινου υδρογόνου που πρέπει να υποστηρίζεται από ΑΠΕ και μπορεί να χρησιμοποιήσει και νερό αφαλάτωσης με τις νέες τεχνολογίες μηδενικής άρμης.
Η εξοικονόμηση ενέργειας είναι επίσης κεφαλαιώδους σημασίας, το ίδιο και η προώθηση πρωτοβουλιών αποθήκευσης αερίου, λχ. στην Καβάλα και δέσμευσης και αποθήκευσης άνθρακα, όπως λχ. στον Πρίνο.
Το εθνικό σχέδιο κυκλικής οικονομίας, που είναι και οδικός χάρτης ολιστικής εφαρμογής της στη Χώρα μας, θα συμβάλει τα μέγιστα στην πράσινη ενεργειακή μετάβαση και την κλιματική ουδετερότητα ως το νέο οικονομικό μοντέλο που εξασφαλίζει το χαμηλότερο δυνατό ενεργειακό, κλιματικό και περιβαλλοντικό αποτύπωμα και διασφαλίζει την αειφορία του πλανήτη υπέρ των επερχόμενων γενεών.
Όλες οι παραπάνω πρωτοβουλίες αλλά και το νομικό πλαίσιο απλοποίησης της αδειοδότησης των ΑΠΕ εξετάζονται και προωθούνται προοδευτικά στη Χώρα μας. Είναι σημαντικό να αξιοποιηθεί και η δυνατότητα υβριδικών με αποθήκευση σε βραχονησίδες και διασύνδεσής τους με παρακείμενα κατοικημένα νησιά που πρέπει να απανθρακοποιηθούν.
Σημαντικό είναι επίσης και το FSRU στην Αλεξανδρούπολη και οι προοπτικές άλλων δυο αντίστοιχων πλωτών σταθμών αεριοποίησης καθώς και η πλωτή επέκταση της Ρεβυθούσας. Ο αγωγός ICGB έχει ήδη τροφοδοτηθεί με αέριο και βρίσκεται σε στάδιο δοκιμαστικής λειτουργίας και η λειτουργία του FSRU θα μας επιτρέψει να διευρύνουμε το ενεργειακό μας μείγμα και τις πηγές προέλευσής του και να διοχετεύσουμε αέριο μέσω του ICGB και στα Δυτικά Βαλκάνια και μελλοντικά, με επέκτασή του, και στην Ουκρανία.
Τέλος είναι σημαντικό να αναφερθεί το εμβληματικό έργο διασύνδεσης της Αιγύπτου με τη Χώρα μας με υποθαλάσσιο καλώδιο που θα μεταφέρει πράσινη ενέργεια στην Ελλάδα και μέσω αυτής στην ΕΕ. To έργο αυτό θα ενταχθεί στο REPowerEU και στα PCIs. Η ενέργεια αυτή θα παράγεται από ΑΠΕ στην Αίγυπτο που προσφέρεται τώρα και για σχετικές επενδύσεις από Έλληνες και Ευρωπαίους επενδυτές.
EastMed
Η νέα διεθνής συγκυρία επαναφέρει επίσης στο προσκήνιο τον αγωγό EastMed ως PCI που είναι bankable, ύστερα και από το ενδιαφέρον που εκδήλωσε και η Chevron. Είναι νευραλγικής σημασίας για την απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο και υψηλής αξιοπιστίας από πλευράς χωρών-εταίρων που θα εμπλακούν στην υλοποίησή του ως εμβληματικού ευρωπαϊκού έργου στο πλαίσιο μιας πραγματικής ευρωπαϊκής Ένωσης Ενέργειας που ήρθε η ώρα να υλοποιηθεί ύστερα και από την ολοκλήρωση της Διάσκεψης για το μέλλον της Ευρώπης και τη διαπίστωση της ανάγκης για αναθεώρηση των Συνθηκών σε κάποιους σημαντικούς τομείς, όπως η ενέργεια, η υγεία, η άμυνα, η μετανάστευση, η νησιωτικότητα, το κλίμα αλλά και το πρόβλημα της εφοδιαστικής αλυσίδας και επάρκειας τροφίμων.
Υπάρχει αυτή τη στιγμή στο πλαίσιο της Πράσινης Συμφωνίας αλλά και λόγω του πολέμου στην Ουκρανία momentum που πρέπει να αξιοποιηθεί, πολύ περισσότερο που τα κονδύλια που διατίθενται σχετικά είναι πολύ σημαντικά και καλύπτουν ευρύ φάσμα επιλέξιμων δράσεων.
*Λίγα λόγια για τον κ. Γιώργο Κρεμλή, Σύμβουλο του Πρωθυπουργού σε θέματα ενέργειας, κλίματος, περιβάλλοντος και κυκλικής οικονομίας
Ο Γιώργος Κρεμλής είναι Διευθυντής ε.τ. της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εντεταλμένος για θέματα κυκλικής οικονομίας και νησιωτικότητας. Είναι μέλος του περιβαλλοντικού και κοινωνικού συμβουλίου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης (EBRD) και μέλος του Δ.Σ. του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Δημοσίου Δικαίου (EPLO).
Είναι επίσης Πρόεδρος του Εκτελεστικού Γραφείου της Διεθνούς Σύμβασης Espoo και του Πρωτοκόλλου SEA και θα προεδρεύσει στη Διάσκεψη των Μερών το Δεκέμβριο του 2020.
Διετέλεσε από το 1981 στέλεχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής: Νομικός Σύμβουλος στην κεντρική Νομική Υπηρεσία της ΕΕ καθώς και Προϊστάμενος Διοικητικών Μονάδων της Γενικής Διεύθυνσης Περιβάλλοντος, όπως της “Νομικής Υπηρεσίας”, της “Περιβαλλοντικής Διακυβέρνησης”, της “Πολιτικής Συνοχής και Εκτίμησης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων” καθώς και της “Εφαρμογής της Κοινοτικής Νομοθεσίας, της Πολιτικής Συνοχής και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου”. Επίσης διετέλεσε Διευθυντής ad interim της Διεύθυνσης “Εφαρμογής της Κοινοτικής Νομοθεσίας, Διακυβέρνησης και Ευρωπαϊκού Εξαμήνου” καθώς και Εκτελών χρέη Διευθυντής της Διεύθυνσης “Νομικών Υποθέσεων και Συνοχής”. Άσκησε επίσης καθήκοντα επικεφαλής Μονάδας για θέματα συμμόρφωσης και εφαρμογής του περιβαλλοντικού κεκτημένου, διασφάλισης της ενσωμάτωσης των περιβαλλοντικών απαιτήσεων στο σύνολο των πολιτικών της ΕΕ, ιδίως στο Ευρωπαϊκό Εξάμηνο και αξιολόγησης των συγχρηματοδοτούμενων έργων της ΕΕ καθώς και εφαρμογής των οδηγιών EIA/SEA (Environmental Impact Assessment/Strategic Environmental Assessment) για την εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων, τη Σύμβαση Espoo και το Πρωτόκολλο SEA. Παράλληλα είχε την ευθύνη για την περιβαλλοντική ενσωμάτωση στα Διευρωπαϊκά Δίκτυα Ενέργειας και Μεταφορών.
Διετέλεσε Πρόεδρος των Δικτύων κρατικών εμπειρογνωμόνων: ΕΝΕΑ (European Network of Environmental Authorities) και EIA/SEA. Διετέλεσε επίσης Συμπρόεδρος (Co-president) του διακρατικού ευρωπαϊκού δικτύου περιβάλλοντος IMPEL (Implementation network: Environmental Law), Εκπρόσωπος της ΕΕ στο Παγκόσμιο δίκτυο περιβάλλοντος INECE και Μέλος του ΔΣ του ΕΚΠΠΑ (Εθνικό Κέντρο Περιβάλλοντος και Αειφόρου Ανάπτυξης). Είναι Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Δικαίου του Περιβάλλοντος, της οποίας και υπήρξε ιδρυτικός Πρόεδρος.
Διετέλεσε επίσης μέλος της Ρυθμιστικής Αρχής Ενέργειας. Είναι μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών και δικηγόρος στον Άρειο Πάγο από το 1995. Έχει διατελέσει επίσης Επιστημονικός ερευνητής του Κέντρου Διεθνούς & Ευρωπαϊκού Οικονομικού Δικαίου στη Θεσσαλονίκη και, κατά την περίοδο μεταξύ 1991 και 1993, στην Ελλάδα, διετέλεσε Σύμβουλος του Υπουργού Εθνικής Οικονομίας, Εθνικός Συντονιστής σε θέματα εσωτερικής αγοράς, Μέλος της Επιτροπής ανταγωνισμού, Συντονιστής της Επιτροπής για θέματα ΕΟΚ παρά τω Πρωθυπουργώ στην κυβέρνηση του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, καθώς και Γενικός Γραμματέας σχέσεων με Ευρωπαϊκές Κοινότητες και Διεθνείς Οργανισμούς στο ΥΠΕΘΟ.
Έχει κατά καιρούς διδάξει σε διάφορα Πανεπιστήμια στην Ελλάδα και στο εξωτερικό, σε μεταπτυχιακά κυρίως προγράμματα. Είναι συγγραφέας βιβλίων (στα ελληνικά, αγγλικά και γαλλικά) καθώς επίσης και πολυάριθμων άρθρων και μελετών σε ελληνικά και ξενόγλωσσα περιοδικά.