Για λόγους ευκολίας των αναγνωστριών/στών θα παρατίθενται αποσπάσματα του άρθρου της Foroohar με έντονα γράμματα (bold) και θα ακολουθούν τα σχόλια του γράφοντα.
Yellen μέσω Forooher: O στόχος της Αμερικής δεν πρέπει να είναι απλώς «ελεύθερο αλλά ασφαλές εμπόριο». Δεν θα πρέπει να επιτρέπεται στις χώρες να χρησιμοποιούν τη «θέση τους στην αγορά σε βασικές πρώτες ύλες, τεχνολογίες ή προϊόντα για να έχουν τη δύναμη να διαταράξουν την οικονομία μας ή να ασκήσουν ανεπιθύμητη γεωπολιτική μόχλευση».
Σχόλιο γράφοντα: Η Yellen με τη φράση «βασικές πρώτες ύλες, τεχνολογίες ή προϊόντα» περιέγραψε την αλυσίδα αξίας (value chain) του σύγχρονου εμπορίου. (Ο όρος value chain εισήχθη στην ΕΕ από τον γράφοντα το 2017. Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι και υπάλληλοι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δεν γνωρίζουν ότι ο όρος «value chain» δημιουργήθηκε από πολύ στενό κύκλο ατόμων σε ΗΠΑ και Ελλάδα τα οποία ασχολούνται εδώ και 11 χρόνια με τις σπάνιες γαίες). Επίσης, είναι η πρώτη φορά, αν δεν απατώμαι, όπου η λέξη «γεωπολιτική» χρησιμοποιείται επισήμως από ανώτατο οικονομολόγο. Πρόκειται για έμμεση αποδοχή της κατάρρευσης του δόγματος Φουκουγιάμα; Επίσης, ο γράφων εδώ και πολλά χρόνια έχει επιστήσει την ανάγκη για αναμόχλευση των τριών πυλώνων της Βιώσιμης Ανάπτυξης (οικονομία, περιβάλλον, κοινωνία). Πρέπει να προστεθούν δύο ακόμη πυλώνες: Γεωπολιτική και Τεχνολογία(εδώ). Η αξιοποίηση των ορυκτών πόρων σχετίζεται άμεσα με τη γεωπολιτική. Αυτό είναι πλήρως συμβατό με τις απόψεις Yellen. Αυτό άλλωστε το γνωρίζουν οι Έλληνες εδώ και 3500 χρόνια από την περίφημη Αργοναυτική Εκστρατεία.
Yellen μέσω Forooher: Αυτό ήταν ξεκάθαρα ένα νεύμα στη ρωσική πετροπολιτική, αλλά μπορούσε εξίσου εύκολα να καλύψει την κατασκευή μικροπεξεργαστών (chips) από την Ταϊβάν ή τη συσσώρευση σπάνιων γαιών από την Κίνα ή, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, εξοπλισμό ατομικής προστασίας.
Σχόλιο γράφοντα: Είναι πολύ σημαντική η αναφορά των σπάνιων γαιών στην αποκρυστάλλωση της ομιλίας Yellen από τους Financial Times. H Δύση, έστω πολύ αργά (κυριολεκτικά «στο και 5’»), φαίνεται να αντιλαμβάνεται το παγκόσμιο γεωπολιτικό παίγνιο των σπάνιων γαιών μέσα από τα λόγια της ανώτατης οικονομολόγου των ΗΠΑ. Η φράση του Deng Xiao Ping του 1992 «Η Μέση Ανατολή έχει πετρέλαιο, η Κίνα έχει σπάνιες γαίες» ήταν μία καθόλα γεωπολιτική φράση με πολύ οικονομικό ζουμί. (Ας θυμίσω επίσης ότι η Κίνα εμπορεύεται τις σπάνιες γαίες αποκλειστικά σε γουάν). Οι τότε ηγήτορες της Δύσης δεν την είχαν καταλάβει και προχωρούσαν ακάθεκτοι στην αυτοκτονία της Δύσης μέσω της απελευθέρωσης του εμπορίου με την Κίνα. Μία κίνηση η οποία οδήγησε μαθηματικά στην πλήρη εξάρτηση της Δύσης από την Κίνα σε ολόκληρες αλυσίδες αξίας (value chain). Σήμερα τα ζούμε. Η Δύση κατάντησε όπως οι ναρκομανείς να ψάχνουν στα σοκάκια για τη δόση τους. Ας δοθεί ένα επιπλέον σχόλιο για τον «εξοπλισμό ατομικής προστασίας» στον οποίο αναφέρθηκαν οι FT. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας κήρυξε επισήμως την πανδημία του Covid στις 11 Μαρτίου 2020. Ο γράφων στις 30 Μαρτίου 2020 ήταν ίσως ο πρώτος παγκοσμίως ο οποίος προειδοποίησε δημοσίως ότι «οι μάσκες και τα φάρμακα δεν φυτρώνουν στα δέντρα, αλλά προέρχονται από ορυκτά» με σαφέστατη αναφορά και στα μέσα ατομικής προστασίας τα οποία κατασκευάζονται από κρίσιμα ορυκτά και υδρογονάνθρακες (εδώ).
(Λίγες ημέρες μετά, στις 16 Απριλίου 2020, μία υπηρεσία του ΟΗΕ υιοθέτησε πλήρως την επιχειρηματολογία του γράφοντα: εδώ). Τιμά ιδιαιτέρως των γράφοντα η πλήρης υιοθέτηση της επιχειρηματολογίας από την εν λόγω υπηρεσία του ΟΗΕ. Φαίνεται πως η αρθρογραφία του γράφοντα διαβάζεται και από τους εν Ελλάδι εκπροσώπους του ΟΗΕ; Ίσως. Υπάρχει και ένα ενδιαφέρον παραπολιτικό πίσω από το συγκεκριμένο άρθρο της ιστοσελίδας του ΟΗΕ το οποίο αφορά αμιγώς Εθνικά θέματα, αλλά δεν είναι επί του παρόντος να αναφερθεί. Θα εφιστούσα ωστόσο την προσοχή σε όσους προωθούν τις ιδέες και την επιχειρηματολογία του γράφοντα στο εξωτερικό – ακόμη και αν δεν αναφέρουν την πηγή της επιχειρηματολογίας (sic) – ας είναι τουλάχιστον εξαιρετικά προσεκτικοί στα ευαίσθητα Εθνικά θέματα. Η ανικανότητα παραγωγής ιδεών και επιχειρημάτων άντε να δικαιολογηθεί, αλλά λάθη σε Εθνικά θέματα ΔΕΝ συγχωρούνται).
Yellen μέσω Forooher: Οι ΗΠΑ θα ευνοούσαν τώρα «τη φιλική στήριξη των αλυσίδων εφοδιασμού σε μεγάλο αριθμό αξιόπιστων χωρών» που μοιράζονται «ένα σύνολο κανόνων και αξιών σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας στην παγκόσμια οικονομία».
Σχόλιο γράφοντα: Ο γράφων το 2018 είχε προτείνει τη δημιουργία ενός «ΝΑΤΟ» σπάνιων γαιών με στόχο την επίτευξη συνεργειών (1+1=3) και τη δημιουργία αλυσίδων αξίας στη Δύση(εδώ). Η πρόταση του γράφοντα κατετέθη επισήμως και στις Βρυξέλλες τον Απρίλιο του 2019, αλλά δυστυχώς, η αλαζονεία και η τύφλωση από την οποία έπασχαν και πάσχουν ακόμη (οφείλεται άραγε στην χρονίζουσα υψηλόμισθη αργομισθία και τη δημοσιοϋπαλληλίστικη νοοτροπία;), αρκετοί αξιωματούχοι της ΕΕ όσο και του ΝΑΤΟ οι οποίοι συμμετείχαν σε εκείνη τη συνάντηση, τους εμπόδισε να κατανοήσουν τότε τη σημασία εκείνης της πρότασης. Ο γράφων, στη συνάντηση των Βρυξελλών του 2019 ένοιωσε σαν να μιλούσε σε νέο-ΚΝίτες στους οποίους δείχνεις το φεγγάρι και κοιτάζουν το δάκτυλο. Σήμερα η Δύση, και ειδικά οι Ευρωπαϊκές μεγάλες βιομηχανίες, τα λούζονται…ας πρόσεχαν ποιους εκπροσώπους έστελναν, και στέλνουν ακόμη, να τους εκπροσωπούν στις Βρυξέλλες…
Ας κλείσει το άρθρο με ορισμένα γενικότερα σχόλια για την πλήρη αποτυχία Κεντρικών Τραπεζών στην εκτίμηση κινδύνου για τον πληθωρισμό (εδώ). Η παταγώδης αποτυχία και της ΤτΕ να προβεί σε σωστή εκτίμηση κινδύνου για τον πληθωρισμό είναι αναμφισβήτητη(εδώ). Αν οι οικονομολόγοι άκουγαν και τη γνώμη των μηχανικών επιστημόνων οι οποίοι ασχολούνται εδώ και δεκαετίες με τα θέματα των ορυκτών πόρων και της ενέργειας, και οποίοι γνωρίζουν πολύ καλά τους κινδύνους των αλυσίδων αξίας, τότε ίσως θα είχαν πέσει μέσα στις εκτιμήσεις τους για τον πληθωρισμό. (Ο γράφων στο παρελθόν είχε προτείνει, και επιμένει, να πεταχθεί στα σκουπίδια και η περίφημη έκθεση για τις «Περιβαλλοντικές, Οικονομικές και Κοινωνικές Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στην Ελλάδα» καθώς είναι παρωχημένη, άκαιρη, υποκειμενική, αναξιόπιστη και, ως εκ τούτου, δεν πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν από κανένα αποφασίζοντα(εδώ). Μία συμβουλή προς τους μεγαλο-μετόχους των Τραπεζών: να αλλάξουν ραγδαία την κουλτούρα των υπαλλήλων-στελεχών των Τραπεζών τους όσο αφορά την ολιστική αντιμετώπιση των κινδύνων(εδώ).Ας πιστέψουν μία φορά οι μεγαλο-μέτοχοι των τραπεζών έναν μηχανικό: θα ωφεληθούν οι τσέπες τους. (Οι τελευταίοι 4 Κινέζοι ηγέτες – συμπεριλαμβανομένου του σημερινού - ήταν όλοι μηχανικοί έμμεσα ή/και άμεσα συνδεόμενοι με κρίσιμα ορυκτά).
*Ο Δρ. Σωτήρης Ν. Καμενόπουλος, είναι κάτοχος Διδακτορικού Διπλώματος από τη Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης.