Μιλά για τις επιπτώσεις που θα είχε στην ευρωπαϊκή και ελληνική οικονομία μια τυχόν διακοπή της προμήθειας του ρωσικού φυσικού αερίου, για τις τιμές που ακόμη και αν έληγε αύριο ο πόλεμος θα παραμείνουν σε πολύ υψηλά επίπεδα, για την ανάγκη στροφής της Ελλάδα στην πυρηνική ενέργεια, καθώς και για τη λάθος στρατηγική που ακολούθησε η Γερμανία και η Ευρώπη έναντι του Πούτιν.
Η Ρωσία κλιμακώνει τον εκβιασμό με το αίτημα για πληρωμή του φυσικού αερίου σε ρούβλια. Μπλοφάρει, μπορεί να πραγματοποιήσει την απειλή της και αν ναι τι θα σημαίνει αυτό;
Αν η Ρωσία επιμείνει, και οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αρνηθούν να ικανοποιήσουν το αίτημά της, τότε, εφόσον η Μόσχα διακόψει τις ροές, αναμφίβολα το πρόβλημα για την κατά 45% εξαρτημένη από το ρωσικό φυσικό αέριο, Ευρώπη, θα είναι τεράστιο. Αν σταματήσουν οι ροές του αερίου, ασφαλώς και θα τεθούν σε ισχύ σχέδια εκτάκτου ανάγκης.
Αυτό σημαίνει ότι η διανομή του φυσικού αερίου μέσα από τα υφιστάμενα αποθέματα και τις πηγές τροφοδοσίας από άλλες πηγές θα δοθεί κατά προτεραιότητα σε νοσοκομεία, μονάδες παραγωγής ηλεκτρισμού και βασικές βιομηχανίες, απαραίτητες για να μην καταρρεύσει η οικονομία.
Εφόσον οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις αναγκαστούν να κηρύξουν κατάσταση εκτάκτου ανάγκης, τότε θα οδηγηθούμε σε διανομή με δελτίο στα νοικοκυριά. Έχει ξαναγίνει στο παρελθόν κατά τη μεγάλη πετρελαϊκή κρίση το 1973, όταν η Μ. Βρετανία είχε εκδώσει δελτίο στα καύσιμα. Όσον αφορά στο άλλο σας ερώτημα, θεωρώ ότι ο Πούτιν είναι αδίστακτος και οπορτουνιστής, πάντως δεν μπλοφάρει. Δεν περίμενε την ένταση ούτε της ουκρανικής αντίστασης, ούτε των δυτικών κυρώσεων.
Τι θα σήμαινε για την Ελλάδα τυχόν διακοπή της προμήθειας προς την Ευρώπη με ρωσικό αέριο;
Προφανώς και θα οδηγούσε την ελληνική οικονομία σε πάγωμα. Το πρόβλημα θα ήταν ακόμη μεγαλύτερο, εφόσον η Ρωσία προχωρούσε σε αντίστοιχες κινήσεις και στο πετρέλαιο.
Και αν η Ευρώπη έπαιρνε την απόφαση να κάνει εκείνη εμπάργκο στη Ρωσία;
Είναι το απόλυτο όπλο. Το μόνο που θα μπορούσε να καταλάβει ο Πούτιν, αλλά προφανώς θα κόστιζε πολύ στους Ευρωπαίους. Δεν είναι εύκολο για τους Ευρωπαίους να δεχτούν καύσιμα με δελτίο, ελλείψεις στα καύσιμα και σχέδια εκτάκτου ανάγκης.
Είναι μια πολύ δύσκολη απόφαση, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, και αποτελεί το ύστατο όπλο της Ευρώπης. Είναι μια δύσκολη απόφαση καθώς δεν είναι προετοιμασμένες οι ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Ποια η εκτίμησή σας για την πορεία των τιμών; Θα έρθει αποκλιμάκωση και αν ναι πότε;
Το τελευταίο διάστημα οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν ήδη μειωθεί, ωστόσο παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Ανά πάσα στιγμή μπορεί να ανέβουν ξανά, όπως είδαμε να συμβαίνει μόλις απαίτησε ο Πούτιν να πληρώνεται η Ρωσία σε ρούβλια. Σε κάθε περίπτωση ό,τι και να συμβεί στα πολεμικά μέτωπα, οι τιμές θα παραμείνουν υψηλά.
Διότι, ακόμη και σήμερα να σταματήσει ο πόλεμος, η Ευρώπη έχει λάβει την πολιτική απόφαση να σταματήσει να αγοράζει ρωσικό αέριο. Αυτό σημαίνει αύξηση εισαγωγών LNG, του οποίου όμως η προσφορά διεθνώς δεν επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες της Ευρώπης. Χαρακτηριστικό είναι ότι τα 15 επιπλέον δισ. κυβικά μέτρα LNG από τις ΗΠΑ που θα φτάσουν φέτος στην Ευρώπη, αντιστοιχούν μόλις στο 10% των συνολικών ρωσικών εισαγωγών πέρυσι (155 δισ κ.μ.).
Επίσης, θα προέλθουν από ανακατανομή ροών, όχι από αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας των τερμιναλς και των εγκαταστάσεων liquefaction, τα οποία δουλεύουν στο φουλ. Ακριβώς, επειδή είναι έτσι τα πράγματα, οι τιμές του φυσικού αερίου θα διατηρηθούν σε υψηλά επίπεδα και τα επόμενα χρόνια.
Ναι μεν χαμηλότερα από τα σημερινά (100-120 ευρώ/ Mwh), αλλά πάντως πολύ υψηλότερα από τα προ κρίσης επίπεδα. Οι τιμές δεν θα γυρίσουν ποτέ πίσω στα επίπεδα των 50-60 ευρώ/ Mwh. Τα παραπάνω συνεπάγονται αντίστοιχα υψηλές τιμές για μακρά διάρκεια και στο ρεύμα.
Τόσο οι Γερμανοί, όσο και η υπόλοιπη Ευρώπη πληρώνει τα λάθη του παρελθόντος ; Ειδικά η Γερμανία, συνειδητοποιεί τη λάθος στρατηγική που ακολούθησε έναντι του Πούτιν;
Ειδικά οι σοσιαλδημοκράτες (SPD), επί Γκέρχαρντ Σρέντερ είχαν τη θεωρία ότι πρέπει να ενισχύσουν τους εμπορικούς δεσμούς της χώρας με τη Ρωσία και κάπως έτσι είδαμε τα σχέδια για τους αγωγούς Nord Stream 1 και Nord Stream 2. Την πολιτική Σρέντερ συνέχισε και ανέπτυξε και άλλο η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ.
Σήμερα η Γερμανία πληρώνει τα λάθη του παρελθόντος και δυστυχώς θα συνεχίσουμε να εξαρτόμαστε από το ρωσικό αέριο για χρόνια ακόμη. Το ξέρουν καλά αυτό οι Γερμανοί.
Αλλά, πέραν των γερμανών, η ίδια η Ευρώπη πληρώνει τα λάθη του παρελθόντος. Σκεφτείτε ότι το φυσικό αέριο αποτελεί το μεταβατικό καύσιμο για την πράσινη μετάβαση. Και ρωτώ: Από που θα προέλθει όλη η επιπλέον ποσότητα ενέργειας που χρειάζεται η Ευρώπη για να κάνει πραγματικότητα τη πράσινη μετάβαση, αν όχι από το αέριο;
Από που θα βρεθεί όλη αυτή η επιπλέον ποσότητα ενέργειας, προκειμένου να καλυφθεί η αύξηση της κατανάλωσης σε ηλεκτρισμό λόγω της μαζικής διείσδυσης της ηλεκτροκίνησης ; Όσο δεν έχουμε τεράστια ανάπτυξη των ΑΠΕ, η ενέργεια αυτή θα παράγεται από αέριο. Εκτός και αν βάλουμε πάλι στο παιχνίδι την πυρηνική ενέργεια.
Η Ελλάδα έχει πάρει μια σαφή ξεκάθαρη θέση κατά της πυρηνικής ενέργειας. Ποια η γνώμη σας;
Είναι λάθος αυτή η επιλογή. Εδώ και πάρα πολλά χρόνια υποστηρίζω την άποψη ότι η Ελλάδα πρέπει να σκεφτεί τη στροφή στην πυρηνική ενέργεια. Ακόμη και η Γερμανία που έχει γυρίσει την πλάτη σε αυτήν, τώρα το ξανασκέφτεται. Τα πυρηνικά εργοστάσια έχουν γίνει πιο μικρά απ' ό,τι στο παρελθόν και πιο ευέλικτα.
Η τεχνολογία έχει κάνει άλματα, οι πυρηνικές μονάδες δεν είναι εκείνες που ήταν πριν από μια 30ετία. Είναι ευκαιρία για την Ελλάδα να σκεφτεί τη συγκεκριμένη επιλογή. Η πυρηνική τεχνολογία αποτελεί την τέλεια επιλογή για μονάδες βάσης, ενώ η Κομισιόν έχει ανακοινώσει τις προϋποθέσεις, προκειμένου η πυρηνική ενέργεια να πάρει «πράσινη ετικέτα».
Η επένδυση μπορεί να έχει υψηλό κόστος, ωστόσο το κόστος παραγωγής είναι πολύ χαμηλό. Πρόσφατα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει και επίσημα «πρασινίσει» τα πυρηνικά, εντάσσοντας τα στην ευρωπαϊκή ταξινομία.
Το νέο ενεργειακό δόγμα της χώρας πρέπει φυσικά να περιλαμβάνει και την αξιοποίηση των όποιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου έχει η Ελλάδα. Η στρατηγική απεξάρτησης της ΕΕ από το ρωσικό αέριο επαναφέρει στο προσκήνιο και τους υδρογονάνθρακες.
*Ο Λεωνίδας Δρόλλας είναι ενεργειακός αναλυτής και σύμβουλος
(από liberal.gr)