που κοστίζει κάμποσες δεκάδες εκατ. ευρώ, όμως είναι φανερό πως ο EastMed αρμενίζει ήδη στραβά.
Στην Αθήνα κανείς δεν φαινόταν διατεθειμένος, χθες, να σχολιάσει το οτιδήποτε που να αφορά στο θέμα, αλλά και στην Λευκωσία, όπου το energia.gr επικοινώνησε με τα Υπουργεία Ενέργειας και Εξωτερικών, οι αρμόδιοι έδειχναν απροθυμία να μιλήσουν για μια υπόθεση που μοιάζει να τερματίζεται πριν καν ξεκινήσει.
Τα όσα δήλωσε την περασμένη Κυριακή στα ΜΜΕ, ο Προέδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης είναι τα πιο πρόσφατα σχόλια που έχουν διατυπωθεί για το θέμα. Ο κ. Αναστασιάδης, ο οποίος αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα με την κυβέρνησή του, μετά την παραίτηση του υπουργού Εξωτερικών Νίκου Χριστοδουλίδη, διαβεβαίωσε πως το σχέδιο για τον East Med, αποτελεί μία επιλογή η οποία ευρίσκεται ακόμη στο στάδιο της μελέτης.
«Η υλοποίηση του, πράγματι, πολύπλοκου αυτού προγράμματος εξαρτάται κυρίως από την οικονομική του βιωσιμότητα, γεγονός που μένει να τεκμηριωθεί μετά τη μελέτη των τελικών πορισμάτων. Υπενθυμίζω πως ο εν λόγω αγωγός, αποτελεί μία από τις επιλογές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθότι ήδη από το 2013 η κατασκευή του αγωγού EastMed αναγνωρίστηκε βάσει του κανονισμού 347/2013 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ως Έργο Κοινού Ενδιαφέροντος. Για αυτό άλλωστε και στις 2 Ιανουαρίου 2020 υπεγράφη στην Αθήνα η συμφωνία για την κατασκευή του αγωγού EastMed από τους ηγέτες της Ελλάδας, της Κύπρου και του Ισραήλ. Σε κάθε περίπτωση όμως η μελέτη και άλλων επιλογών δεν θεωρώ ότι πλήττει τα συμφέροντα οποιουδήποτε από εμάς. Την κρίσιμη ώρα είμαι βέβαιος, οι αποφάσεις θα ληφθούν λαμβάνοντας υπόψη όλες τις παραμέτρους. Άλλωστε να σας θυμίσω ότι και η Κύπρος, έχει υπογράψει από το 2018 διμερή συμφωνία με την Αίγυπτο για μεταφορά φυσικού αερίου από το κοίτασμα «Αφροδίτη» σε εργοστάσιο υγροποίησης στην πόλη Εντκού της Αιγύπτου», είπε ο Κύπριος Πρόεδρος.
Στο δε ερώτημα για τη δήλωση του Τούρκου ΥΠΕΞ, με αφορμή τη συμφωνία με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Κατάρ, με την οποία υποστήριξε πως οι δύο χώρες έχουν υποσχεθεί ότι δεν θα προχωρήσουν σε έρευνες σε περιοχή που χαρακτηρίζεται ως «τουρκική υφαλοκρηπίδα», απάντησε, λέγοντας πως εκείνο που γνωρίζει είναι πως με βάση τα συμβόλαια που υπεγράφησαν από τις ExxonMobil και Qatar Petroleum, υλοποιείται το πρόγραμμα που έχει καταρτιστεί και συμφωνηθεί με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Ορισμένοι αναλυτές αφήνουν να εννοηθεί πως δεν συντρέχουν λόγοι ανησυχίας για την αιφνίδια αμερικανική παρέμβαση αφού είναι πιθανό αυτή να προήλθε, όπως υποστηρίζουν, από μεμονωμένες ομάδες συμφερόντων στο εσωτερικό του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και επομένως, δεν απηχεί την επίσημη θέση του Λευκού Οίκου. Παραπέμπουν δε στις επανορθωτικές δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων που επεχείρησαν να διασκεδάσουν τις αρχικές αρνητικές εντυπώσεις.
Βέβαια, το κατά πόσο η «δέσμευση των ΗΠΑ στο project της ενεργειακής διασύνδεσης της Ανατολικής Μεσογείου με την Ευρώπη», μπορεί να εκληφθεί ως «επανορθωτική» της ζημιάς που προκάλεσε το non paper, μένει να αποδειχτεί. Επί του παρόντος, μοιάζει σαν οι «συνταγές» αλά Αμερικάνα για τα ενεργειακά πράγματα της χώρας, δεν ταιριάζουν στο ελληνικό τραπέζι συμφερόντων, ακόμη και εάν η ελληνική κυβέρνηση έχει η ίδια φροντίσει να αποδομήσει με τις κινήσεις της, την προοπτική της έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων στο υπέδαφος της χώρας.
Με αφορμή τα όσα εξελίσσονται αυτές τις ημέρες στον ενεργειακό ορίζοντα της Ελλάδας – συμπεριλαμβανομένης και της έτερης αιφνίδιας απόφασης των stakeholders που συμμετέχουν στις σεισμικές έρευνες νοτίως της Κρήτης, να τις αναβάλουν, ενδεχομένως οριστικά αυτή τη φορά – το energia.gr σταχυολογεί ορισμένες από τις απόψεις που έχουν εκφέρει κατά το παρελθόν, κορυφαίοι αναλυτές και ειδήμονες, για έναν αγωγό που, να μη το λησμονούμε, χαρακτηρίστηκε αξ αρχής, πολιτικό project..
Ήδη από τον Οκτώβριο του 2018, σε workshop που είχε διοργανώσει το Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ Ευρώπης, είχε εκφραστεί ο πρώτος προβληματισμός για τη βιωσιμότητα του EastMed. Η Dr. Gina Cohen, ενεργειακή σύμβουλος από το Ισραήλ, ο Δρ. Ηλίας Κονοφάγος, αντιπρόεδρος της εταιρείας Flow Energy στην Ελλάδα αλλά και ο κ. Τσαρλς Έλληνας, CEO της Cyprus Natural Hydrocarbons Company, επεσήμαναν τα πολλά εμπόδια για την κατασκευή του αγωγού.
Η Dr. Cohen είχε μιλήσει για ένα «δύσκολο έργο» που πρέπει να ξεπεράσει σοβαρές τεχνικές δυσκολίες και να αντιμετωπίσει γεωπολιτικούς κινδύνους, όντας ένα project πολύ υψηλού κόστους που θα πρέπει να βασιστεί στη λογική των υψηλών τιμών του αερίου. Ανάλογες ήταν και οι θέσεις των υπολοίπων ομιλητών στο event του ΙΕΝΕ, με τον Δρα Κονοφάγο να θέτει ζήτημα αποθεμάτων που απαιτούνται ώστε να δημιουργηθούν ικανές προοπτικές για τη βιωσιμότητα του αγωγού.
Ο EastMed υπήρξε από την αρχή η επιτομή του ακριβού έργου, με το κόστος κατασκευής να υπερβαίνει τα 6-7 δισεκ. ευρώ, την ώρα που οι διαθέσιμες ποσότητες παρέμεναν ερωτηματικό και οι επιταγές της Ενεργειακής Μετάβασης καθιστούσαν τοξικές τις επενδύσεις σε νέα έργα αερίου.
Συμπερασματικά, ο «πολιτικός» αγωγός EastMed διαγράφεται, το πιθανότερο, με πολιτικές παρεμβάσεις εκείνων που τον υποστήριξαν σχεδόν από την αρχή…