σέ περίοδο βαθείας καταψύξεως τήν τελευταία διετία μετά τήν ἀπόφαση τοῦ Πρωθυπουργοῦ νά μήν μετάσχει στίς ἑορταστικές ἐκδηλώσεις πού ὀργάνωσε ἡ Μόσχα γιά τήν νίκη της ἐπί τῶν δυνάμεων τοῦ φασισμοῦ, ἀποτελεῖ ἡ ἐπίσκεψη τοῦ Πρωθυπουργοῦ Κυριάκου Μητσοτάκη στήν ρωσσική πρωτεύουσα καί ἡ συνάντησή του μέ τόν Πρόεδρο Πούτιν στίς 8 Δεκεμβρίου.
Σέ μιά περίοδο πού τό Κρεμλῖνο φαίνεται νά ἔχει τόν πρῶτο λόγο στήν διαμόρφωση τῶν διεθνῶν τιμῶν φυσικοῦ ἀερίου καί ἡ Ἄγκυρα δοκιμάζει καί πάλι τά νεῦρα τῆς ἑλληνικῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς στό Αἰγαῖο καί τήν Μεσόγειο ἡ ἐπαναπροσέγγιση τῶν δύο χωρῶν καί ἡ γνωριμία τῶν δύο ἡγετῶν ἀποκτᾶ ἰδιαίτερη σημασία. Πλέον τοῦ Αἰγαίου, τῶν ἑλληνοτουρκικῶν καί τῶν θεμάτων ἐνεργειακῆς πολιτικῆς τά ζητήματα πού εὑρίσκονται στό κοινό πεδίο ἐνδιαφέροντος τῶν δύο χωρῶν εἶναι ἀρκετά: ἡ αὔξηση τῶν δυνάμεων τοῦ ἀμερικανικοῦ στρατοῦ στήν Ἑλλάδα εἰδικῶς στήν Βορρᾶ, τά ζητήματα τῶν Πατριαρχείων, ἡ ὑποψηφιότητα τῆς Ἑλλάδος γιά τό Συμβούλιο Ἀσφαλείας τοῦ ΟΗΕ, ἡ διάθεση τῶν ἑλληνικῶν ἀγροτικῶν προϊόντων στήν ρωσσική ἀγορά, τά ἐμβόλια κ.ἄ. καλύπτουν ἕναν εὐρύ κύκλο θεμάτων πού θά τεθοῦν ἐπί τάπητος στό τραπέζι τῶν συνομιλιῶν Πούτιν – Μητσοτάκη.
Τήν συνάντηση προετοιμάζει ἐδῶ καί καιρό ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Νῖκος Δένδιας ὁ ὁποῖος συναντήθηκε προσφάτως μέ τόν πρύτανι τῆς διεθνοῦς διπλωματίας καί μακροβιότερο Ὑπουργό Ἐξωτερικῶν Σεργκέι Λαβρώφ μέ τόν ὁποῖο ἔχει ἀναπτύξει καί καλή προσωπική σχέση. Ὁ κύριος Δένδιας συναντήθηκε μέ τόν Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στά μέσα τῆς ἑβδομάδος στό Μέγαρο Μαξίμου, καί μεταξύ τῶν θεμάτων τῆς ἀτζέντας πού συζητήθηκαν ἦταν καί ἡ ἐπίσκεψη τοῦ Πρωθυπουργοῦ στήν Μόσχα.
Ὡς φαίνεται μέχρι στιγμῆς, ἡ ἐπαναπροσέγγιση τῶν δύο χωρῶν περνᾶ ἀπό μιά βασική ἀρχή: Ἡ Μόσχα ἡ ὁποία ἀποτελεῖ μόνιμο μέλος τοῦ Ἀσφαλείας καί ἡ ψῆφος της μετά ἀπό μία ἐθνική κρίση στό Αἰγαῖο εἶναι ὑπερπολύτιμη γιά ἐμᾶς, ἀξιώνει ἀπό τήν Ἑλλάδα «σεβασμό». Ὑπό τήν ἔννοια νά μήν ἀναμειγνύεται ἡ Ἀθήνα στά ἐσωτερικά της μέσῳ τῆς συνυπογράφης κειμένων πού ἀφοροῦν τήν κατάσταση στήν Οὐκρανία καί εἰδικώτερα στήν Κριμαία. Πόσῳ μᾶλλον νά μήν συμμετέχει σέ συμμαχικούς ἀκτιβισμούς γιά τήν ἐπιβολή κυρώσεων κατά τῆς Μόσχας.
Ἡ κατάσταση στήν Μαύρη Θάλασσα εἶναι ρευστή καθώς ὁ Πούτιν θεωρεῖ ὅτι οἱ σύμμαχοι πάτησαν τίς κόκκινες γραμμές του ἀποστέλλοντας δυνάμεις ἐκεῖ, κάτι πού εἶχε τήν εὐκαιρία νά ἀκούσει ἀπό πρῶτο χέρι ὁ ἀπεσταλμένος τοῦ Μπάιντεν διοικητής τῆς CIA πού τόν ἐπισκέφθηκε. Στό πλαίσιο αὐτό ὑπάρχει αὐξημένη εὐαισθησία γιά τήν προώθηση ἀμερικανικῶν στρατευμάτων πρός τήν Ρουμανία καί τήν Μαύρη Θάλασσα μέσῳ τοῦ νέου ὁρμητηρίου τῶν ΗΠΑ, τοῦ λιμένος Ἀλεξανδρουπόλεως.
Ἡ Ἀλεξανδρούπολη στήν πραγματικότητα εἶναι τά μετόπισθεν τῆς ἀντιρωσσικῆς γεωπολιτικῆς ὁμάδας κρούσης τοῦ ΝΑΤΟ, καί ἡ παρουσία τῶν ἀμερικανικῶν στρατευμάτων ἐκεῖ μιά ἀνάσα ἀπό τά σύνορα Ἑλλάδος – Τουρκίας δέν ἐνοχλεῖ μόνο τόν Πρόεδρο Ἐρντογάν. Ἐνοχλεῖ καί τόν Πρόεδρο Πούτιν.
Ἡ Ἑλλάς καλεῖται νά ἰσορροπήσει. Τό ζήτημα τῆς παρουσίας τῶν ἀμερικανικῶν στρατευμάτων ἐτέθη στήν τελευταία συνάντηση Δένδια – Λαβρώφ ἀπό τόν Ρῶσσο Ὑπουργό. Ὁ Ἕλλην Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν ἀπάντησε ὅτι ἐπρόκειτο γιά ἀσκήσεις πού διεξήχθησαν στήν Θράκη καί τίποτε πέραν αὐτοῦ. Ἀκολούθησαν ἀστεϊσμοί.
Ἡ συνάντηση Μητσοτάκη – Πούτιν ἔχει τεράστιο ἐνδιαφέρον γιά τρεῖς στρατηγικούς λόγους: ὁ πρῶτος εἶναι ὅτι ἡ Ἑλλάς θέτει ὑποψηφιότητα μετά 15 χρόνια καί πάλι γιά τήν θέση τοῦ μή μονίμου μέλους τοῦ Συμβουλίου Ἀσφαλείας καί ἐπιθυμεῖ τήν στήριξη τῆς ὑποψηφιότητάς της ἀπό τήν Ρωσσία καί ἄλλες χῶρες τῆς Ἀνατολικῆς Εὐρώπης.
Δεύτερον, διότι βάσει τῆς κοινῆς στρατηγικῆς Μητσοτάκη – Δένδια ἡ ὑποψηφιότητα γιά τόν ΟΗΕ ἀξιοποιεῖται γιά τήν δημιουργία μιᾶς μεγάλης συμμαχίας κρατῶν ὑπέρ τοῦ Δικαίου τῆς Θάλασσας καί τοῦ δικαιώματος τῆς Ἑλλάδος νά ἐπεκτείνει τά χωρικά της ὕδατα στά 12 μίλια. Ἤδη ἔγιναν ἀθορύβως ἐπαφές μέ τίς κυβερνήσεις τῆς Αὐστραλίας καί τῆς Νέας Ζηλανδίας.
Κεντρικό ρόλο στήν ἑλληνική στρατηγική μπορεῖ νά διαδραματίσει ὑπό προϋποθέσεις καί ἡ Ρωσσία πού δέν βλέπει μέ καλό μάτι τήν προσπάθεια τῆς Ἄγκυρας νά ἐλέγξει τό Αἰγαῖο καί τήν Μεσόγειο. Πόσῳ μᾶλλον ὅταν ὁ Πρόεδρος Ἐρντογάν σχεδιάζει νά παρακάμψει τήν Συνθήκη τοῦ Μοντραί μέ τό νέο κανάλι τῆς Κωνσταντινούπολης, κάτι πού δέν ἐνθουσιάζει τόν Πρόεδρο Πούτιν. Μᾶλλον τόν ἐνοχλεῖ. Ὁ Σεργκέι Λαβρώφ ἤδη ἔχει κάνει ἕνα μεγάλο βῆμα ἀναγνωρίζοντας τό δικαίωμα τῆς Ἑλλάδος νά ἐπεκτείνει τά χωρικά της ὕδατα στά 12 μίλια. Ἐάν τό βῆμα αὐτό ὁλοκληρωθεῖ ἀπό τόν Πρόεδρο Πούτιν –δύσκολο ἀλλά ὄχι ἀκατόρθωτο– θά ἔχει γίνει ἕνα μεγάλο ἅλμα γιά τήν ἐξωτερική μας πολιτική. Εἰδικῶς τώρα πού καί οἱ ΗΠΑ γιά δικούς τους λόγους –Σινική Θάλασσα– ἀναγνωρίζουν τό Δίκαιο τῆς Θαλάσσης διά στόματος τοῦ Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν Ἄντονυ Μπλίνκεν.
Βεβαίως οἱ Ρῶσσοι ἐνδεχομένως νά μᾶς ἀναγνωρίσουν αὐτό τό δικαίωμα ἐπειδή ἴσως προσδοκοῦν ὅτι μιά διαμάχη Ἑλλάδος – Τουρκίας γιά τά χωρικά ὕδατα διασπᾶ τήν νοτιοανατολική πτέρυγα τοῦ ΝΑΤΟ. Γιά ὅποιο λόγο καί ἄν τό πράξουν ὅμως, ἄν ποτέ τό πράξουν, θά ἐνισχύσουν τήν νομική θέση τῆς Ἑλλάδος. Ἡ ὁποία ἐπιδιώκεται νά ἐνισχυθεῖ περαιτέρω καί μέ τό περιεχόμενο τοῦ συνυποσχετικοῦ Ἑλλάδος – Ἀλβανίας γιά παραπομπή στήν Χάγη (ὁριοθέτηση ΑΟΖ Ἰονίου).
Μέγα θέμα τῆς ἀτζέντας Πούτιν – Μητσοτάκη θά ἀποτελέσει καί ἡ ἐνεργειακή κρίση. Ὁ Ἕλλην Πρωθυπουργός ἐμφανίζεται ἀποφασισμένος νά ζητήσει ἀπό τόν Ρῶσσο Πρόεδρο καλύτερες τιμές φυσικοῦ ἀερίου ἀπό τήν Gazprom, ἡ ὁποία ἀποτελεῖ ἕναν ἀπό τούς βασικούς προμηθευτές μας σέ ἐνέργεια. Παρέλκει νά ἐξηγήσει κανείς γιατί.
Ἡ ἀκρίβεια καί ἡ ἄνοδος τῶν τιμῶν τοῦ ἠλεκτρικοῦ ρεύματος ἐπηρεάζει δραματικῶς τούς προϋπολογισμούς τῶν ἑλληνικῶν ἐπιχειρήσεων καί τῶν ἑλληνικῶν νοικοκυριῶν καί φθείρει τήν Κυβέρνηση, τήν στιγμή πού αὐτή ἔχει εἰσέλθει στήν τελική εὐθεῖα γιά τήν ἐξάντληση τῆς θητείας της.
Τό ἐρώτημα εἶναι «τί λόγους ἔχει ὁ Πούτιν νά τό πράξει αὐτό;». Προηγούμενες ἀπόπειρες τοῦ Σεργκέι Λαβρώφ νά πείσει τήν Κυβέρνηση καί τόν Πρωθυπουργό νά ἀγοράσουν παρτίδα ρωσσικῶν ἐμβολίων «Σπούτνικ» ἔπεσε δίς στό κενό. Ἐνῶ ἐντός τῆς πρώτης διετίας διακυβέρνησης οὐκ ὀλίγες φορές
Ὑπουργοί τῆς ΝΔ ἐπανέλαβαν τό δόγμα τοῦ δραστήριου πρέσβεως Πάυατ ἐναντίον τῆς κακόβουλης ἐπιρροῆς τῆς Μόσχας στήν περιοχή. Γιά νά «δώσουν» 12 μίλια καί φτηνές τιμές φυσικοῦ ἀερίου οἱ Ρῶσσοι θά ζητήσουν ἀνταλλάγματα. Μέ κυριώτερο, τήν διατύπωση ἑλληνικῶν θέσεων ἐντός ΕΕ πού θά διασποῦν τό εὐρωπαϊκό μέτωπο; Μποροῦμε; Εἶναι δυνατόν; Γιά ὅση ἀξία ἔχει ἄς σημειώσουμε ὅτι ἡ καγκελλάριος Μέρκελ πού ἔχει ψύχωση μέ τό θέμα τῆς μετανάστευσης κάλεσε στό τηλέφωνο μέσα στήν ἑβδομάδα τόν φιλορῶσσο ἡγέτη τῆς Λευκορωσσίας Λουκασένκο προκαλῶντας καρδιακά ἐπεισόδια σέ Ὑπουργούς Ἐξωτερικῶν χωρῶν μελῶν τῆς ΕΕ ἀπό τήν Βαλτική. Σύμφωνα μέ διπλωματικές πηγές, οἱ ὅροι πού θέτουν οἱ Ρῶσσοι γιά νά στηρίξουν τίς ἑλληνικές θέσεις εἶναι τρεῖς: ἡ ἀναγνώριση τοῦ προβαδίσματος τοῦ Πατριαρχείου τῆς Μόσχας (ἀπορρίπτεται), ἡ ἀπόκτηση ἀγκυροβολίου τους στό Αἰγαῖο καί ἡ διευκόλυνσις στήν διέλευση τῶν πλοίων τους ἀπό τό Ἀρχιπέλαγος.
Ὁ πῆχυς εἶναι ψηλά. Καί γιά ἐμᾶς. Ἀλλά καί γιά ἐκείνους. Δυστυχῶς τό μομέντουμ γιά τόν ρωσσικό ἀγωγό South Stream ὁ ὁποῖος θά καθιστοῦσε τήν Ἑλλάδα ἐνεργειακό κόμβο φυσικοῦ ἀερίου χάθηκε τό 2009 μέ τήν ἐκλογή τοῦ Γιώργου Παπανδρέου στήν πρωθυπουργία. Ἡ στρατηγική ἀπόφαση Καραμανλῆ πού θά ἔδινε στήν Ἑλλάδα τεράστια ἐνεργειακά ἀποθέματα φυσικοῦ ἀερίου καί θά ἐγκαθιστοῦσε στήν Ἀθήνα τό νέο Διεθνές Χρηματιστήριο Φυσικοῦ Ἀερίου τό ὁποῖο θά διαμόρφωνε τίς τιμές σέ εὐρώ, πετάχτηκε στόν κάλαθο τῶν ἀχρήστων. Μέ συνέπεια σήμερα 13 χρόνια μετά νά παρακαλᾶμε τήν Μόσχα γιά φθηνό φυσικό ἀέριο.
Μᾶς ἔδιναν πολυκατοικία ὁλόκληρη καί ἐμεῖς ἀρκούμασταν μόνο στό ρετιρέ… Ὅλα ἐδῶ πληρώνονται.
*(ἀπό τήν ἐφημερίδα "ΕΣΤΙΑ")