με θέμα «Τιμολόγηση ηλεκτρικής ενέργειας και προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών».
Η κα Σδούκου επεσήμανε την άμεση αντίδραση της κυβέρνησης στις αυξήσεις των τιμολογίων και τόνισε πως είναι έτοιμη να παρέμβει περαιτέρω, αφόσον χρειαστεί, για να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις των τιμών στους καταναλωτές. Ακόμη, η Γενική Γραμματέας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών δεν παρέλειψε να σημειώσει πως το θέμα της Ημερίδας είναι πολύ επίκαιρο για να καταλήξει πως είναι υποχρέωση του ΥΠΕΝ και της κυβέρνησης να ενισχύσουν τη διαφάνεια και την ενημέρωση των καταναλωτών.
Στον εναρκτήριο χαιρετισμό της η πρόεδρος της Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ, Παναγιώτα Καλαποθαράκου ανέφερε πως οι καταγγελίες για τις αυξήσεις στα τιμολόγια ηλεκτρικής ενέργειας έχουν εκτοξευθεί: «Το τελευταίο τρίμηνο, από την επεξεργασία λογαριασμών που έλαβε η Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ. διαπιστώνουμε ότι, στο ανταγωνιστικό σκέλος των λογαριασμών, οι αυξήσεις που έχουν πραγματοποιηθεί είναι από 30 έως 170%. Οι καταγγελίες των καταναλωτών για τα θέματα της ενέργειας από την 6η θέση που βρίσκονταν στον πίνακα των καταγγελιών το 2017, έχουν αναρριχηθεί πλέον στη 2η θέση και διαφαίνεται πως είναι ζήτημα χρόνου να καταλάβουν την πρώτη θέση». Η κα Καλαποθαράκου κατέθεσε οκτώ προτάσεις για την προστασία των δικαιωμάτων των καταναλωτών μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται το δικαίωμα των καταναλωτών να έχουν τη δυνατότητα να συνάπτουν συμβάσεις τόσο με σταθερή, όσο και με κυμαινόμενη τιμολόγηση και ζήτησε να ληφθεί μέριμνα για τα ευάλωτα νοικοκυριά.
Το λόγο έλαβε ακολούθως ο Γενικός Γραμματέας Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτή του Υπουργείου Ανάπτυξης, Σωτήρης Αναγνωστόπουλος, ο οποίος έθεσε ως πρωταρχικό σκοπό της Γραμματείας, την ενημέρωση των καταναλωτών. «Οι καταγγελίες εστιάζουν, κυρίως, στον τρόπο τιμολόγησης της ηλεκτρικής ενέργειας, στο υψηλό ποσοστό των ρυθμιζόμενων χρεώσεων στο συνολικό ύψος πληρωτέου λογαριασμού και στη δυσκολία κατανόησης των λογαριασμών. Οι υπηρεσίες μας έχουν ήδη εντείνει τις προσπάθειες ελέγχου και ενημέρωσης των καταναλωτών αναλαμβάνοντας δράσεις ενώ σημαντικό να επιτύχουμε μεγαλύτερη διαφάνεια».
Από την πλευρά του, ο Συνήγορος του Καταναλωτή, Λευτέρης Ζαγορίτης, υπογράμμισε πως το τελευταίο διάστημα, η Αρχή γίνεται δέκτης ενός μεγάλου και συνεχώς αυξανόμενου αριθμού καταγγελιών που σχετίζονται με τις χρεώσεις προμήθειας και ιδίως των ρητρών αναπροσαρμογής, αποχώρησης κλπ.
"Το πρώτο 10μηνο του 2021 είχαμε αύξηση των αναφορών για τον κλάδο της ενέργειας κατά 44,5% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα το 2020. Στην πραγματικότητα μιλάμε για εκτόξευση των αναφορών στον χώρο της ενέργειας. Αυτό δεν το θεωρούμε καθόλου θετικό. Κι ελπίζω να μείνουμε εδώ, δηλαδή να μην έχουμε ακόμη μεγαλύτερες αυξήσεις στη συνέχεια, κάτι για το οποίο προσωπικά δεν είμαι καθόλου βέβαιος. Επίσης, έχουμε εκδώσει δεκάδες, για να μην πω εκατοντάδες, σχετικές ενστάσεις οι οποίες κοινοποιούνται στη Γενική Γραμματεία Εμπορίου, στο ΥΠΕΝ και στη ΡΑΕ. Η ΡΑΕ έχει εκδώσει τα τελευταία χρόνια πολύ σημαντικές κανονιστικές ρυθμίσεις που, σε συνδυασμό με το υπάρχον πλαίσιο του Κώδικα Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας, διαμορφώνει ένα αποτελεσματικό πλαίσιο λειτουργίας το οποίο πρέπει επιτέλους να εφαρμοστεί όχι μόνο από τους καταναλωτές, αλλά και από τους συνεπείς προμηθευτές. Σημαντική είναι και η, σε εξέλιξη διαβούλευση, για την τυποποίηση των τιμολογίων", ανέφερε.
Ακολούθησε η ομιλία του προέδρου της ΡΑΕ, Αθανάσιου Δαγούμα, ο οποίος μίλησε εκτενώς για τις δράσεις και πρωτοβουλίες που έχει αναλάβει η Αρχή για την ενδυνάμωση των καταναλωτών. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται, όπως είπε:
Σύγκριση και επαληθευσιμότητα τιμολογίων:
Τον Απρίλιο 2020, η Αρχή έλαβε την Απόφαση 409/2020, «Κατευθυντήριες Οδηγίες για τη διαφάνεια και την επαληθευσιμότητα των χρεώσεων στο ανταγωνιστικό σκέλος των τιμολογίων ΧΤ».
Τον Δεκέμβριο του 2020, η Αρχή ανέπτυξε και έθεσε σε δημόσια χρήση το εργαλείο σύγκρισης τιμών energycost.gr, όπου σήμερα υπάρχουν 333 καταχωρημένα τιμολόγια, 249 για την ηλεκτρική ενέργεια και 84 για το φυσικό αέριο.
Μείωση κόστους Δικτύων:
Τον Οκτώβριο 2020, η Αρχή αποφάσισε οι απώλειες της ΧΤ να περάσουν στην ευθύνη του ΔΕΔΔΗΕ (και όχι των Προμηθευτών) στο τέλος της ρυθμιστικής περιόδου 2021-2024, ώστε ο ΔΕΔΔΗΕ να έχει κίνητρο να τις μειώσει. Ενώ τον Ιούλιο 2021, η Αρχή προσδιόρισε χρονοδιάγραμμα (2021-2030) ώστε οι απώλειες να μειωθούν κατά περίπου 5% (από περίπου 10%) με τη διείσδυση των έξυπνων μετρητών και εάν δεν πετυχαίνει, ο ΔΕΔΔΗΕ θα πληρώσει για μη επίτευξη στόχου.
Τον Ιούλιο 2021, η Αρχή δεν υιοθέτησε την πρόταση του ΔΕΔΔΗΕ για premium WACC 2% σε 13 έργα για διάρκεια 7 ετών, αλλά αντίθετα αποφάσισε την απόδοση premium WACC για περίοδο 4 (αντί 7) ετών, 1.5% για 1 έργο, 0.5% για 3 έργα, και 0% για τα υπόλοιπα 9 έργα.
Τον Ιούλιο 2021, η Αρχή υιοθέτησε την 3rd version CBA που χρησιμοποιεί ο ENTSOE, για την αξιολόγηση του Κόστους/Οφέλους των διασυνδέσεων των νησιών, και κλήθηκε ο ΑΔΜΗΕ να εκπονήσει ανάλυση Κόστους/Οφέλους, το οποίο αναμένεται να οδηγήσει σε απομείωση του αιτηθέντος από τον ΑΔΜΗΕ premium WACC 2.5% για όλες τις διασυνδέσεις.
Κινητικότητα πελατών:
Τον Ιούλιο 2021, σε συνέχεια 3 Δημοσίων Διαβουλεύσεων και λαμβάνοντας υπόψιν απόφαση 1888/2020 του ΣτΕ σχετικά με τη διευκόλυνση στην κινητικότητα πελατών, η Αρχή γνωμοδότησε προς το ΥΠΕΝ σχετικά με την τροποποίηση του άρθρου 42 του Κώδικα Προμήθειας σε σχέση με την
κινητικότητα των Πελατών, την παρακολούθηση και επισήμανση οφειλών ενός Πελάτη
Τον Σεπτέμβριο 2021, η Αρχή ανέπτυξε και έθεσε σε δημόσια χρήση Πλατφόρμα Ενημέρωσης και Υποστήριξης Καταναλωτών my.rae.gr, όπου οι Πολίτες μπορούν να ενημερώνονται για τις δράσεις/αποφάσεις της Αρχής αλλά και να υποβάλουν παράπονα προς τον Προμηθευτή και Διαχειριστή τους
Διαφάνεια στην προ-συμβατική ενημέρωση και στους λογαριασμούς:
Τον Σεπτέμβριο 2021, η Αρχή έθεσε σε Δημόσια Διαβούλευση, τις προτάσεις της σχετικά με την εναρμόνιση του εθνικού πλαισίου προς την Οδηγία 2019/944, σε ό,τι ειδικότερα αφορά την ενδυνάμωση των καταναλωτών ηλεκτρικής ενέργειας και την προώθηση του υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των Προμηθευτών
Τον Οκτώβριο 2021, η Αρχή έθεσε σε Δημόσια Διαβούλευση την Καθιέρωση προτύπων για το τυποποιημένο «Έντυπο Αίτησης Προσφοράς Προμήθειας Ηλεκτρικής Ενέργειας» και τον «Λογαριασμό Κατανάλωσης». Το ίδιο αναμένεται να γίνει και στο φυσικό αέριο
Δρομολογημένες Αποφάσεις:
Τον Νοέμβριο 2021, αναμένεται Έκδοση Κατευθυντηρίων Γραμμών:
για την υιοθέτηση των τυποποιημένων εντύπων προσυμβατικής ενημέρωσης («Αίτηση Προσφοράς Προμήθειας») και «Λογαριασμού Κατανάλωσης»
για τη διασφάλιση της προσήκουσας ενημέρωσης των καταναλωτών πριν από κάθε τροποποίηση συμβατικού όρου σαφής κατηγοριοποίηση των τιμολογίων βάσει συστήματος διαβάθμισης κινδύνου καθώς και Γνωμοδότηση στο ΥΠΕΝ για το ζήτημα των ρητρών πρόωρης αποχώρησης.
Παράλληλα, πραγματοποιείται, διερεύνηση του βαθμού συμμόρφωσης των Προμηθευτών με την Απόφαση ΡΑΕ 409/2020 για τη διαφάνεια: Θετικές αναφορές και κυρώσεις.
Τον Δεκέμβριο 2021 αναμένεται Απόφαση της Αρχής για ολοκλήρωση πλήρως ενημερωμένου Μητρώου του ΔΕΔΔΗΕ (ΑΦΜ/Πελάτης/Μετρητής) μέχρι 31.12.2022, όπου έχει ήδη δρομολογηθεί συνεργασία με ΑΑΔΕ και ΔΕΔΔΗΕ.
Οι πρωτοβουλίες της Αρχής επικροτούνται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία σε σχετικές επικοινωνίες θεωρεί την Ελληνική Αρχή από τις πλέον δραστήριες στην Ευρώπη, παρά την υπο-στελέχωση και υπο-αμοιβή των στελεχών της.
Ο κ. Δαγούμας έκλεισε την ομιλία του, λέγοντας πως ο πολίτης είναι αυτονόητο πως πρέπει να αντιμετωπίζεται με αξιοπρέπεια από όλους τους φορείς και δεσμεύτηκε πως η ΡΑΕ θα συνεχίσει απτόητη την Ενδυνάμωση των Καταναλωτών (μπορείτε να δείτε την πλήρη παρουσίαση του κ. Δαγούμα εδώ)
Ακολούθησε η παρουσίαση της νομικής συμβούλου του ΥΠΕΝ, δικηγόρου LLM, Φωτεινής Αντωνοπούλου σχετικά με το «Λογαριασμό Κατανάλωσης Ηλεκτρικής ενέργειας: Ενημέρωση και Προστασία του Καταναλωτή». Η κα Αντωνοπούλου, αναφέρθηκε στην εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας κατά την τιμολόγηση
ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα και σημείωσε πως η εξέλιξη του ενωσιακού πλαισίου και η ενσωμάτωση των διαδοχικών Ενεργειακών Πακέτων επέφερε σταδιακά, μεταξύ άλλων, το άνοιγμα των λιανικών αγορών των Κρατών Μελών της ΕΕ.
Μίλησε ακόμη για τις βασικές προκλήσεις που συνοδεύουν το λογαριασμό κατανάλωσης και αναφέρθηκε στην έκθεση ανάλυσης συνεπειών του 4ου Ενεργειακού Πακέτου, που αφορούν στην αντιμετώπιση των παραπόνων των καταναλωτών για τη δομή και τη λειτουργία του Λογαριασμού Κατανάλωσης, καθώς επίσης και στη μελέτη της Ε.Ε. στον τομέα των Καταναλωτών για την προσυμβατική ενημέρωση και την τιμολόγηση στην ενεργειακή αγορά, που αφορά στη βελτίωση της διαφάνειας και της συγκρισιμότητας.
Οι παραπάνω δράσεις, όπως επεσήμανε, αποσκοπούν στο να ερευνηθούν οι ελάχιστες απαιτήσεις και επιλογές για την τυποποίηση των προσφορών ενέργειας και των λογαριασμών κατανάλωσης, που εξασφαλίζουν τη διαφάνεια και τη συγκρισιμότητα. Επίσης, στην υποβολή προτάσεων για το σχεδιασμό «υποδειγμάτων λογαριασμού», στην ανάλυση των βασικών παραγόντων που αποθαρρύνουν τους πελάτες από την αλλαγή προμηθευτή, με έμφαση στην επίδραση των τελών διακοπής σύμβασης προμήθειας, καθώς και στην εξέταση εργαλείων σύγκρισης τιμών.
Η κα Αντωνοπούλου, τόνισε πως ένα από τα προβλήματα είναι το ότι σημαντικό ποσοστό πελατών δεν ελέγχουν το λογαριασμό κατανάλωσης, ούτε διαθέτουν έστω τον ελάχιστο χρόνο για να ελέγχουν το λογαριασμό τους.
(Πίνακας που παρουσιάζει τους κυριότερους λόγους που οι καταναλωτές δεν διαθέτουν χρόνο για να ελέγχουν τους λογαριασμούς τους, ανά χώρα)
Παρουσίασε, επίσης, την Οδηγία 2019/ 944 η οποία αποτελεί ένα από τα οκτώ νομοθετικά κείμενα του Δ’ Ενεργειακού Πακέτου «Καθαρή Ενέργεια για όλους τους Ευρωπαίους» (“Clean Energy for all Europeans- CEP”), που δημοσιεύτηκε στις 14 Ιουνίου 2019. Η Οδηγία, όπως εξήγησε η κα Αντωνοπούλου, επικαιροποιεί τους κανόνες του Γ’ Ενεργειακού Πακέτου και αποσκοπεί στην ενίσχυση της θέσης και την ενεργή συμμετοχή και προστασία των καταναλωτών στην ενεργειακή αγορά ενώ τέλος, εισάγει ειδικές διατάξεις για το περιεχόμενο του λογαριασμού κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας και τις πληροφορίες τιμολόγησης στις συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας και προβλέπει συμπληρωματικούς τρόπους για την πληροφόρηση των τελικών πελατών -ενδεικτικά, μεταξύ άλλων, σε ξεχωριστό έντυπο, με παραπομπή σε ιστοσελίδα ή σε ηλεκτρονική εφαρμογή (μπορείτε να δείτε την πλήρη παρουσίαση της κας Αντωνοπούλου εδώ)
Στην Ημερίδα μίλησε ακόμη ο Δρ. Νομικής και δικηγόρος, Δημήτρης Σπυράκος για τα «Σταθερά και κυμαινόμενα τιμολόγια σε μία δυναμική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας», καθώς επίσης, η δικηγόρος και ειδική επιστήμων, Προϊσταμένη Τμήματος Β’, του γραφείου του Προέδρου της ΡΑΕ, Μαρία Ψάλτη, καθώς και τα στελέχη της Δ/νσης & Εποπτείας Ενεργειακών Αγορών Λιανικής & Καταναλωτών, Βασίλης Προβατόπουλος και Χρήστος Τολιόπουλος , οι οποίοι ανέλυσαν εκτενώς τις δράσεις της ΡΑΕ για την ενδυνάμωση των καταναλωτών.
Συμμετείχαν τέλος, με χωριστές παρουσιάσεις ο εκπρόσωπος του Ελληνικού Συνδέσμου Εμπόρων & Προμηθευτών Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΕΣΕΠΗΕ), Γιώργος Παναγιώτου ο αναπληρωτής Γενικός Διευθυντής του Ελληνικού Συνδέσμου Προμηθευτών Ενέργειας (ΕΣΠΕΝ), Κώστας Παπαμιχαήλκαι ο δικηγόρος και Νομικός Σύμβουλος της Ε.Κ.ΠΟΙ.ΖΩ., Βίκτωρ Τσιαφούτης.