Η Διάσταση του Χρόνου στην Ενεργειακή Κρίση

Το μάθαμε το μάθημα, ήγουν, το γιατί αυξάνονται οι τιμές της ενέργειας και μας οδηγούν στην αγκαλιά μιας κρίσης που θυμίζει αχνά την πετρελαϊκή της δεκαετίας του ’70 αλλά στο πιο…καθαρό της. Το φυσικό αέριο, το περίφημο καύσιμο-γέφυρα για την Ενεργειακή Μετάβαση, όπως μας έλεγαν, βρίσκεται σήμερα στο στόχαστρο με την κατηγορία ότι ευθύνεται για το ότι οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας έχουν σκαρφαλώσει σε ύψη δυσθεώρητα και απλησίαστα για πολλούς να την πληρώνουν, εφεξής. Βέβαια, για να γράψουμε και του στραβού το δίκιο, ο πραγματικός «εγκληματίας» δεν είναι το καύσιμο 

Του Αδάμ Αδαμόπουλου
Δευ, 11 Οκτωβρίου 2021 - 08:00

αλλά ορισμένοι άνθρωποι που αυτοπροσδιορίζονται ως ταγοί, εμφανίζονται να είναι οι κληρονόμοι του αλάθητου του Πάπα και έχουν βαλθεί να γονατίσουν ενεργειακά και οικονομικά μια ολόκληρη ήπειρο για την οποία επαίρονται- ακόμη- ότι έως το 2050 θα την κάνουν να είναι η πρώτη στον πλανήτη που θα διαβεί τον «πράσινο» Ρουβίκωνα και θα την έχουν μετατρέψει σε μια αμιγή ζώνη μηδενικού αποτυπώματος άνθρακα –κατά το παράδειγμα, πιθανώς, των πάλαι ποτέ …αποπυρηνικοποιημένων ζωνών στην Αττική.  

Κι όμως! Όσο θυμόμαστε το τρίπτυχο «Φθηνή, Αξιόπιστη και Καθαρή» ενέργεια για όλους, που παπαγάλιζαν οι Βρυξέλλες και οι κυβερνήσεις των χωρών-μελών της Ε.Ε. τα τελευταία χρόνια, είναι να αναρωτιέται κανείς για το κατά πόσο όλο αυτό το αφήγημα στήθηκε απλώς κατά λάθος.  

Στο παιχνίδι αυτή της ιδιότυπης προπαγάνδας έχουν μπει πλέον λυτοί και δεμένοι –όπου “λυτοί” είναι οργανισμοί όπως ο ΙΕΑ, που άλλα λέει φέτος, άλλα έλεγε πέρυσι κ.ο.κ., αρκεί να περνάει το μήνυμα.

Τα νέα από το μέτωπο της φθηνής ενέργειας για όλους είναι ότι το κόστος του αερίου θα αυξηθεί, για τους οικιακούς καταναλωτές, εγγύς ή και άνω του 200%. Σύμφωνα με τελευταία στοιχεία, η τιμή της κιλοβατώρας το δ’ τρίμηνο, που πέρυσι ήταν 0,04 ευρώ η κιλοβατώρα, θα διαμορφωθεί σε 0,10 ευρώ, που σημαίνει αύξηση 150%. 

(Διεθνείς τιμές φυσικού αερίου. Iστορικές και προθεσμιακές καμπύλες. Πηγή: Rystad Energy)

Όλα αυτά όμως είναι λίγο ή πολύ γνωστά σε όλους μας. Αυτό που δεν έχει ακόμα εξερευνηθεί είναι η διάσταση του χρόνου που αφορά σε αυτή την κρίση. Δηλαδή το πότε θα πρέπει να αναμένουμε - εάν μπορεί να προβλεφθεί - ότι θα ξεφύγουμε από τη μαγνητική τροχιά της ενεργειακής στενωπού που βρεθήκαμε.

Συγκυριακό ή Φαινόμενο με πιο Μόνιμα Χαρακτηριστικά;

Κυβερνητικοί αξιωματούχοι και διευθυντικά στελέχη ιδιωτικών εταιρειών ενέργειας υποστήριζαν μετ΄επιτάσεως και έως πρότινος, πως όλα τούτα είναι συγκυριακά, πως από τον Απρίλιο του 2022 οι τιμές θα πέσουν και άλλά τέτοια ευήκοα. Τούτα διαπίστωναν οι κυβερνώντες όταν εξήγγειλαν τα πρώτα μέτρα ανάσχεσης του ράλι των τιμών της ενέργειας. Πως πάμε, δηλαδή, έως -το πολύ- το πρώτο τρίμηνο του 2022 με μέτρα ανακούφισης των ευάλωτων καταναλωτών, πριν από το happy ending που θα επακολουθήσει.

Όμως, εδώ προκύπτει αμέσως ένα θέμα. Αν οι τιμές του αερίου αρχίσουν, όντως, να μειώνονται από το β΄τετράμηνο του επόμενου έτους, τότε δεν θα πρόκειται για εξέλιξη που θα βασίζεται σε θεμελιώδη δεδομένα και άρα θα προοιωνίζεται και μια θεμελιώδη διόρθωση της αγοράς, αλλά για ένα καθαρά εποχικό φαινόμενο αφού από τον Απρίλιο λιγοστεύουν οι ανάγκες για θέρμανση.   

Κάπως έτσι λοιπόν, και ενώ εντείνεται η αμφισβήτηση στα όσα από πράσινης καθέδρας διατυπώνουν οι σοφοί των Βρυξελλών, στο κείμενο της επιστολής που απέστειλαν προ ημερών στον πρόεδρο του Eurogroup οι κ.κ. Σταϊκούρας και Σκρέκας και σε μια ριζική μεταστροφή των αρχικών τους θέσεων, αναφέρουν πως «οι τρέχουσες, ασυνήθιστα υψηλές –όπως τις χαρακτηρίζουν- τιμές του φυσικού αερίου ενδέχεται να μην αποτελούν περιστασιακό συμβάν, λόγω «εφάπαξ παραγόντων», για να προειδοποιήσουν στη συνέχεια ότι ανάλογες κρίσεις θα επαναλαμβάνονται στο προσεχές μέλλον.

Είχε προηγηθεί βέβαια η Κριστίν Λαγκάρντ η οποία στο τέλος Σεπτεμβρίου είχε δηλώσει πως η ακρίβεια στην ενέργεια ήρθε για να μείνει, και πως πιθανώς, θα διαρκέσει περισσότερο από την πανδημία, καταφέροντας το πρώτο πλήγμα σε όλους όσοι περί άλλων τύρβαζαν από τις αρχές του καλοκαιριού –τουλάχιστον.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας απέδωσε ένα μέρος του προβλήματος στη πράσινη μετάβαση που προωθεί η Ε.Ε.  και στη σταδιακή εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων και εμφανίστηκε αισιόδοξη ότι η κατάσταση θα ομαλοποιηθεί «όταν θα εντοπίσουμε νέες πηγές ενέργειες». Με τη θέση της κας Λαγκάρντ τάχθηκαν ηγετικές φυσιογνωμίες του ευρωπαϊκού επιχειρείν, που ενστερνίζονται την άποψη πως για την άνοδο του ενεργειακού κόστους ευθύνεται κατά βάση η ακολουθούμενη πολιτική της Ε.Ε. κατά της κλιματικής αλλαγής. 

Αλλά και στη χώρα μας αρχίζουν δειλα-δειλά να διατυπώνονται ανάλογες θέσεις. Ο αναλυτής της Bank of America, Θανάσης Βαμβακίδης, θεωρεί ότι οι τιμές στην ενέργεια θα παραμείνουν σε πολύ υψηλά επίπεδα για αρκετά ακόμη χρόνια, «τουλάχιστον έως ότου ολοκληρωθεί η πράσινη μετάβαση», καθώς το ράλι των τιμών χαρακτηρίζεται από πολύ πιο δομικά χαρακτηριστικά.

Σε πρόσφατη συνέντευξή του στο liberal.gr υποστηρίζει πως στην περίπτωση που αποκλιμακωθούν οι τιμές, οι βαθύτερες αιτίες που συντηρούν την ανισορροπία στις ενεργειακές αγορές, θα απαιτήσουν πολύ περισσότερο χρόνο για να αντιμετωπιστούν -πέραν του πληθωρισμού και των χαμηλών επιπέδων ανάπτυξης που συνοδεύουν το φαινόμενο.