Η βιαστική όσο και ντροπιαστική εκκένωση της Καμπουλ αποτελεί αναμφίβολα ένα μεγάλο δίδαγμα για την Δύση. Όσον αφορά τα όρια της, τις δυνατότητες της  αλλά και την σιγουριά της υπεροχής της. Επί του παρόντος ωστόσο το μόνο βέβαιο είναι ότι η κατάληψη του Αφγανιστάν από τους Ταλιμπάν σημάνει σημαντικές γεωπολιτικές εξελίξεις, με την Τουρκία να ξαναμπαίνει δυναμικά στο παιχνίδι, την Ρωσία να βρίσκεται σε σημείο υπεροχής και τις ΗΠΑ να προσπαθούν να μαζέψουν τα κομμάτια της άλλοτε πανίσχυρης υπερδύναμης. Ήδη η Ρωσία και η Τουρκία ανακοίνωσαν ότι δεν θα κλείσουν τις πρεσβείες τους στην Καμπούλ, 

 

 

κάτι που επιβεβαιώνει ότι έχουν ήδη διαπραγματευτεί με τους Ταλιμπάν. Παράλληλα, μετά από μια περίοδο παγωμένων σχέσεων, η Άγκυρα κάνει τα πρώτα βήματα επαναπροσέγγισης της Μόσχας, αγνοώντας μάλιστα επιδεικτικά τους άλλοτε στενούς εταίρους τους, ΗΠΑ. Και μάλιστα στην χειρότερη στιγμή. Την ώρα που η κυβέρνηση Μπάιντεν βρίσκεται στο μάτι του κυκλώνα για την ντροπιαστική αποχώρηση των Αμερικανών από το Αφγανιστάν, η Άγκυρα προχωράει στην αγορά ενός ακόμη -τρίτου κατά σειρά- πυραυλικού συστήματος S-400, σύμφωνα με κορυφαίο στέλεχος του ρωσικού οργανισμού αμυντικής βιομηχανίας Rosoboronexport. Κάτι που γνωρίζει εκ των προτέρων ότι θα εξοργίσει τους Αμερικανούς. Το σε ποιο βαθμό μένει να το διαπιστώσουμε σύντομα.

Από την άλλη αν και η Ρωσία και η  Κίνα βλέπουν θετικά ότι ο ανταγωνιστής τους, οι ΗΠΑ, αποχωρεί από ένα κοντινό πεδίο τους, ανησυχούν για την επέκταση του ισλαμικού φονταμενταλισμού στο εσωτερικό τους. Ειδικά η Ρωσία ενδιαφέρεται και για την σταθερότητα γειτονικών προς το Αφγανιστάν (πρώην σοβιετικών) χωρών της Κεντρικής Ασίας, όπως το συμμαχικό της Τατζικιστάν στο οποίο διατηρεί ρωσικές στρατιωτικές δυνάμεις. Εκτός αυτού,  Μόσχα και Πεκίνο έχουν πολλούς λόγους να έρθουν ακόμη πιο κοντά. Πρόκειται για τη νέα σιδηροδρομική σύνδεση των δύο χωρών,  ανάλογη με αυτήν που αναπτύσσουν οι ναυτικές δυνάμεις με δίκτυο βάσεων και λιμένων. Θα συνδέει τα σιδηροδρομικά συστήματα της Ρωσίας και της Κίνας δια του ποταμού Αμούρ. Αυτό σημαίνει ότι το βορειοανατολικό σιδηροδρομικό δίκτυο της Κίνας μπορεί πλέον να συνδεθεί με τον ρωσικό σιδηρόδρομο της Σιβηρίας. Η γέφυρα έχει μήκος 2.215 μέτρα και είναι το πιο πρόσφατο έργο που ολοκληρώθηκε στο πλαίσιο της φιλόδοξης πρωτοβουλίας της Κίνας, One Belt-One Road.

Μεγάλος χαμένος από τις εξελίξεις είναι το Ιράν, καθώς ως ηγετική δύναμη των Σιιτών Μουσουλμάνων βλέπει δίπλα του να κερδίζει μια φανατική δύναμη του ανταγωνιστικού Σουνιτικού Ισλάμ. Ανησυχεί και για την τύχη της μειονότητας των επίσης Σιιτών Χαζάρων του Αφγανιστάν , που είναι αντίπαλοί των Ταλιμπάν. Υπενθυμίζεται ότι το Ιράν είχε βρεθεί στα πρόθυρα διεξαγωγής ενός ολοκληρωτικού πολέμου με τους Ταλιμπάν το 2000, επομένως θα τους αντιμετωπίσει με μεγάλη δυσπιστία. Όσον αφορά το Πακιστάν, βρίσκεται στην πλευρά των κερδισμένων  καθώς είναι γνωστοί οι δεσμοί των Μυστικών Υπηρεσιών του με τους Ταλιμπάν. Οι Ταλιμπάν φυλετικά προέρχονται από την πλειοψηφούσα στο Αφγανιστάν εθνοτική ομάδα των Παστούν, οι οποίοι επίσης κατοικούν και στο βόρειο Πακιστάν, που συνορεύει με το Αφγανιστάν. Κάτι που όπως είναι φυσικό ανησυχεί την Ινδία, που βλέπει  να ενισχύεται το εχθρικό της,  Πακιστάν ενώ ουδέποτε είχε καλές σχέσεις με τους Ταλιμπάν.  Ωστόσο, το Νέο Δελχί ως σημαντικός οικονομικός παράγοντας  μπορεί να αποβεί εν τέλει ελκυστική για τους Ταλιμπάν. Η Ινδία ”τρέχει” πολλά αναπτυξιακά προγράμματα στις 34 επαρχίες του Αφγανιστάν.

Το προσφυγικό

Το μεγάλο ερωτηματικό αυτή την στιγμή είναι το προσφυγικό και πώς αυτό μπορεί να επηρεάσει την ΕΕ, Οι περισσότεροι αναλυτές θεωρούν βέβαιο ότι θα υπάρξει μεγάλο προσφυγικό κύμα από το Αφγανιστάν. Ειδικά μάλιστα αν η  εξαιρετικά τεταμένη εσωτερική κατάσταση εξελιχθεί σε εμφύλιο πόλεμο. Οι πρώτες χώρες που αναμένεται να επηρεαστούν θα είναι το Ιράν και η Τουρκία. Στην Άγκυρα έχει ήδη σημάνει συναγερμός, αρχίζοντας εσπευσμένα την κατασκευή ενός τείχος μήκους 295 χλμ. κατά μήκος της μεθορίου της με το Ιράν προκειμένου να φρενάρει τις προσφυγικές ροές από το Αφγανιστάν μετά την πτώση της Καμπούλ. Ο υπουργός Άμυνας της Τουρκίας, Χουλουσί Ακάρ, ανακοίνωσε μάλιστα ότι το τείχος είναι σχεδόν έτοιμο κι ότι η ασφάλεια στις μεθόριες περιοχές έχει ενισχυθεί και με τη χρήση τεχνολογικών μέσων

Σε επιφυλακή βρίσκεται και η Ελλάδα, που έχει αυξήσει τις περιπολίες στον Έβρο σε συνδυασμό με τον νέο φράκτη που έχει πλέον ολοκληρωθεί. Η ανησυχία είναι έκδηλη λόγω της καλοκαιρίας και της χαμηλής στάθμης των ποταμών στον Έβρο. Η Αθήνα φαίνεται πάντως αποφασισμένη να χρησιμοποιήσει το νομικό οπλοστάσιο που έχει στην διάθεσή της, καθώς η Τουρκία έχει χαρακτηριστεί ασφαλής χώρα για πρόσφυγες. Κάτι το οποίο σημαίνει πρακτικά ότι η Αθήνα μπορεί να τους επαναπροωθήσει πίσω στην Άγκυρα. Οι Ευρωπαίοι ως συνήθως εκφράζουν την αλληλεγγύη τους και την στήριξή τους στην Ελλάδα σε περίπτωση νέου προσφυγικού κύματος. Ωστόσο όπως έχουμε διδαχθεί και στο παρελθόν, η αλληλεγγύη αυτή μένει κυρίως στα λόγια, καθώς ήδη αρκετές ευρωπαϊκές χώρες, με προεξέχουσα την Αυστρία, έχουν διαμηνύσει ότι δεν πρόκειται να δεχθούν Αφγανούς πρόσφυγες.