αξιολογούν τις επιδόσεις εταιρειών και τις κατατάσσουν με βάση επιδόσεις. Ο δικός μας έχει και εταιρείες που έχουν υψηλό κίνδυνο να μολύνουν το περιβάλλον όπως στο παρελθόν, άλλες που εμφανίζουν μάλλον περιορισμένη ή ασαφή ευαισθησία για την κοινωνία και μερικές που θα ήταν υπόδειγμα κακής εταιρικής διακυβέρνησης. Απλώς ελπίζουμε να αποδειχθεί αφετηρία για μια διαφορετική πορεία.
Η εκπλήρωση από μεγάλες εταιρείες κριτηρίων που αφορούν το περιβάλλον, την κοινωνία και τη διακυβέρνηση ξεκίνησε σαν μια διακήρυξη καλών προθέσεων πριν από μερικές δεκαετίες και εξελίσσεται σε κάτι ουσιαστικό. Δημιουργήθηκε, ουσιαστικά, μια νέα κατηγορία ρίσκου που πρέπει να διαχειριστούν οι εταιρείες. Κίνδυνοι που δεν υπήρχαν καν ή κανείς δεν τους έδινε σημασία.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή «χαρτογράφησε» τους κινδύνους που περιλαμβάνει η θεματολογία ESG. Τα θέματα περιβάλλοντος (E) αφορούν την κλιματική αλλαγή (φυσικές καταστροφές, μετάβαση σε οικονομία χαμηλών εκπομπών άνθρακα, αποτύπωμα άνθρακα) αλλά και τη μόλυνση (διαχείριση απορριμμάτων, βιοποικιλότητα). Στον τομέα της κοινωνίας (S) αξιολογείται τόσο η εσωτερική διαχείριση των ενδιαφερόμενων μερών (εργατικά δικαιώματα, πολυμορφία και εταιρική κουλτούρα, αξιοποίηση ταλέντων) όσο και η διαχείριση των ενδιαφερόμενων μερών έξω από την εταιρεία (σχέσεις με την κοινότητα και πελάτες). Η διακυβέρνηση (G) είναι πιο πολύπλοκη υπόθεση ειδικά για τις ελληνικές εταιρείες, όπου συχνά επικρατεί η αυθεντία ενός παντογνώστη. Εχει σημασία η ποιότητα του διοικητικού συμβουλίου (ανεξαρτησία και αποτελεσματικότητα Δ.Σ.) όπως και η ευρύτερη εταιρική συμπεριφορά (επιχειρηματική ηθική, έλεγχος και ιδιοκτησία, αξιοπιστία λογιστικών βιβλίων και φορολογία).
Η εκπλήρωση κριτηρίων ESG βαθμολογείται, αλλά πίσω από όλα αυτά βρίσκεται μια βαθιά «φιλοσοφική» αναπροσαρμογή. Οι επιχειρήσεις «ωθούνται» να απομακρυνθούν από τη βραχυπρόθεσμη επιδίωξη (κάθε τρίμηνο) καλύτερων κερδών και επιδόσεων και αναγκάζονται να σκέπτονται μακροπρόθεσμα. Να επιδιώκουν επιδόσεις που θα επιτευχθούν σε μακρύτερο χρονικό ορίζοντα, εξυπηρετώντας όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη και όχι μόνο τους μετόχους, με σεβασμό στο περιβάλλον, στις μειονότητες, στις γυναίκες.
Το «κλειδί» για όλα αυτά είναι η ορθή εταιρική διακυβέρνηση. Στο κέντρο της εταιρείας τοποθετείται ένα διοικητικό συμβούλιο που περιλαμβάνει ανεξάρτητα μέλη, τα οποία εκπροσωπούν τον ανώνυμο μέτοχο αλλά και άλλα ενδιαφερόμενα μέρη, και εξυπηρετεί το μακροχρόνια συμφέρον της επιχείρησης. Είναι μια εταιρεία που έχει πολυμορφία επειδή τη θεωρεί χρήσιμη. Περιλαμβάνει ανθρώπους με διαφορετικές εμπειρίες, εκπαίδευση, προϋπηρεσία, με άτομα διαφορετικού φύλου, χρώματος, φυλής. Η διοίκηση της εταιρείας είναι καλύτερη επειδή είναι πιο κοντά στο πελατειακό κοινό που εξυπηρετεί, αξιοποιεί ταλέντα που υπάρχουν στην κοινωνία…
Η αλήθεια είναι ότι η ελληνική κοινωνία βρίσκεται σε απόσταση από την αντίληψη αυτή. Κυριαρχούν ακόμη ξεπερασμένες ιδεοληψίες της «ταξικής πάλης», η παραδοσιακή αντίθεση Δεξιάς και Αριστεράς, ενώ χρειάζεται ουσιαστική αναμόρφωση ο ρόλος του συνδικαλισμού και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Δεν θα είναι ένας κόσμος χωρίς αντιθέσεις η νέα πραγματικότητα, απλά θα είναι διαφορετικές.
*(Από την Καθημερινή)