η αγορά της γειτονικής χώρας εξαρτάται σε ποσοστό 69% από τις εισαγωγές ενέργειας και συνολικά, κατά 83,5% από τις εισαγωγές ορυκτών καυσίμων.
Η Τουρκία δεν έκρυψε ποτέ το γεγονός ότι επιθυμούσε να γίνει σημαντικός ενεργειακός κόμβος. Καθώς βρίσκονται σε πλήρη ανάπτυξη τα υπεράκτια έργα υδρογονανθράλων της Ανατολικής Μεσογείου, φαίνεται ότι αυτό το όνειρο των γειτόνων μας είναι πολύ πιθανό να γίνει σύντομα πραγματικότητα. Ιδίως μετά την ανακάλυψη ενός νέου κοιτάσματος φυσικού αερίου στην Μαύρη Θάλασσα η Άγκυρα αποδύεται σε μια επιθετική πολιτική που αποσκοπεί στο να καταστεί ένας πραγματικός ενεργειακός παίκτης στην περιοχή.
Υπό αυτό το πρίσμα, και σε μια κίνηση για να προσελκύσει ακόμη περισσότερη προσοχή στα πιθανά αποθέματα φυσικού αερίου της χώρας, η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας της Τουρκίας, (EPDK) ανακοίνωσε ότι οι ποσότητες φ. αερίου της περιοχής θα μπορούν να διαπραγματεύονται από την πρώτη Οκτωβρίου 2021 στην προθεσμιακή αγορά του Χρηματιστήριου Ενέργειας της Πόλης (EXIST). Για να υποστηρίξει το σχέδιο η κυβέρνηση θα πρέπει να δημιουργήσει μιαν προθεσμιακή αγορά για το καύσιμο η οποία, σύμφωνα με τον Μουσταφά Γιλμάζ, επικεφαλής της EPDK, θα συνδεθεί με το υφιστάμενο Χρηματιστήριο Ενέργειας. Toύρκοι αξιωματούχοι ανέφεραν πως το Χρηματιστήριο προορίζεται να συμβάλει στην αποσυμφόρηση των συναλλαγών και να παράσχει μεγαλύτερη εμπορική σταθερότητα από την τρέχουσα αγορά spot για το αέριο.
Ο κ. Γιλμάζ είπε ότι τα 540 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου, συνολικής αξίας στην αγορά άνω των 100 δισ. δολαρίων, θα μπορούν να διαπραγματεύονται με την ονομασία «‘Black Sea Gas Contract’» στη μελλοντική αγορά φυσικού αερίου της χώρας. Αυτή η κίνηση ακολουθεί την ανακοίνωση που έκανε ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν την περασμένη εβδομάδα, για την ανακάλυψη κοιτάσματος φυσικού αερίου 135 bcm στο τεμάχιο Amasra-1 του υπεράκτιου πεδίου Sakarya,στην Μαύρη Θάλασσα. Το 2020, η Τουρκία ανακοίνωσε την ανακάλυψη κοιτάσματος 405 bcm στο πεδίο Tuna-1 στην ίδια περιοχή. Εάν τα δεδομένα που ανακοινώθηκαν είναι ακριβή και η ποιότητα των αποθεμάτων φυσικού αερίου ελκυστική για την αγορά, η εξάρτηση της Τουρκίας από τις εισαγωγές ενέργειας, ιδίως, φυσικού αερίου, θα μπορούσε να τελειώσει οριστικά.
Σύμφωνα με τις πρώτες επίσημες προβλέψεις τα πρώτα 3-5 bcm σε ετήσια βάση θα αρχίσουν να παράγονται έως το 2023, με δυνατότητα αύξηση της παραγωγής σε περίπου 15-20 bcm ετησίως. Μια παρόμοια εξέλιξη θα μείωνε αυτόματα τις εισαγωγές αερίου σε ποσοστό κοντά στο 30%, υποστηρίζουν στην Άγκυρα. Η στρατηγική της Τουρκίας για να μτατραπεί σε ενεργειακό κόμβο θα υποστηριχθεί επίσης, και από τις διαφοροποιημένες προμήθειες φυσικού αερίου από την Μαύρη Θάλασσα, σε συνδυασμό με τις ροές αερίου από τους υφιστάμενους αγωγούς Trans Anatolian Natural Gas Pipeline και TurkStream.
Οι ανακαλύψεις νέων κοιτασμάτων έρχονται σε μια ιδιαίτερα κρίσιμη περίοδο, καθώς 2021-22 λήγει το περίπου 30% των μακροπρόθεσμων συμβάσεων της Τουρκίας που είναι συνδεδεμένες με τις τιμές του πετρελαίου. Μεταξύ αυτών και ποσότητες ύψους 6,6 bcm από το Αζερμπαϊτζάν, καθώς και άλλες ύψους 8 bcm από την Ρωσία που επιβαρύνουν τον τουρκικό προϋπολογισμό. Οι συμβάσεις που αναπροσαρμόζονται βάσει των τιμών του αργού είναι σήμερα πιο δαπανηρές σε σύγκριση με πέρυσι. Η Τουρκία προμηθεύεται επίσης LNG από την Αλγερία, την Νιγηρία, τις ΗΠΑ και το Κατάρ, ενώ οι κύριοι όγκοι αερίου μεταφέρονται μέσω αγωγών από την Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν και το Ιράν. Οι συνολικές εισαγωγές της χώρας κυμαόνονται, προς το παρόν, στα 48 bcm, ενώ η κατανάλωση το 2020 ανήλθε σε 48,2 bcm. Επίσης, πέρυσι, η εγχώρια παραγωγή φυσικού αερίου ήταν 441 εκατ. κυβικά μέτρα με τις ετήσιες δαπάνες του προϋπολογισμού να ανέρχονται σε σχεδόν 44 δισ. δολάρια.
Όπως είναι επόμενο, η ανεύρεση σημαντικών υπεράκτιων κοιτασμάτων φ. αερίου ενισχύει τη διαπραγματευτική θέση της Τουρκίας.
Θα είναι, λοιπόν, πολύ ενδιαφέρον να δούμε αν η συνεχιζόμενη κρίση στην Ανατολική Μεσόγειο θα μπορούσε να αντιστραφεί χάρη στα κοιτάσματα της Μαύρης Θάλασσας. Βέβαια, αν πιστέψουμε τα όσα δηλώνουν Τούρκοι αξιωματούχοι, οι γεωτρήσεις σε διάφορες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου θα συνεχιστούν, φυσικά, με έμφαση σε αμφισβητούμενες από την Τουρκία ζώνες στην ακήρυκτη ελληνική ΑΟΖ αλλά και στην Κύπρο.
Και το ερώτημα παραμένει: Πώς η Τουρκία, όχι μόνο δραστηριοποιείται με όλες τις δυνάμεις της στις έρευνες υδρογονανθράκων, ανακαλύπτει νέα κοιτάσματα και τα θέτει σε τροχιά άμεσης εμπορικής εκμετάλλευσης και στην Ελλάδα, η μόνιμη επωδός είναι ότι οι «έρευνες κοστίζουν», ότι «χρειάζονται τουλάχιστον δύο δεκαετίες για να υπάρξει εμπορικό αποτέλεσμα των όποιων ανακαλύψεων» και πως, κοντολογίς «το Αιγαίο ανήκει στα ψάρια του»…