Διλήμματα και Προκλήσεις για το Φυσικό Αέριο 

Στον χώρο της ενέργειας, και ιδιαίτερα σε ότι αφορά το φυσικό αέριο, έναν από τους γρηγορότερα αναπτυσσόμενους κλάδους, η χρονιά που μόλις έφυγε σφραγίστηκε από μια σειρά πολύ θετικών εξελίξεων που είναι βέβαιο ότι θα προετοιμάσουν το έδαφος για ακόμα μεγαλύτερη διείσδυση στο ενεργειακό μίγμα της χώρας. Πέρα από την διαρκώς αυξανόμενη κατανάλωση φ. αερίου τα τελευταία δύο συναπτά έτη παρατηρούμε μια διεύρυνση των εφαρμογών που υποστηρίζονται τόσο από την συνεχιζόμενη επέκταση των δικτύων σε όλη την χώρα όσο και από την διείσδυση του LNG που προσφέρουν πλέον την δυνατότητα παροχής αερίου σε απομακρυσμένες κοινότητες και πολύ σύντομα σε πλοία. Με την Ελλάδα να διεκδικεί μια προνομιακή θέση για την προμήθεια και ανεφοδιασμό LNG σε επίπεδο Ανατολικής Μεσογείου.

energia.gr
Τρι, 5 Ιανουαρίου 2021 - 12:48

Καταλύτης για την εκτόξευση της ζήτησης φυσικού αερίου στην Ελλάδα υπήρξε η επιτάχυνση της απολιγνιτοποίησης στην ηλεκτροπαραγωγή τους τελευταίους 12 και κάτι μήνες. Καθώς η μια μετά την άλλη οι μονάδες που καίνε λιγνίτη τίθενται εκτός λειτουργίας το κενό που προκύπτει στην προμήθεια  ηλεκτρισμού, στο μεγαλύτερο μέρος τους, καλύπτεται από θερμικές μονάδες που χρησιμοποιούν φυσικό αέριο. Σήμερα, (β΄εξάμηνο 2020) το φυσικό αέριο έχει αναδειχθεί σε βασικό πυλώνα του εθνικού ενεργειακού συστήματος καλύπτοντας σχεδόν το 50 % της ηλεκτροπαραγωγής. Από 4,8 δισεκ. κυβ. μέτρα που ήταν πανελλαδικά η κατανάλωση φ. αερίου το 2019 αυτή το 2020 ξεπέρασε τα 6,0 δισεκ. κυβ. μέτρα, ενώ σύμφωνα με εκτιμήσεις παραγόντων της βιομηχανίας αυτή πρόκειται να φθάσει τα 7,0 δισεκ. κυβ. μέτρα το 2021 με προοπτική για 10,0 δισεκ .κυβ. μέτρα το 2025, οπότε και θα έχει ολοκληρωθεί το τρέχον πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης της ΔΕΗ καθώς και ένα μεγάλο τμήμα της επέκτασης των δικτύων διανομής. 

Η δε περαιτέρω ανάπτυξη του φυσικού αερίου στην χώρα μας αποτελεί σταθερό  στόχο της ενεργειακής  μας πολιτικής αφού  το συγκεκριμένο "ευγενές" καύσιμο θεωρείται βασικός κρίκος στην επιχειρούμενη τώρα "ενεργειακή μετάβαση" που θα επιτρέψει τον μετασχηματισμό του ενεργειακού συστήματος, ώστε αυτό να βασίζεται πλήρως στις καθαρές τεχνολογίες. Με την εφαρμογή των νέων αυτών τεχνολογιών να απαιτούν αυξημένες δυνατότητες αποθήκευσης ενέργειας, και μάλιστα αρκετά ευέλικτες, κάτι που εκτός από τα υδροηλεκτρικά και τους συσσωρευτές -που διαθέτουν όμως περιορισμένες δυνατότητες- μόνο το φυσικό αέριο μπορεί να εξασφαλίσει σε μέσο-μακροπρόθεσμη βάση. Με το φυσικό αέριο να αποτελεί ταυτόχρονα και τη βάση για την εισαγωγή αύριο του υδρογόνου στο ενεργειακό σύστημα, αφού θα επιδιωχθεί η χρησιμοποίηση των υφιστάμενων δικτύων και λοιπών εγκαταστάσεων για την διοχέτευση ενός μίγματος φ. αερίου με υδρογόνο. 

Καθώς θα αυξάνεται λοιπόν η κατανάλωση φ. αερίου στην χώρα μας και θα αναπτύσσονται περαιτέρω βασικές υποδομές, από τον ΔΕΣΦΑ αλλά και  από τις εταιρείες, όπως λ.χ. η υπόγεια αποθήκη αερίου στο κοίτασμα της Νότιας Καβάλας, τα δύο FSRU τερματικά σε Αλεξανδρούπολη και Κόρινθο, οι διασυνδετήριοι αγωγοί με Βουλγαρία και Βόρειο Μακεδονία, το LNG bunkering κ.α., η ανάγκη πρόσβασης σε φθηνή χρηματοδότηση καθίσταται όχι μόνο προφανής αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις καθορίζει και την βιωσιμότητα ή μη του έργου. Τέτοιου είδους φθηνή χρηματοδότηση εξασφαλίζεται συνήθως από Ευρωπαϊκούς οργανισμούς όπως η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΙΒ), η EBRD αλλά και μέσω του ΕΣΠΑ αλλά και άλλων ειδικών προγραμμάτων και ταμείων. 

Και ενώ λοιπόν θα περίμενε κάποιος ότι η ΕΕ και το εκτελεστικό της όργανο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, θα υποστήριζε με κάθε τρόπο την προώθηση του φυσικού αερίου, ως του πρώτου βασικού βήματος στην απανθρακοποίηση- αφού αποδεδειγμένα εκπέμπει λιγότερο από 50% ρύπους σε σύγκριση με τον άνθρακα- έρχεται τώρα υπό το έωλο επιχείρημα της προστασίας του πλανήτη από την Κλιματική Αλλαγή, να αποθαρρύνει κυβερνήσεις και εταιρείες από την περαιτέρω χρήση του φυσικού αερίου. Με το ευρωιερατείο να υποστηρίζει μέσα από ντιρεκτίβες και διοικητικές πράξεις ( από πότε έχει άραγε αρμοδιότητες η Ε Επιτροπή να δρα αυτοβούλως χωρίς την έγκριση του Συμβουλίου Υπουργών;) ότι με στόχο το "μεσσιανικό" 2030 θα πρέπει να καταργηθεί πάραυτα η  χρήση όλων ανεξαιρέτως  ( συμπεριλαμβανομένου και του φ. αερίου) των ορυκτών καυσίμων. 

Και επειδή η το Ευρωκομισιαράτο δεν περιορίζεται στα λόγια ήδη από τον Νοέμβριο 2019 η ΕΙΒ έχει ανακοινώσει ότι από εφέτος σταματά κάθε είδους χρηματοδότηση σε έργα υποδομών φ. αερίου με το παράδειγμα της να το ακολουθούν η ΕBRD και ορισμένες εμπορικές τράπεζες. Σαν να μη έφθανε αυτό λίγο πριν τα Χριστούγεννα το Ταμείο Δίκαιης Μετάβασης (Just Transition Fund) απεφάνθη επίσης ότι δεν θα χρηματοδοτεί έργα φυσικού αερίου στις υπό μετάβαση περιοχές. Με άλλα λόγια, "και δαρμένος και βρεγμένος". Δηλαδή όχι μόνο μας "απαγορεύεται" η χρήση λιγνίτη στην ηλεκτροπαραγωγή στις περιοχές μετάβασης αλλά τώρα θα πρέπει να αποφευχθεί η χρήση φυσικού αερίου για οικιακή και εμπορική κατανάλωση καθώς και στις λίγες τοπικές βιομηχανίες αλλά και στην αγροτική παραγωγή ( βλέπε μονάδες συμπαραγωγής). Άγνωστο παραμένει το τι πραγματικά επιδιώκει να καταφέρει η ΕΕ με αυτή την αλλοπρόσαλλη πολιτική! 

Για αυτό δεν θα αποτελέσει έκπληξη εάν το ευρωιερατείο, εν τη μεγάλη του Σοφία, δεν αποκλείσει την χρηματοδότηση έργων φυσικού αερίου στο πλαίσιο της "εναρέτου" λειτουργίας του Ταμείου Ανάκαμψης. Και αντί η λαλίστατη κατά τα άλλα κυβέρνηση μας που δήθεν κόπτεται για τον κομβικό ρόλο του φυσικού αερίου στην προώθηση της οικονομικής ανάπτυξης, να ξεσηκώσει θύελλα αντιδράσεων κατά των παράλογων και απόλυτα βλαπτικών για τα εθνικά μας συμφέροντα ανεδαφικών αποφάσεων της Επιτροπής, και των εξαρτημένων από αυτήν οργάνων της, μέχρι στιγμής δεν έχει αρθρώσει ούτε λέξη. Προφανώς ή δεν έχει καταλάβει την ευρωπαϊκή παγίδα που στήνεται εις βάρος μας ή υπό τον φόβο ότι θα τις κόψουν την χρηματοδότηση σε άλλους τομείς δεν αποτολμά την παραμικρή κριτική αλλά ούτε καν να εκφράσει τις απόψεις της. Ας ελπίσουμε ότι ο νέος υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Κώστας Σκρέκας, αφού συμβουλευθεί πρώτα τις εταιρείες (κρατικές και μη) θα κινητοποιηθεί ανάλογα και θα προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες και παραστάσεις προς την Κομισιόν σε μια προσπάθεια να εξαιρεθεί η Ελλάδα από την Ευρωπαϊκή δαμόκλειο σπάθη.