Μετά τη δημοσίευση των πρόσφατων αναλογιστικών μελετών του Συνδέσμου Παραγωγών Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ), και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Συλλόγων Παραγωγών Ενέργειας από Φωτοβολταϊκά (ΠΟΣΠΗΕΦ) υποστηρίζει, με ανακοίνωσή της, ότι ο ΕΛΑΠΕ δεν θα είχε απολύτως κανένα πρόβλημα «εάν δεν του είχαν αφαιρεθεί κατά τα τελευταία δύο έτη σημαντικές πηγές εσόδων, που υπερβαίνουν αθροιστικά τα 500 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, επισημαίνει ότι η διαρκής διόγκωση του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ, το οποίο αναμένεται να εκτοξευθεί σε 287,6 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2020, προκαλεί συνθήκες έντονης ανασφάλειας σε χιλιάδες παραγωγούς πράσινης ενέργειας».
«Ως δημόσιος λογαριασμός, ο ΕΛΑΠΕ πρέπει πάντα να είναι ισοσκελισμένος. Οταν παρουσίασε πλεόνασμα, η κυβέρνηση αποφάσισε και εξέτρεψε νομίμως θεσμοθετημένους πόρους προς άλλες κατευθύνσεις, χωρίς όμως να λάβει σχετικές γνωμοδοτήσεις από τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (PΑΕ) και τους άμεσα εμπλεκόμενους φορείς», συνεχίζει στην ίδια ανακοίνωση η Ομοσπονδία.
Είναι δε χαρακτηριστικό ότι η ΠΟΣΠΗΕΦ θυμίζει το ότι είχε επισημάνει έγκαιρα, στο ΥΠΕΝ, -ήδη από τον Αύγουστο του 2019 αλλά και τον Ιανουάριο του 2020- το ενδεχόμενο δημιουργίας σοβαρού προβλήματος με τον ΕΛΑΠΕ στο μέλλον, «εξαιτίας αποστέρησης θεσμοθετημένων εισροών», αλλά, προσθέτει πως ο τότε υφυπουργός Ενέργειας, Γεράσιμος Θωμάς διαβεβαίωνε ότι όχι μόνο δεν τίθεται κανένα πρόβλημα με τον Ειδικό Λογαριασμό, αλλά και στην απευκταία περίπτωση που προέκυπτε, η κυβέρνηση σκόπευε να λάβει τα κατάλληλα μέτρα ώστε να επανακατευθύνει τους αναγκαίους πόρους για τον ισοσκελισμό του.
Στην ίδια ανακοίνωση, η Πανελλήνια Ομοσπονδία ζητά οι πόροι του ΕΛΑΠΕ που είχαν διοχετευθεί σε «αλλότριους σκοπούς», όπως ήταν η διάσωση της ΔΕΗ και η ενίσχυση του κλάδου της προμήθειας, να ανακατευθυνθούν εκ νέου σε αυτόν. Ακόμη, υπογραμμίζει πως θα πρέπει να θεσπιστεί, δίχως χρονοτριβή, ειδικό σύστημα διαχείρισης κινδύνου για το ιδιαιτέρως σημαντικό τμήμα του ΕΛΑΠΕ, ήτοι, το Ειδικό Τέλος Μείωσης Εκπομπών Αέριων Ρύπων (ΕΤΜΕΑΡ), που καταβάλλουν όλοι οι καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, όπως έχει ζητήσει κατ’ επανάληψιν https://www.pospief.gr/synatiseisathina/
«Η Ομοσπονδία μας, αν και συνδικαλιστικό όργανο, πάντοτε αντιμετώπιζε την ενεργειακή αγορά ως αδιαίρετο σύνολο, χωρίς να προβάλλει το στενό συντεχνιακό συμφέρον. Πάντα, στις προτάσεις μας κυριαρχεί η άποψη ότι, εάν το περιβάλλον στο οποίο δραστηριοποιούμαστε είναι προβληματικό, τότε αυτό δεν μπορεί να μην επηρεάσει και εμάς. Σε δημόσια παρέμβασή μας το Μάρτιο 2020, στην κορύφωση της πανδημίας του νέου κορονοϊού SARS-COV-2 επισημαίναμε ότι «στη δίνη της πρωτόγνωρης κρίσης η ΠΟΣΠΗΕΦ θεωρεί ότι σήμερα προέχει η υποστήριξη των καταναλωτών, οικιακών και βιομηχανικών», τονίζεται στην ανακοίνωση.
Ακόμη, χαρακτηρίζονται ως «προϊόν λανθασμένων συλλογισμών», οι «ψίθυροι» που αναπαράγονται εσχάτως περί «κουρέματος» τιμών και επιβολή έκτακτης ειδικής εισφοράς από πλευράς των παραγωγών, ώστε να αναπληρωθούν οι αυξανόμενες απώλειες του ΕΛΑΠΕ.
«Τέτοιες επιδιώξεις αντιστοιχούν σε παρωχημένες πρακτικές, αναχρονιστικές αντιλήψεις και αντιεπενδυτικές μεθοδεύσεις. Σε καμία δε περίπτωση τέτοιες σκέψεις δεν συνάδουν με ορθολογικές πολιτικές αποφάσεις, που επικροτούν την επιχειρηματικότητα και την ανάπτυξη. Η χώρα μας έχει αφήσει πίσω της τον κίνδυνο της χρεοκοπίας και πορεύεται στον δρόμο της ανάπτυξης», τονίζει, και συνεχίζει: «Οι χιλιάδες μικρομεσαίοι παραγωγοί –ιδιώτες, αγρότες και επαγγελματίες– αρνούνται να επωμιστούν τα νέα βάρη που θέλουν να τους μετακυλίσουν διάφοροι κύκλοι, προκειμένου να εξυπηρετήσουν χρόνιες στρεβλώσεις της αγοράς και να χρηματοδοτήσουν λογιστικές διευθετήσεις και παθολογικά ελλείμματα».
«Είμαστε απόλυτα πεπεισμένοι ότι η κυβέρνηση και ο αρμόδιος υπουργός θα επιλέξουν την οδό της νομιμότητας και της ορθότητας και σε καμία περίπτωση δεν πρόκειται να προβούν σε πράξεις, που έχουν ως αποτέλεσμα να επιστρέψει η χώρα σε παλαιές εποχές επενδυτικής ανυποληψίας και κρατικής αναξιοπιστίας. Ωστόσο, εάν η κυβέρνηση δεν επιθυμεί την επιβάρυνση των καταναλωτών μέσω των λογαριασμών ηλεκτρικού ρεύματος, υπάρχουν και εναλλακτικές δυνατότητες αναπλήρωσης του ελλείμματος του ΕΛΑΠΕ. Για το σκοπό αυτό, βρισκόμαστε στη διάθεση του υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας για ειλικρινή και γόνιμο διάλογο», καταλήγει η ανακοίνωση της Ομοσπονδίας.
"Να πληρώσουν και οι παραγωγοί ΑΠΕ"
Ανοιχτό το ενδεχόμενο να υποχρεωθούν και οι παραγωγοί ανανεώσιμης ενέργειας να συμβάλουν για την αναδιάρθρωση του Ειδκού Λογαριασμού ΑΠΕ άφησε ο υπουργός ΠΕΝ, Κωστής Χατζηδάκης, σε συνέντευξή του στην Καθημερινή της Κυριακής, καθώς, όπως είπε «η λύση του προβλήματος εντάσσεται στο πλαίσιο μιας ευρύτερης και πρωτοφανούς κρίσης, που πλήττει όλους τους κλάδους και όλες τις χώρες, και μπροστά σε αυτή την κρίση πρέπει να τοποθετηθούμε με κοινωνική υπευθυνότητα.»
Ο κ. Χατζηδάκης, διαβεβαίωσε ότι δεν πρόκειται να υπάρξουν οριζόντιες ρυθμίσεις και πως τα μέτρα που θα αποφασισθούν θα προκύψουν μέσα από το διάλογο. «Θα βρούμε μια λύση για να αντιμετωπιστούν οι συνέπειες του κορωνοϊού, αλλά θα πρέπει να δούμε και μεσομακροπρόθεσμες λύσεις για το ΕΤΜΕΑΡ και τον ΕΛΑΠΕ. Το πιο σημαντικό θέμα, όμως, είναι το κόστος ενέργειας, γι' αυτό και θα εφαρμόσουμε το target model από την 1η Νοεμβρίου», τόνισε.
Απαντώντας στις αιτιάσεις της αγοράς, ότι ο ΕΛΑΠΕ ήταν, πέρυσι, πλεονασματικός και πως η αφαίρεση 400 εκατ. ευρώ για τη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ και τη διάσωση της ΔΕΗ τον έχει φέρει στα πρόθυρα της χρεωκοίας, ένα χρόνο μετά, ο κ. Χατζηδάκης είπε πως το τρέχον υπόλοιπο του ΕΛΑΠΕ ήταν αρνητικό κατά 17 εκατ ευρώ τον Μάρτιο και κατά 61 εκατ ευρώ τον Απρίλιο και αναρωτήθηκε: «Τι συνέβη τον Απρίλιο; Μήπως άλλαξε ο υπουργός, εφαρμόσαμε κάποιο ειδικό μέτρο; Ή μήπως επέδρασε ο κορωνοϊός και ως εκ τούτου μειώθηκε η κατανάλωση ρεύματος και τα έσοδα του ΕΤΜΕΑΡ; Στην Γερμανία, αυτή την ώρα μιλάμε, το έλλειμμα του αντίστοιχου λογαριασμού είναι 4 δις ευρώ. Είναι λοιπόν προτιμότερο να μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας. Υπάρχει μια πρωτοφανής κρίση, η οποία πλήττει όλους τους κλάδους και όλες τις χώρες, και μπροστά σε αυτή την κρίση πρέπει να τοποθετηθούμε με κοινωνική υπευθυνότητα. Οι ιδιοκτήτες ακινήτων, οι οποίοι χρεώθηκαν μειώσεις 30% τα ενοίκια για να μην πέσουν έξω οι ελληνικές επιχειρήσεις, είναι Έλληνες β' κατηγορίας;»
Ακόμη, ο ΥΠΕΝ τόνισε πως η Ελλάδα πρέπει να λάβει μια σειρά από διαρθρωτικές αποφάσεις για το μέλλον της ενέργειας, για τον απλό λόγο ότι διαθέτει την υψηλότερη χονδρεμπορική τιμή ρεύματος σε όλη την Ευρώπη.
«Αυτό συμβαίνει γιατί η αγορά ενέργειας στην πατρίδα μας δεν λειτουργεί ομαλά – και δεν λειτουργεί γιατί δεν έχουμε το target model, δηλαδή ένα μοντέλο ελεύθερης αγοράς, όπως λειτουργεί στις άλλες 26 χώρες της Ευρώπης. Την ίδια στιγμή βιομηχανία πιέζεται, ο απλός καταναλωτής πιέζεται και οι ιδιοκτήτες των ΑΠΕ, δεν λέω παρανόμως, νομίμως, με μέση χονδρεμπορική τιμή γύρω στα 40 ευρώ εισπράττουν μέση τιμή 144 ευρώ. Οι ιδιοκτήτες αιολικών γύρω στα 90 ευρώ και των φωτοβολταϊκών γύρω στα 280 ευρώ», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης
Τέλος, ο υπουργός υπογράμμισε ότι δεν πρόκειται να ληφθούν μέτρα που θα έθεταν σε κίνδυνο τις δανειακές υποχρεώσεις των επενδυτών, ενώ πρόσθεσε ότι το υπουργείο εξετάζει εναλλακτικά σενάρια που μπορούν να βοηθήσουν στην επίλυση του προβλήματος, όπως για παράδειγμα την ανακατανομή των πόρων από το Πράσινο Ταμείο, ή ακόμη και τη μερική χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης.